از فتح تهران توسط آزادی‌خواهان تا نجات «مشروطه»! + تصاویر

سردار اسعد بختیاری در خاطرات خود می‌نویسد: «یک‌ماه در اصفهان منتظر ماندم و از تهران به من کاغذ می‌رسید که محمد‌علی‌شاه قاجار به وعده‌های خود وفا نخواهد کرد! پس تصمیم گرفتم به طرف پایتخت حرکت کنم و اگر کار به جنگ بکشد، برای خدمت به ملت ایران جانفشانی نمایم.» اما فتح تهران!
فتح تهران

۱۱۳ سال پیش، «آزادی‌خواهان مشروطه‌خواه» در نبرد با «نیروهای مستبد حکومت قاجار» موفق به فتح تهران پایتخت حکومت قاجار شدند. آزادسازیِ پایتخت از تصرف استبداد دربار و روحانیون مشروعه‌خواه که تلاش می‌کردند تا حق‌و‌حقوق مردمان ایران را نادیده بگیرند، نماد شکوفاییِ دوباره‌ی مشروطیت و جلوه‌ای از مبارزه در راه برپاییِ عدالت راستین بود. انقلاب مشروطه نماد تلاش مردم شریف ایران در راه رسیدن به عدالت، آزادی و رهایی از استبداد بود که با کوشش آزادی‌خواهان میهن، سرانجام با امضای «مظفرالدین‌شاه قاجار» بر اجرای «فرمان مشروطه» در تاریخ ۱۴ مردادماه ۱۲۸۵ به پیروزی رسید و نور درخشان امید در سراسر این سرزمین کهن تابیده شد، اما «محمد‌علی‌شاه قاجار» پس از درگذشت پدر و تکیه‌زدن بر تخت سلطنت، آشکارا در برابر «قانون اساسی» و «مجلس شورای ملی» قرار گرفت و با همکاریِ روحانیون واپس‌گرای وقت به رویارویی با آزادی‎‌خواهان پرداخت.

فتح تهران
توپ جنگی که در نبردهای دوران مشروطیت مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ نمونه‌ای به‌نمایش‌درآمده در خانه‌ی مشروطه‌ی تبریز

سرانجام در خردادماه ۱۲۸۷ نبردی بزرگ میان نیروهای قزاق روس و مشروطه‌خواهان آغاز و در دوم تیرماه همان سال ساختمان مجلس به توپ بسته شد، که پیشتر در سالروز آن پست «یاد آر ز شمع مرده یاد آر؛ به یاد میرزا جهانگیرخان صور اسرافیل + تصاویر» گذاشتیم. دوباره وضعیت استبدادی به کشور حاکم شده‌بود، اما همان‌طور که می‌دانید، این‌مرتبه استبداد صغیر بود! آزادی‌خواهان گیلان به رهبریِ «سپهدار تنکابنی» و «نیروهای بختیاری» به رهبریِ «سردار اسعد بختیاری» برای آزادسازیِ تهران در روزهای نخست تیرماه ۱۲۸۸ روانه‌ی این شهر شدند و سرانجام با نبردی پیروزمندانه با نیروهای قزاق در ۲۲ تیرماه همان سال تهران را فتح کردند و مُهر پایان بر استبداد صغیر زدند. هنگامی که نیروهای ارتجاع و دربار شکست خوردند، «محمد‌علی‌شاه قاجار» و نیروهای قزاق به سفارت روسیه پناهنده شدند.

شاید این پست هم برای شما جالب باشد:  فساد عمومی؛ امیرکبیر و ارتزاق هدیه‌محور!
فتح تهران
مشروطه‌خواهان مسلح در گیلان

فاتحان تهران در نهایت با تشکیل مجلس عالی، «محمد‌علی‌شاه قاجار» را از سلطنت برکنار کردند و «احمد میرزا» فرزند او را به شاهی برگزیدند. مجلس عالی، «عضدالملک» و «سردار اسعد بختیاری» را به مقام «نایب‌السلطنه» و «وزیر داخله» برگزید و «سپهدار تنکابنی» و «یپرم‌خان» را نیز «وزیر جنگ» و «حافظ امنیت شهر تهران» اعلام کرد. هدف‌های مشروطه‌خواهان از فتح تهران شامل مواردی همچون برکناریِ «محمدعلی‌شاه» از سلطنت، بازگشایی مجلس شورای ملی (مجلس دوم) و برقراریِ قانون اساسی بود. واقعه‌ی فتح تهران، از افتخارات تاریخ ملیِ ایرانیان است. یادشان گرامی و راه‌شان پُررهرو باد…

فتح تهران
سمت چپ: یپرم‌خان – راست از بالا: علیقلی‌خان سردار اسعد – سپهدار تنکابنی
فتح تهران
مداوای موسی نظم‌السلطنه؛ یکی از فرماندهان مجروح پس از فتح تهران
فتح تهران
تابلوی پنجگانه‌ی «فاتحین تهران» که امروزه در کاخ صاحبقرانیه جای گرفته‌است. این تابلو به شیوه‌ی روایتی مرسوم، زمانه‌ی رخدادهای این جنبش اجتماعی را روایت کرده‌است.

نگارش و گردآوری؛ قجرتایم

اگر به «تاریخ» علاقه‌مند هستید؛ پیشنهاد می‌کنیم حتما در اینستاگرام خود به خانواده‌ی بزرگ ۳۴۰,۰۰۰ نفری «قجرتایم» بپیوندید! صفحه‌ی اینستاگرام ما به صورت «روزمره»، بروزرسانی می‌شود؛ پس همین حالا افتخار بدهید و در اینستاگرام خود شناسه‌ی «QajarTime» را جستجو و فالو کنید.

4.6/5 - (10 امتیاز)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *