پانزدهم/۱۵ نوامبر در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی نویسندگان دربند
وقایع
– حملۀ آلمان نازی علیه ارتش سرخ شوروی برای تصرف مسکو در سال ۱۹۴۱م
– تشکیل جمهوری تُرک قبرس شمالی در سال ۱۹۸۳م که تنها از سوی ترکیه به‌رسمیت شناخته شده‌است.
– در سال ۱۹۸۸م؛ شوروی شاتل فضایی خود را بدون سرنشین به‌مدار زمین فرستاد و بازگرداند.
– در سال ۲۰۰۶م؛ مایکل جکسون برای آخرین‌بار به‌روی صحنه رفت.
زادروزها
– زادروز فردریک ویلیام هرشل در سال ۱۷۳۸م؛ آهنگ‌ساز و ستاره‌شناس بریتانیایی‌آلمانی که به‌خاطر کشف سیارۀ اورانوس مشهور شد. او همچنین کاشف تابش فروسرخ (مادون قرمز) نیز بوده و تعدادی کشفیات دیگر هم در زمینۀ ستاره‌شناسی دارد.
– زادروز جووانی باتیستا بلتسونی در سال ۱۷۷۸م؛ از نامدارترین مصرشناسان سدۀ ۱۹م اهل ایتالیا
– زادروز میشل فلوریا شال در سال ۱۷۹۳م؛ ریاضی‌دان فرانسوی
– زادروز گرهارد هاوپتمان در سال ۱۸۶۲م؛ نمایشنامه‌نویس آلمانی که در سال ۱۹۱۲م، برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات شد. وی از معروف‌ترین نمایندگان سبک ناتورالیسم بود که با این وجود، طبع خود در سبک‌های دیگر را نیز آزموده‌است.
– زادروز شاک کروگ در سال ۱۸۷۴م؛ زیست‌شناس دانمارکی و برندۀ جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۲۰م به‌خاطر کشف اثر موئینگی در جانداران
– زادروز جورجیا توتو اوکیف در سال ۱۸۸۷م؛ نقاش زن آمریکایی
– زادروز رنه گنون در سال ۱۸۸۶م؛ پروفسور، محقق و متفکر تأثیرگذار در زمینۀ متافیزیک که نوشته‌های او در زمینه‌های علم مقدس و مطالعات سنتی بر نمادشناسی و بیعت بوده‌است.
– زادروز اروین رومل در سال ۱۸۹۱م؛ نظامی، فیلدمارشال و نظریه‌پرداز جنگی آلمانی که فرماندهی یگان‌های مختلفی را در طول جنگ جهانی دوم بر عهده داشت. او به‌رفتار مناسب با زیردستان، اسیران جنگی و دشمنانش شناخته می‌شود و هیچ‌گاه متهم به‌جنایات جنگی نشده‌است.
– زادروز کلاوس فون اشتاوفنبرگ در سال ۱۹۰۷م؛ اشراف‌زادۀ آلمانی و افسر ستاد ارتش آلمان نازی در جنگ جهانی دوم و از رهبران جنبش افسران ارتش آلمان علیه هیتلر
درگذشت
– درگذشت پندای مرسیا در سال ۶۵۵م؛ فرمانروای آنگلوساکسونِ پادشاهیِ مرسیا که در دوران حکومتش، مرسیا را به‌یکی از قدرتمندترین پادشاهی‌های انگلستان تبدیل کرد و ظهور و پیشرفت پادشاهی نورثامبریا (حکومتی از نژاد آنگل‌ها در قرون وسطی در قسمت شمالی انگلستان کنونی و جنوب شرقی اسکاتلند امروزی) را برای مدتی به‌تأخیر انداخت.
– درگذشت آلبرتوس ماگنوس در سال ۱۲۸۰م؛ بزرگ‌ترین فیلسوف آلمان در سده‌های میانه که به‌عقیدۀ بسیاری از مورخان، او نخستین زمینه‌ساز رنسانس در اروپا شناخته می شود.
– درگذشت یوهانس کپلر در سال ۱۶۳۰م؛ دانشمند، ریاضی‌دان و ستاره‌شناس آلمانی و پدر علم ستاره‌شناسی نوین که با تحقیق دربارۀ ستارگان و سیارات، قوانین معروف کپلر را پیش نهاد که قوانین سه‌گانۀ کپلر در ستاره‌شناسی به‌شمار می‌روند.
– درگذشت کریستف ویلیبالد گلوک در سال ۱۷۸۷م؛ آهنگ‌ساز آلمانی
– درگذشت تزی شی (یا؛ تزو شی) در سال ۱۹۰۸م؛ ملکۀ قدرتمند و پُرنفوذ دودمان چینگ بود که در عمل حکمران چین بود. او در ابتدا و دوران جوانی به‌عنوان صیغه امپراتور شیان‌فنگ به‌دربار راه یافت. تزوشی به‌تدریج در حرم رشد کرد و فرزندی را به‌دنیا آورد که بعد از مرگ همسرش شیان‌فنگ، تونگ‌ژی امپراتور چین شد. او در سال ۱۸۷۵م با درگذشت پسرش، گوانجو از اقوام خود را بر مسند امپراتوری چین نشاند. وی حکمرانی محافظه‌کار و با سیاست‌های اصلاحات گوانگجو مخالف بود و به‌همین‌خاطر او را در خانه حبس کرد. با مرگ او، سلسلۀ چینگ بعد از چندسال برچیده‌شد.
– درگذشت هنریک سینکیه‌ویچ در سال ۱۹۱۶م؛ روزنامه‌نگار و رمان‌نویس لهستانی و برندۀ جایزۀ ادبی نوبل که بنیاد نوبل، علت اعطای جایزۀ نوبل در ادبیات به‌وی را، خدمت و شایستگی برجستۀ وی به‌عنوان یک نویسندۀ حماسی اعلام کرده‌است.
– درگذشت دیوید امیل دورکیم در سال ۱۹۱۷م؛ جامعه‌شناس بزرگ قرن ۱۹ و ابتدای قرن ۲۰م و بنیان‌گذار جامعه‌شناسی
– درگذشت آلفرد ورنر در سال ۱۹۱۹م؛ شیمی‌دان سوئیسی و برندۀ جایزۀ نوبل شیمی در سال ۱۹۱۳م که اولین برندۀ جایزۀ نوبل در رشتۀ شیمی معدنی است و این در حالی است که تا ۶۰ سال بعد، هیچ شیمی‌دانی در شیمی معدنی، جایزۀ نوبل را نبرد.
– درگذشت چارلز تامسون ریس ویلسون در سال ۱۹۵۹م؛ فیزیک‌دان و هواشناس اسکاتلندی که در سال ۱۹۲۷م، به‌خاطر کشف روش آشکارسازی مسیر ذرات باردار در بخار متراکم، موفق به‌دریافت جایزۀ فیزیک نوبل گردید.
– درگذشت باربارا لین پارک در سال ۲۰۱۳م؛ نویسندۀ آمریکایی کتاب کودکان
– درگذشت ماروین زونیس در سال ۲۰۲۰م؛ او سال‌ها در مؤسسۀ روان‌کاوی شیکاگو به‌آموزش روان‌کاوی می‌پرداخت و در سِمَت مشاور با مؤسسات و شرکت‌های تخصصی مدیریت دارایی در سراسر جهان همکاری داشت و به‌آن‌ها کمک کرد تا با توجه به‌مخاطرات سیاسی جهان، توانایی‌ها و اهداف کاری خود را شناسایی، ارزیابی و مدیریت کنند.
