بیستوهشتم/۲۸ ژانویه در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز حریم خصوصی اطلاعاتی
وقایع
– در سال ۱۵۴۷م؛ با مرگ هنری هشتم، فرزند ۹ سالۀ وی، ادوارد ششم، اولین پادشاه پروتستان انگلستان شد.
– در سال ۱۷۲۴م؛ آکادمی علوم روسیه توسط پتر اول در سنپترزبورگ تأسیس شد.
– در سال ۱۸۲۱م؛ جزیرۀ الکساندر توسط فابین گوتلیب فون بلینگ شاوسن کشف شد.
– در سال ۱۸۷۱م؛ در جریان جنگ فرانسه و پروس، محاصرۀ پاریس باعث شکست خوردن فرانسه و صلح موقت شد.
– در سال ۱۹۱۷م؛ قوای آمریکا، خاک کوبا، بهجز پایگاه دریایی گوآنتانامو را بهطور کامل تَرک کردند.
– در سال ۱۹۱۷م؛ تراموای سانفرانسیسکو شروع بهکار کرد.
– در سال ۱۹۳۲م؛ قوای ژاپنی، شانگهای چین را مورد هجوم قرار دادند.
– در سال ۱۹۳۳م؛ نام پاکستان برای این کشور انتخاب شد.
– در سال ۱۹۳۵م؛ ایسلند اولین کشور غربی شد که در آن سقط جنین مجاز است.
– در سال ۱۹۴۵م؛ با بازگشایی مسیر برمه، حمایتهای تسلیحاتی متفقین از جمهوری چین در جریان جنگ دوم جهانی آغاز شد.
– در سال ۱۹۵۸م؛ خانههای بازی شرکت لگو ثبت اختراع شد.
– تعطیلی سفارت کانادا در تهران در پی افزایش تنش در روابط ایران و کانادا در سال ۱۹۸۰م
– در سال ۱۹۸۶م؛ در جریان برنامۀ شاتلهای فضایی، مأموریتاستیاس-۵۱-ال فضاپیمای چلنجر، بعد از پرتاب آن فضاپیما شکست خورده و هر ۷ فضانوردِ سرنشینش کشتهشدند.
زادروزها
– زادروز قدیس توماس آکویناس (حکیم آسمانی) در سال ۱۱۲۵م؛ فیلسوف ایتالیایی و متالۀ مسیحی که اعتقادات مسیحی را با فلسفۀ ارسطو تلفیق کرد.
– زادروز جووانی آلفونسو بورلی در سال ۱۶۰۸م؛ ریاضیدان و فیزیکدان و دانشمند فیزیولوژی ایتالیایی
– زادروز امانوئل سویدنبرگ در سال ۱۶۸۸م؛ عالم، مبتکر مسیحی و فیلسوف و دانشمند الهیات سوئدی که با برخورداری از ضریب هوشی ۲۰۵، دستنوشتۀ حجیمی از کلام الهی از وی بهیادگار ماندهاست.
– زادروز آنتونیو بارتولومئو برونی در سال ۱۷۵۷م؛ آهنگساز، رهبر ارکستر و نوازندۀ ویلون اهل ایتالیا
– زادروز خوزه مارتی در سال ۱۸۵۳م؛ شاعر، مقالهنویس، روزنامهنگار، مترجم، استاد، ناشر، فیلسوف، انقلابی و نظریهپرداز سیاسی کوبایی
– زادروز ویلیام سیورد باروز اول در سال ۱۸۵۷م؛ مخترع اهل نیویورک که در سال ۱۸۸۸م یک ماشین جمعکننده را طراحی کرد. با پشتیبانی مالی برخی از بازرگانان سنتلوییس، وی شرکت امریکن ارتیمومتر را نیز تأسیس کرد.
– زادروز اوژن دوبوا در سال ۱۸۵۸م؛ دیرینمردمشناسی هلندی
– زادروز سیدونی گبریل کولت در سال ۱۸۷۳م؛ رماننویس فرانسوی
– زادروز اگوست پیکار در سال ۱۸۸۴م؛ فیزیکدان، مخترع و مکتشف سوئیسی
– زادروز مارت بیبسکو در سال ۱۸۸۵م؛ رماننویس و مقالهنویس قرن ۱۹م رومانیتبار اهل فرانسه
– زادروز آرتور روبینشتاین در سال ۱۸۸۷م؛ نابغه و نوازندۀ پیانوی لهستانیآمریکایی
– زادروز فئودور راسکولنیکف (فئودور ایلین) در سال ۱۸۹۲م؛ بلشویک، سیاستمدار، شرکتکننده در انقلاب اکتبر، نویسنده، روزنامهنگار اهل روسیه، فرماندۀ ناوگان سرخ در دریای خزر و بالتیک در طول جنگ داخلی روسیه و بعدها دیپلمات شوروی
– زادروز آلیس نیل در سال ۱۹۰۰م؛ نقاش آمریکایی که آثارش بهخاطر استفادۀ اکسپرسیونیستی از خط و رنگ و همچنین قدرت احساساتشان قابل توجه هستند.
– زادروز پال جکسون پولاک در سال ۱۹۱۲م؛ نقاش آمریکایی و از پیشگامان جنبش هیجاننمایی انتزاعی که بیشتر برای سبک منحصر بهفرد نقاشی قطرهای شناخته شدهاست.
– زادروز اسماعیل کاداره در سال ۱۹۳۶م؛ یکی از نویسندگان مشهور آلبانی و شاعر و روزنامهنگار
– زادروز کارلوس اسلیم در سال ۱۹۴۰م؛ کارآفرین، بازرگان و سرمایهدار مکزیکی لبنانیتبار که بر پایۀ رتبهبندی والاستریتژورنال، همچنین مجلۀ فرچون و فوربز، از آگوست ۲۰۰۷م بهعنوان ثروتمندترین فرد جهان شناخته شد. وی مالک شرکتهای گروپو کارسو، آمریکا موویل، تلمکس، سانبورنز و تلسل محسوب میشود و طبق بررسیهای مجلۀ فوربز در سال ۲۰۱۱م، او بیستوسومین انسان قدرتمند جهان بودهاست.
– زادروز سر جان کنث تاونر در سال ۱۹۴۴م؛ آهنگساز بریتانیایی و یکی از معدود آهنگسازان معاصری که شهرتش از مرز دنیای موسیقی کلاسیک گذشتهبود و محبوبیتی فراگیر داشت.
– زادروز جان پرکینز در سال ۱۹۴۵م؛ نویسندۀ آمریکایی
– زادروز جانلوئیجی بوفون در سال ۱۹۷۸م؛ بازیکن فوتبال اهل ایتالیا در پُست دروازهبان
– زادروز حمیده برمکی در سال ۱۹۸۰م؛ نویسنده و یکی از مشهورترین استادان حقوق و فعالین حقوق بشر افغانستان
درگذشت
– درگذشت سر فرانسیس دریک در سال ۱۵۸۰م؛ دریاسالار و کاپیتان دریا، سیاستمدار و دزد دریایی زمان ملکه الیزابت
– درگذشت کریستیان گوتلوب نیفه در سال ۱۷۹۸م؛ موسیقیدان آلمانی و آموزگار بتهوون
– درگذشت پیر آمدی ژوبر در سال ۱۸۴۷م؛ دیپلمات، خاورشناس، مترجم، سیاستمدار و جهانگرد فرانسوی و سفیر ناپلئون بناپارت در عثمانی و ایران (دربار فتحعلیشاه قاجار)
– درگذشت ویلیام هیکلینگ پرسکات در سال ۱۸۶۹م؛ مورخ آمریکایی
– درگذشت بنوآ پل امیل کلاپیرون در سال ۱۸۶۴م؛ فیزیکدان فرانسوی و یکی از ۳ بنیانگذار علم ترمودینامیک
– درگذشت آدالبرت شتیفتر در سال ۱۸۶۸م؛ نویسنده، شاعر، نقاش و دانشمند آموزش و پرورش و علوم تربیتی اتریشی
– درگذشت فرانتس اردمان مرینگ در سال ۱۹۱۹م؛ مبارز انقلابی، منتقد ادبی، نویسنده و تاریخنویس آلمانی و از رهبران سوسیالدموکرات آلمان
– درگذشت ویسنته بلاسکو ایبانز در سال ۱۹۲۸م؛ یکی از بزرگترین نویسندگان قرن ۲۰م اسپانیا و شاید بزرگترین این نویسندگان
– درگذشت میخائیل میخائیلوویچ ایپولیتُف ایوانُف در سال ۱۹۳۵م؛ آهنگساز و آموزگار موسیقی روس
– درگذشت ویلیام باتلر ییتس در سال ۱۹۳۹م؛ یکی از بزرگترین شاعران و نمایشنامهنویسان ایرلندی و برندۀ جایزۀ ادبی نوبل
– درگذشت آرتور لیبهنشل در سال ۱۹۴۸م؛ افسر آلمانی در دورۀ رایش سوم و فرماندۀ اردوگاه آشویتس
– درگذشت هانس آومایر در سال ۱۹۴۸م؛ افسر آلمانی در دورۀ رایش سوم و معاون فرماندۀ اردوگاه مرگ آشویتس
– درگذشت دینو بوتزاتی در سال ۱۹۷۲م؛ نویسندۀ اهل ایتالیا
– درگذشت جوزف برودسکی در سال ۱۹۹۶م؛ شاعر روس آمریکایی و برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات سال ۱۹۸۷م
– درگذشت آسترید لیندگرن در سال ۲۰۰۲م؛ نویسندۀ سوئدی کتابهای کودکان و نوجوانان