ششم/۶ نوامبر در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی جلوگیری از تخریب محیط زیست در جنگ‌ها و درگیری‌های مسلحانه
وقایع
– در سال ۱۸۹۸م؛ دولت عثمانی مجبور به‌تخلیۀ جزیرۀ استراتژیک کرت در مدیترانه شد.
– در سال ۱۹۱۳م؛ ماهاتما گاندی در حالی که تظاهراتی را بین معدن‌چیان هندی در آفریقای جنوبی طرح‌ریزی می‌کرد بازداشت شد.
– در سال ۱۹۱۷م؛ با به‌دست‌گرفتن قدرت در روسیه توسط بلشویک‌ها، مرحلۀ دوم انقلاب سال ۱۹۱۷م این کشور آغاز شد.
– در سال ۱۹۳۵م؛ هواپیمای هاوکر هاریکن اولین پرواز خود را انجام داد.
– در سال ۱۹۴۱م؛ ژوزف استالین، رهبر وقت شوروی در ۲۷ سال زمامداری خود، تنها برای دومین‌بار یک سخنرانی ایراد کرد و مدعی شد که در حملۀ آلمان نازی به‌کشورش در جریان جنگ دوم جهانی، فقط ۳۵۰ هزار نفر از قوای ارتش سرخ در مقابل ۴/۵ میلیون تلفات آلمانی کشته شده‌اند و اعلام کرد که پیروزی برای شوروی نزدیک است.
– در سال ۱۹۴۳م؛ در طول جنگ دوم جهانی، قوای ارتش سرخ شوروی شهر کیِف، پایتخت اوکراین را از اشغال قوای متحدین باز پس گرفتند. ارتش آلمان نازی قبل از تَرک شهر و عقب‌نشینی، تقریباً همۀ ساختمان‌های باستانی شهر را از بین برده‌بود.
– در سال ۱۹۴۴م؛ پلوتونیومِ به‌کار رفته‌شده در بمب اتمی استفاده‌شده در ناکازاکی ژاپن، برای اولین‌بار در سایت اتمی هنفورد تولید شد.
– در سال ۱۹۶۲م؛ مجمع عمومی سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه‌ای در محکومیت اعمال نژادپرستانۀ رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی، از همۀ کشورهای عضو خواست تا تمام روابط نظامی و تجاری خود با این رژیم را قطع کنند.
– در سال ۱۹۷۱م؛ کمیسیون انرژی اتمی ایالات متحده، بزرگ‌ترین بمب هیدروژنی این کشور را در جزیرۀ آرچیتکا به‌طور زیرزمینی آزمایش کرد.
– در سال ۱۹۹۱م؛ پس از حملۀ عراق به‌کویت و آتش‌سوزی چاه‌های نفتی این کشور، حریق آخرین چاه نفت نیز توسط شرکت‌های آمریکایی مهار شد.
– در سال ۱۹۹۹م؛ مردم استرالیا در یک رفراندوم، رأی به‌باقی‌ماندن ملکۀ بریتانیا به‌عنوان حاکم کشورهای مشترک‌المنافع در سِمَت ریاست حکومت‌شان شدند.
– در سال ۲۰۱۲م؛ تیمی بالدوین به‌عنوان اولین هم‌جنس‌گرای علنی که به‌سناتوری می‌رسید، وارد مجلس سنای ایالات متحده شد.
زادروزها
– زادروز سلیمان یکم در سال ۱۴۹۴م؛ دهمین سلطان امپراتوری عثمانی که طولانی‌ترین دورۀ سلطنت را در میان خاندان عثمانی داراست. او را در غرب با نام سلیمان محتشم و در شرق با نام سلیمان قانونی می‌شناسند. از آن جهت به‌قانونی مشهور شد که سیستم قضایی امپراتوری عثمانی را به‌کلی بازسازی کرد.
– زادروز آدولف ساکس در سال ۱۸۱۴م؛ موسیقی‌دان و مخترع ساز ساکسوفون اهل بلژیک
– زادروز چزاره لومبروزو در سال ۱۸۳۶م؛ پزشک و جرم‌شناس ایتالیایی که با تحقیقات خود پیرامون ویژگی‌های جسمانی بزه‌کاران و تمایزات آنان با دیگر افراد جامعه، مکتب جرم‌شناسی پوزیتویستی و دانش انسان‌شناسی جنایی را پایه‌گذاری کرد.
– زادروز هربرت لوئیس ساموئل در سال ۱۸۷۰م؛ اولین کمیسر عالی (یا مندوب سامی) در فلسطین و از اندیشمندان و فعالان برجسته و نامدار صهیونیسم
– زادروز روبرت موزیل در سال ۱۸۸۰م؛ نویسندۀ مشهور اتریشی
– زادروز جیمز رامون جونز در سال ۱۹۲۱م؛ نویسندۀ آمریکایی که آثار او به‌دورۀ جنگ جهانی دوم و تأثیر آن بر جامعۀ آمریکا می‌پردازد.
– زادروز ماریا اوینگ شرایور در سال ۱۹۵۵م؛ روزنامه‌نگار آمریکایی، نویسنده، سیاست‌مدار ، بنیان‌گذار جنبش آلزایمر زنان و بانوی اول سابق ایالت کالیفرنیا
– زادروز ایثن گرین هاک در سال ۱۹۷۰م؛ بازیگر، نویسنده و کارگردان آمریکایی می‌باشد که ۴ بار نامزد دریافت جایزۀ اسکار و برندۀ جایزۀ لوکارنو و خرس طلایی برلین شده‌است.
درگذشت
– درگذشت محمد بن عبدالملک زیات در سال ۸۴۷م؛ ادیب، شاعر، کاتب، لغوی و نحوی عربی بغدادی و وزیر عباسی که به‌خشونت و تکبر و بی‌رحمی شهره بود.
– درگذشت ابوبکر احمد رازی در سال ۹۵۵م؛ تاریخ‌نگار عربی اندلسی که برای اشتغال بسیارش به‌تاریخ، به‌رازیِ تاریخی یا رازیِ مؤرخ نیز شهرت گرفت. او را قدیمی‌ترین تاریخ‌نگار اندلسی می‌دانند که آثارش برجای مانده‌است.
– درگذشت گوستاو آدولف دوم در سال ۱۶۳۲م؛ شاه سوئد و مؤسس امپراتوری سوئد که سوئد را در پیروزی بزرگ نظامی در جنگ ۳۰ ساله رهبری کرد و موازنۀ قدرت را در اروپا تغییر داد.
– درگذشت گاورنر موریس در سال ۱۸۱۶م؛ سناتور سابق عضو حزب فدرالیست که نویسندۀ اصلی قانون اساسی ایالات متحدۀ آمریکا در شکل نهایی خودش بود.
– درگذشت کلود لویی برتوله در سال ۱۸۲۲م؛ شیمی‌دان فرانسوی
– درگذشت پیوتر ایلیچ چایکوفسکی در سال ۱۸۹۳م؛ از آهنگ‌سازان سرشناس روسی
– درگذشت اریش ردر در سال ۱۹۶۰م؛ بزرگ‌دریابد آلمانی و فرماندۀ نیروی دریایی آلمان نازی (کریگسمارینه؛ نیروی دریایی جنگی، عنوان نیروی دریایی آلمان از سال ۱۹۳۵ تا ۱۹۴۵م که بیشتر دورۀ حکومت نازی را در برمی‌گیرد.)
– درگذشت هانس فون اویلر شلپین در سال ۱۹۶۴م؛ بیوشیمیست متولد آلمان که بعدها به‌سوئد مهاجرت کرد و شهروند این کشور شد. او در سال ۱۹۲۹م برای تحقیقات در عرصۀ تخمیر قند و آنزیم‌های تخمیرکننده، موفق به‌دریافت جایزۀ نوبل شیمی شد.
– درگذشت ال. اسپراگ دی کمپ در سال ۲۰۰۰م؛ نویسندۀ ادبی و گونۀ علمی‌تخیلی و خیال‌پردازی و تاریخ‌دان آماتور
