سرسره ناصرالدین شاه؛ تفریحات ملوکانه‌ی قاجاری! + تصاویر

حکومت ناصری و تفریحاتش

قبل از خواندن ماجرای «سرسره ناصرالدین شاه» اول بگذارید بگویم که «انیس‌الدوله» از زنان زیبای حرم‌سرا بود که شاه او را به شکل‌های مختلفی درآورده و عکس می‌گرفت. در دوران حکومت «ناصرالدین‌شاه قاجار» جز تباهی و ویرانی چیزی عاید ایران نشد؛ در حالی‌که مردم در فقر، فلاکت، جهل و بی‌سوادی غوطه‌ور بودند، او غیر از عیاشی و خوش‌گذرانی، نگرانیِ دیگری نداشت. گفته می‌شود که او حرم‌سرایی متشکل از ۸۴ زن عقدی و حدود ۴۰ یا ۵۰ زن صیغه‌ای داشت. هر کدام از این زنان تعدادی نوکر، کلفت و غلام داشتند و کاخ یا عمارتی هم مخصوص به‌خود؛ حدود دو هزار خدمت‌کار نیز در کاخ مشغول خدمت به این زنان بودند.

سرسره ناصرالدین شاه

یکی از سرگرمی‌های «ناصرالدین‌شاه قاجار» بازیِ سرسره بود؛ بدین‌شکل که خود برهنه در پایین سرسره به پشت می‌خوابید، زنان برهنه از روی سرسره به پایین سُر می‌خوردند، بر روی شاه می‌افتادند و ایشان غرق لذت شاهانه می‌شدند. باز یکی‌دیگر از علایق شاه عکاسی بود؛ او زنان حرم‌سرا را به شکل‌های مسخره آرایش می‌کرد و از آنان عکس‌های خنده‌دار می‌گرفت. در اکثر عکس‌های مربوط به زمان او، زنان به شکل عجیبی چاق، سبیل‌کلفت و زشت هستند؛ زیرا مِیل ملوکانه بر این بود که برای‌شان سبیل بگذارد، از ایشان عکس بگیرد و بدین‌صورت با زنان تفریح کند! به‌طوری‌که گفته‌شد، شاه «انیس‌الدوله» که از زنان بسیار زیبای حرم‌سرا بوده را به کرات سوژه‌ی عکاسیِ خود قرار می‌داد، برایش سبیل می‌گذاشت، ابروهایش را با مداد، سیاه و کلفت و پیوسته می‌کرد، یا خال‌های گوشتیِ بزرگ بر صورتش می‌گذاشت، یا چارقدی محکم بر صورتش می‌بست، سینه‌های او را برهنه می‌کرد، از او عکس می‌گرفت و ساعت‌ها می‌خندید. یا گاهی زنان حرم‌سرا را وادار می‌کرد تا به شکل‌های مسخره ژست بگیرند، سپس از آن‌ها عکس می‌گرفت و می‌خندید!

برهنه‌کردن سوژه‌های عکاسی!

در آن‌دوره غیر از شاه، کسی امکان عکاسی از حرم‌سرا را نداشت و به همین‌خاطر تقریباً تمام عکس‌های زنان حرم‌سرا، به شکل تمسخرآمیزی دارای سبیل‌های کلفت، ابروهای پیوسته‌ی کلفت و گاه خال‌های گوشتی هستند. گفتنی‌ست که یکی‌دیگر از تفریحات ملوکانه، دلقک‌های شاه بودند که کارشان خنداندن جناب سلطان صاحبقران بود. البته آنان نیز از دوربین عکاسیِ شاه بی‌نصیب نبودند و گهگاه مِیل همایونی به گرفتن عکس‌های برهنه از آنان هم ختم می‌شد. یکی از این دلقک‌ها «اسماعیل بزاز» (حاج اسماعیل بزاز) بود که شاه پس از برهنه‌کردن کامل او، از وی عکس می‌گیرد؛ می‌گویند هنگام عکاسی از وی، شاه به‌قدری به خنده می‌افتد که تا ساعت‌ها نمی‌توانسته عکسی بگیرد!

از ترور شاه تا روسپی‌شدن زنان حرم‌سرا…

همچنین سفرهای «ناصرالدین‌شاه قاجار» به فرنگ با بالاترین هزینه‌ها و به قیمت مقروض‌شدن دولت ایران به کشورهای فرنگی، یکی‌دیگر از تفریحات ملوکانه بود. شاه تمام وقت خود را صرف خوش‌گذرانی، مسافرت‌های تفریحی، شکار و حرم‌سرایش می‌کرد و بالطبع وقتی برای امور کشور برایش باقی نمی‌ماند. پس از ترور «ناصرالدین‌شاه» به‌دست «میرزا رضا کرمانی» ملقب به «شاه‌شکار»، حتی قبل از پایان عده (مدتی که زن پس از فوت شوهر یا گرفتن طلاق، نمی‌تواند مجدداً ازدواج کند)، زنانش را از قصر بیرون کردند؛ زنانی که در زمان شاه فقید حتی آسمان هم حق دیدن‌شان را نداشت، به شکل خفت‌باری از قصر رانده شدند و به‌صورت پیاده و یا سوار بر کالسکه و یا گاهی حتی سوار بر الاغ روانه‌ی خیابان‌ها شدند. تعدادی از آنان به عقد برخی شاهزادگان درآمدند، تعدادی به گدایی و تعدادی نیز به زنان روسپی تبدیل شدند.

نگارش و گردآوری؛ قجرتایم
منابع؛
تاریخ ایران باستان، ادوین گرانتوسکی، ترجمه‌ی کیخسرو کشاورزی
تاریخ ایران، ج۲، سید محمدتقى گیلانى (ملقب به فخر داعی)
زن و کنیز و حرم‌سرا، خسرو معتضد و نیلوفر کسری
دلقک‌های مشهور درباری، حسین نوربخش