هفدهم/۱۷ دسامبر در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی پایاندادن بهخشونت علیه کارگران جنسی
وقایع
– در سال ۱۳۹۸م؛ قوای ناصرالدین محمد تغلقشاهی در دهلی از تیمور شکست خورد. پس از این شکست، دهلی بهباد تاراج گرفتهشد و دست کم ۱۰۰ هزار نفر در آن کشتهشدند.
– در سال ۱۷۱۸م؛ در پی تشکیل اتحادیۀ مربع در اروپا برای جلوگیری از جاهطلبیهای اسپانیا، بریتانیا، یکی از اعضای این اتحادیه، بهدولت اسپانیا اعلان جنگ داد.
– در سال ۱۷۷۷م؛ دولت فرانسه که با بریتانیا دشمنی داشت، استقلال مهاجرنشینان بریتانیایی در آمریکای شمالی (ایالات متحدۀ امروز) را بهرسمیت شناخت.
– در سال ۱۸۱۹م؛ سیمون بولیوار استقلال کلمبیا کبیر را اعلام کرد.
– بهپرواز درآمدن اولین هواپیمای موتوردار جهان، توسط برادران رایت در سال ۱۹۰۳م
– در سال ۱۹۲۵م؛ دولت کمونیستی تازهبهقدرترسیده در شوروی، همانند ایران و افغانستان با ترکیه نیز پیمان عدم تجاوز امضاء کرد.
– پایان استعمار پرتغال بر منطقۀ گوا در هند در سال ۱۹۶۱م
– در سال ۲۰۱۰م؛ با اقدام محمد بوعزیزی، دستفروش تونسی بهخودسوزی که منجر بهمرگ او شد، خیزش ملل کشورهای عربی علیه رژیمهای حاکمشان موسوم بهبهار عربی با قیام مردم تونس، مقابل رژیم زینالعابدین بن علی آغاز شد.
– در سال ۲۰۱۲م؛ دولت یونان اعلام کرد که حصار مرزی میان این کشور و ترکیه تکمیل شدهاست.
– در سال ۲۰۱۳م؛ دولت ترکیه با دستگیرکردن ۵۲ تَن از مقامات بلندپایه از جمله رضا ضراب، تاجر ایرانی، طرح مبارزه با فساد از ردههای بالا را آغاز کرد.
زادروزها
– زادروز لودویگ فان بتهوون در سال ۱۷۷۰م؛ موسیقیدان و آهنگساز اهل آلمان که شخصیتی مهم در انتقال بین دورههای کلاسیک و رمانتیک در موسیقی غرب بود و یکی از بزرگترین آهنگسازان اروپایی بهحساب میآید.
– زادروز جوزف هنری در سال ۱۷۹۷م؛ دانشمند و فیزیکدان سرشناس آمریکایی قرن ۱۹م که یکای خودالقایی بهافتخار وی، هانری نامگذاری شدهاست.
– زادروز سیمو هایها (مرگ سفید) در سال ۱۹۰۵م؛ تکتیرانداز فنلاندی که از او بهعنوان بزرگترین تکتیرانداز تاریخ یاد میشود.
– زادروز ویلارد فرانک لیبای در سال ۱۹۰۸م؛ شیمیفیزیکدان آمریکایی و برندۀ جایزۀ نوبل شیمی در سال ۱۹۶۰م که برای توسعۀ روش استفاده از کربن ۱۴ برای تعیین سن در باستانشناسی، زمینشناسی، ژئوفیزیک و دیگر شاخههای علم، موفق بهدریافت جایزۀ نوبل شیمی شد.
– زادروز جیجی دیآگوستینو در سال ۱۹۶۷م؛ دیجی، آهنگساز و بازترکیبکنندۀ ایتالیایی
درگذشت
– درگذشت سیمون بولیوار در سال ۱۸۳۰م؛ فرماندۀ انقلابی و سیاستمدار ونزوئلایی، رهبر انقلابهای آزادیبخش آمریکای لاتین از استعمار اسپانیا
– درگذشت مصطفی رشید پاشا در سال ۱۸۵۸م؛ سیاستمدار عثمانی در قرن ۱۹م که ۶ بار بهسِمَت رئیسالوزراییِ امپراطوریِ عثمانی انتخاب شد. وی یکی از بنیانگذاران و تدوینکنندگان اصلی تنظیمات عثمانی بود.
– درگذشت ویلیام تامسون (بارون کلوین اول، لرد کلوین) در سال ۱۹۰۷م؛ ریاضیدان و فیزیکدان و مهندس بریتانیایی و یکی از پیشگامان مهم علوم طبیعی در قرن ۱۹م
– درگذشت ویکتور فرانتز هس در سال ۱۹۶۴م؛ فیزیکدان اتریشیآلمانی که در سال ۱۹۳۶م بههمراه کارل دیوید اندرسون، بهخاطر کشف پرتوِ کیهانی، موفق بهدریافت جایزۀ فیزیک نوبل شد.
– درگذشت مارگریت یورسنار در سال ۱۹۸۷م؛ رماننویس و نمایشنامهنویس، شاعر و پژوهشگر فرانسوی
– درگذشت کیم جونگ ایل در سال ۲۰۱۱م؛ رهبر سابق کرۀشمالی و رئیس کمیسیون دفاع ملی کرۀشمالی، فرماندۀ کل ارتش خلق کرۀشمالی و دبیرکل حزب کارگران کمونیست کره
– درگذشت سیزاریا ایوورا در سال ۲۰۱۱م؛ خواننده عامهپسند اهل کشور کیپورد و بهدلیل آنکه در اجراهایش با پای برهنه روی صحنه حاضر میشد، بهاو آوازهخوان پابرهنه گفتهمیشد. همچنین بهایوورا لقب ملکۀ مورنا نیز دادهاند.