بیستوششم/۲۶ مارس در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
وقایع
– در سال ۱۸۱۲م؛ یک زمینلرزۀ بزرگ، کاراکاس، پایتخت ونزوئلا را ویران کرد.
زادروزها
– زادروز رابرت فراست در سال ۱۸۷۴م؛ شاعر آمریکایی قرن ۲۰م
– زادروز ویکتور امیل فرانکل در سال ۱۹۰۵م؛ روانپزشک و عصبشناس اتریشی و پدیدآورندۀ معنادرمانی (لوگوتِراپی)
– زادروز کارل امیل اسکار یان در سال ۱۹۰۶م؛ شرقشناس، اسلامشناس، ایرانشناس و تُرکپژوهی که بر آثار رشیدالدین فضلالله همدانی تمرکز ویژه داشت.
– زادروز تنسی لاینر ویلیامز در سال ۱۹۱۱م؛ نویسندۀ مشهور آمریکایی و یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان معاصر در ادبیات آمریکا
– زادروز سِر برنارد کتس در سال ۱۹۱۱م؛ زیستفیزیکشناس آلمانی که بهخاطر کار روی زیستشیمی عصب محیطی شناخته شدهاست. وی در سال ۱۹۷۰م بههمراه اولف اویلر و ژولیوس آکسلرود، برندۀ جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی شد.
– زادروز جان لانگشاو آستین در سال ۱۹۱۱م؛ فیلسوف انگلیسی و چهرۀ برجستۀ مکتب فلسفی زبان روزمره و بنیانگذار نگرۀ کنش گفتاری که بهفلسفۀ افلاطون، لایبنیتس و ایمانوئل کانت پرداخت. پس از جنگ جهانی دوم سمینارهایی موسوم به «شنبه صبح» را برگزار کرد که در آن بیش از همه دربارۀ نگرههای ویتگنشتاین، فرگه و نوآم چامسکی بحث میشد.
– زادروز پال اِردوش در سال ۱۹۱۳م؛ ریاضیدان مجار که بیشتر از هر کسی در طول تاریخ، مقالۀ ریاضی منتشر کرد و در این کار با عدۀ زیادی از ریاضیدانان نیز همکاری داشت.
– زادروز کلینتون ریچارد داوکینز در سال ۱۹۴۱م؛ رفتارشناس و زیستشناس فرگشتی اهل بریتانیا و همچنین استاد صاحب کرسی دانشگاه آکسفورد در «درک عمومی علم» و نویسندۀ کتابهای علمی برای عموم و عضو انجمن سلطنتی علوم و انجمن سلطنتی ادبیات بریتانیا که در تفسیر و آموزش مهارت دارد. همچنین داوکینز یکی از خداناباوران مشهور بوده و بهدلیل نقد دین و دینگرایی شهرت دارد. او رَد خدا و مذهب را نتیجۀ طبیعی مطالعۀ فیزیک و کیهانشناسی و همچنین زیستشناسی فرگشتی و نظریۀ تکامل میداند. این نگرش که به «خداناباوری علمی» مشهور است، بهلحاظ بنیادین متفاوت از «خداناباوری فلسفی» است.
– زادروز لارِنس لَری پِیج در سال ۱۹۷۳م؛ کارآفرین و مبتکر آمریکایی که بههمراه سرگئی برین، موتور جستجوی اینترنتی گوگل (در حال حاضر شرکت گوگل) را بنا نهاد.
درگذشت
– درگذشت وَلّاده بنت مُستَکفی در سال ۱۰۹۱م؛ امیربانوی اندلسی، ادیب و شاعر عربزبان در سدۀ ۱۱م/۵ه.ق، از خاندان امویان اندلس و فرزند خلیفه مُستَکفی بالله
– درگذشت ژوزف گیوتن در سال ۱۸۱۴م؛ پزشک و سیاستمدار فرانسوی که شهرت وی بیشتر بهخاطر اختراع گیوتین، دستگاهی است که بهطور اتوماتیک سرِ مجرمان را از بدن جدا میکرد. دستگاه اختراعیِ وی در دوران انقلاب فرانسه بهوفور استفاده شد. او گیوتین را با این هدف اختراع کرد که از شکنجۀ محکومان جلوگیری شود و آنان کمتر درد بکشند.
– درگذشت لودویگ فان بتهوون در سال ۱۸۲۷م؛ موسیقیدان و آهنگساز اهل آلمان که شخصیتی مهم در انتقال بین دورههای کلاسیک و رمانتیک در موسیقی غرب بود و یکی از بزرگترین آهنگسازان اروپایی بهحساب میآید.
– درگذشت والت ویتمن در سال ۱۸۹۲م؛ شاعر مدرن و روزنامهنگار آمریکایی و پدیدآورندۀ شعر آزاد آمریکا
– درگذشت سسیل رودز در سال ۱۹۰۲م؛ بازرگان و سیاستمدار انگلیسی در جنوب آفریقا که یکی از مشهورترین حامیان سیاستهای استعمارگرانۀ انگلیس بهشمار میرفت.
– درگذشت آلفرد بلاشکو در سال ۱۹۲۲م؛ متخصص معروف پوست اهل آلمان
– درگذشت سارا برنهارت در سال ۱۹۲۳م؛ هنرپیشۀ تئاتر اهل فرانسه و انتخابشده بهعنوان مشهورترین بازیگر زن تاریخ
– درگذشت دیوید لوید جورج در سال ۱۹۴۵م؛ دولتمرد انگلیسی از حزب لیبرال بریتانیا که بهمقام نخستوزیری رسید. او این مقام را در نیمۀ دوم جنگ جهانی اول داشت. همچنین عنوان پدر مجلس را از ۱۹۲۹م تا آخر عمر در اختیار داشت. وی نقش اساسی در رهبری متفقین بهسمت پیروزی و تهیۀ پیشنویس معاهدۀ صلح پاریس داشت. او یکی از بهترین نخستوزیران تاریخ بریتانیا و از بهترین دیپلماتهای تاریخ جهان است.
– درگذشت ریموند تورنتون چندلر در سال ۱۹۵۹م؛ یکی از برترین نویسندگان رمان جنایی و پلیسی که از بیشتر آثار وی، نسخههای متعدد سینمایی اقتباس شدهاست.
– درگذشت توماس گوستا ترانسترومر در سال ۲۰۱۵م؛ نویسنده، شاعر و مترجم سوئدی و برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۱م