بیستوششم/۲۶ ژوئن در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی قربانیان خشونت
– روز جهانی مبارزه با مواد مخدر
وقایع
– در سال ۱۹۳۶م؛ فوک وولف اف دبیلیو-۶۷ ساخت آلمان نازی، بهعنوان اولین هلیکوپتر کنترلپذیر جهان، نخستین پرواز خود را انجام داد.
– در سال ۱۹۴۴م؛ اولین درگیری یک جگنده با موتور جت در تاریخ، در جریان جنگ دوم جهانی بین یک فروند هواپیمای جت مسرشمیت ام ئی-۲۶۲ نیروی هوایی آلمان نازی و یک فروند جنگندۀ تهاجمی شناسایی دِ هویلند موسکیتو نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا بهوقوع پیوست. این درگیری با صدمهدیدن و گریختن هواپیمای بریتانیایی بهپایان رسید.
– در سال ۱۹۴۵م؛ منشور سازمان ملل متحد رسماً تصویب شد.
– در سال ۱۹۵۰م؛ دولت آپارتاید آفریقای جنوبی، قانون سرکوب عقاید کمونیستی در این کشور را تصویب کرد.
– افتتاح برج سیان بهروی عموم در کانادا در سال ۱۹۷۶م
زادروزها
– زادروز شارل مسیه در سال ۱۷۳۰م؛ ستارهشناس فرانسوی که شهرت او بهخاطر فهرستکردن ۱۰۳ جرم آسمانی است که بهنام خودِ او اجرام مسیه نامیده میشوند. گودالی در کرۀ ماه بهافتخار او نامگذاری شدهاست.
– زادروز ویلیام تامسون (بارون کلوین اول، لرد کلوین) در سال ۱۸۲۴م؛ ریاضیدان و فیزیکدان و مهندس بریتانیایی و یکی از پیشگامان مهم علوم طبیعی در قرن ۱۹م
– زادروز پرل باک در سال ۱۸۹۲م؛ نویسندۀ آمریکایی و برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات در سال ۱۹۳۸م
– زادروز سالوادور آلنده در سال ۱۹۰۸م؛ سیاستمدار مارکسیست و از بنیانگذاران حزب سوسیالیست شیلی
– زادروز امه سزر در سال ۱۹۱۳م؛ شاعر سیاهپوست فرانسویزبان و فعال سیاسی فرانسوی و از چهرههای مهم ادبیات فرانسه و از روشنفکران برجستۀ ضد استعمار فرانسه در کارائیب و آفریقا
– زادروز موریس ویلکس در سال ۱۹۱۳م؛ دانشمند علوم کامپیوتر اهل بریتانیا که در سال ۱۹۶۷م برندۀ جایزۀ تورینگ شد.
– زادروز ویولت ژابو در سال ۱۹۲۱م؛ مأمور مخفی برجسته در طول جنگ جهانی دوم انگلیسیها که در فرانسۀ اشغالی خدمت میکرد و بهخاطر زیباییاش با افسران آلمانی ارتباط داشت و از آنان اطلاعات نظامی را بیرون میکشید. او در روزهای آخر جنگ جهانی و چند روز پیش از عملیات نرماندی توسط پلیس مخفی آلمان نازی شناسایی و بهاردوگاه کار اجباری راونسبروک فرستاده شد و سرانجام در همان اردوگاه در سن ۲۳ سالگی اعدام شد. پس از مرگش دولت بریتانیا بهاو مدال صلیب جرج را اعطا کرد.
– زادروز ماریان تورسکی در سال ۱۹۲۶م؛ مورخ و روزنامهنگار لهستانی که از سال ۱۹۵۸م بهبعد، بهعنوان مقالهنویس برای هفتهنامهای با انتقادات میانهروی سیاسی فعالیت کرد.
– زادروز رابرت کلمن ریچاردسون در سال ۱۹۳۷م؛ فیزیکدان با تجربۀ آمریکایی که همراه با دیوید لی، بهعنوان محققان ارشد و سپس داگلاس اوشراف، دانشجوی فارغالتحصیل، در سال ۱۹۹۶م، جایزۀ نوبل را برای کشف سالِ ۱۹۲۷م خود دربارۀ ابرشارگیبودن اتمهای هلیوم ۳، در آزمایشگاه فیزیک اتمی و جامد دانشگاه کرنل دریافت نمود.
– زادروز پائولو مالدینی (اسطورۀ فرهاد مهرآبادی!) در سال ۱۹۶۸م؛ مدافع سابق تیم ملی فوتبال ایتالیا، آ.ث. میلان
درگذشت
– درگذشت فرانسیسکو پیزارو گنزالز در سال ۱۵۴۱م؛ کشورگشای نامی دارای تابعیت پادشاهی کاستیل و گشایندۀ امپراتوری اینکا و پایهگذار شهر لیما، پایتخت کنونی کشور پرو
– درگذشت کارل لندشتاینر در سال ۱۹۴۳م؛ زیستشناس اتریشی و برندۀ جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۳۰م بهخاطر کشف گروههای خونی که پس از اکتشافات او، ایمنی انتقال خون یا اجزای خون افزایش یافتهاست.
– درگذشت استروم ثورموند در سال ۲۰۰۳م؛ سناتور سابق عضو حزب دموکرات ایالات متحدۀ آمریکا که تنها عضو هر یک از مجالس کنگره است که در سن بالاتر از ۱۰۰ سالگی در کنگره عضویت داشتهاست. او در بین جمهوریخواهان، طولانیترین دورۀ عضویت را در تاریخ کنگرۀ آمریکا داشتهاست. وی با ۲۴ ساعت و ۱۸ دقیقه سخنرانیِ بیوقفه در مجلس سنا، رکوردار اطالۀ بررسی در آن مجلس است. (فیلیباستر در سنای ایالات متحدۀ آمریکا؛ معمولاً بههر تاکتیک تأخیری یا آبستراکسیونی گفتهمیشود که بهمنظور جلوگیری از بهرأیگذاشتهشدن یک اقدام بهکار میرود. رایجترین نوع فیلیباستر زمانی رخ میدهد که سناتوری تلاش کند بهرأیگذاشتهشدن طرحی را با ادامهدادن بحث بر سرِ اقدام، بهتعویق انداخته، یا بهکلی جلوی آن را بگیرد.)
– درگذشت نورا افرون در سال ۲۰۱۲م؛ خبرنگار، مقالهنویس، کارگردان، تهیهکننده، رماننویس، نمایشنامهنویس و فیلمنامهنویس آمریکایی
– درگذشت مارک ریچ (مارسل داوید رایش) در سال ۲۰۱۳م؛ سرمایهدار و دلال در بخش تجارت مواد خام، مواد غذایی، نفت، بنزین و املاک بود. بیشتر شهرت او بهخاطر تأسیس شرکت گلنکور و محکومیت او بهدلیل فرار از پرداخت مالیات در ایالات متحده و همچنین تجارتِ غیر قانونی نفت با ایران در زمان بحران گروگانگیری سفارت ایالات متحده در ایران بود. او در زمان محکومشدن در سوئیس زندگی میکرد و هیچگاه بهایالات متحده بازنگشت. در زمان دولت بیل کلینتون، او بهصورت بحثبرانگیزی در ۲۰ ژانویۀ ۲۰۰۱م و روز آخر دولت کلینتون، مورد عفو قرار گرفت.