بیست‌و‌یکم/۲۱ ژانویه در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی بغل
وقایع
– در سال ۱۷۹۳م؛ بعد از تشخیص خیانت توسط مجمع ملی فرانسه، لوئی شانزدهم به‌اعدام با گیوتین محکوم شد.
– در سال ۱۸۹۹م؛ اوپل اولین خودروی خود را ساخت.
– در سال ۱۹۲۵م؛ آلبانی خود را جمهوری معرفی کرد.
– در سال ۱۹۵۴م؛ اولین زیردریایی هسته‌ای، یواس‌اس ناتیلوس، از گروتن کنتیکت توسط میمی آیزنهاور، بانوی اول ایالات متحده به‌آب انداخته شد.
– در سال ۱۹۸۱م؛ ساخت خودروی اسپورت دلورین دی‌ام‌سی-۱۲ ایرلند شمالی آغاز شد.
زادروزها
– زادروز شارل پنجم (شارل دانا، شارل خردمند) در سال ۱۳۳۸م؛ پادشاه فرانسه که در زمان او، فرانسه وارد جنگ ۱۰۰ ساله با انگلستان شده‌بود. با این حال شارل پنجم با درایت خود توانست سرزمین‌های ازدست‌رفته در نخستین مرحله از این جنگ‌ها را پس گرفته و در نتیجه؛ عهدنامۀ صلح فاجعه‌بار بریتینی را که در ۱۳۶۰م بین فرانسه و انگلستان امضا شده‌بود را خنثی کند.
– زادروز جان سی فریمونت در سال ۱۸۱۳م؛ افسر، کاشف، سیاست‌مدار آمریکایی
– زادروز آنری دوپارک در سال ۱۸۴۸م؛ آهنگ‌ساز فرانسوی
– زادروز کارل یولیوس بلوخ در سال ۱۸۵۴م؛ تاریخ نگار اهل آلمان در زمینۀ تاریخ اقتصاد
– زادروز گریگوری افیمویچ راسپوتین (گرگوار ایفی‌مویج نووی) در سال ۱۸۶۹م؛ راهب ماجراجو و سیاست‌مدار روسی و دارای قدرت و نفوذ عجیب در نیکلای دوم (آخرین تزار امپراتوری روسیه) و همسر او الکساندرا فئودوروونا (تزارینای روسیه) که در اغلب کارهای درباری دخالت می‌کرد.
– زادروز آندره گدار در سال ۱۸۸۱م؛ معمار، باستان‌شناس فرانسوی و رئیس پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران که در اوایل دورۀ پهلوی اول وارد ایران شد و به‌استخدام دولت ایران درآمد. مسئولیت‌های او نظیر مدیر ادارهٔ عتیقیّات، فعالیت‌های پژوهشی، شناسایی و ثبت آثار فرهنگی ایران با همکاری ماکسیم سیرو و انتشار نشریهٔ باستان‌شناسی بود. بنیان‌گذاری پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران، وی را مهم‌ترین شخصیت خارجی دورهٔ رضاشاه پهلوی قرار می‌دهد که نزدیک به‌ربع‌قرن در ایران حضور داشت.
– زادروز پیتیریم سوروکین در سال ۱۸۸۹م؛ جامعه‌شناس آمریکایی روسی‌تبار
– زادروز کریستیان دیور در سال ۱۹۰۵م؛ طراح مُد فرانسوی که و یکی از سرشناس‌ترین بنیان‌گذاران خانۀ مُد در جهان به‌نام دیور
– زادروز رابرت آدامز در سال ۱۹۲۸م؛ آموزگار آمریکایی مکتب آدواتیا که سال‌های پایانی عمرش را در کالیفرنیا به‌برگزاری جلسات ست سانگ (جلسات معنوی) با شاگردانش می‌پرداخت. آموزه‌های او معمولاً بر تأکید به‌انجام جنانا یوگا و توصیۀ به‌کارگیری روش تفحص خویش متمرکز است. آموزه‌های وی در زمان حیاتش آن‌چنان شناخته‌شده نبود، اما اخیراً در میان محققان فلسفۀ ادویتا و مریدان فرنگی رامانا ماهارشی طرفدارانی یافته‌است.
– زادروز پل گاردنر آلن در سال ۱۹۵۳م؛ تاجر و نیکوکار آمریکایی و یکی از بنیان‌گذاران شرکت مایکروسافت
درگذشت
– درگذشت الکسی پیرون در سال ۱۷۷۳م؛ شاعر و نمایش‌نامه‌نویس قرن ۱۷م اهل فرانسه
– درگذشت یمِلیان ایوانُویچ پوگاچُف در سال ۱۷۷۵م؛ مدعی تاج‌و‌تخت امپراتوری روسیه که یک قیام دهقانی بزرگ معروف به‌شورش پوگاچف را در طول سلطنت کاترین دوم رهبری کرد.
– درگذشت لویی شانزدهم در سال ۱۷۹۳م؛ پادشاه فرانسه که آخرین پادشاه این کشور در دورۀ موسوم به‌رژیم باستان و پیش از وقوع انقلاب فرانسه به‌حساب می‌آید.
– درگذشت ژاک آنری برناردن دو سن پیر در سال ۱۸۱۴م؛ نویسنده و گیاه‌شناس قرن ۱۸م اهل فرانسه
– درگذشت الکساندر ایوانوویچ هرتسن در سال ۱۸۷۰م؛ نویسندۀ انقلابی و متفکر برجستۀ قرن ۱۹م و مبارزی اجتماعی که استعداد غریبش ملغمه‌ای از مخیلۀ آتشین، توانایی مشاهدۀ دقیق، شور اخلاقی و سرزندگی فکری به‌اضافۀ قریحۀ نویسندگی بود و هم‌سنگی نداشت.
– درگذشت جان کاوچ آدامز در سال ۱۸۹۲م؛ ستاره‌شناس و ریاضی‌دان معروفی بریتانیایی که توانست با انجام محاسبات پیچیده و بررسی مدار سیارۀ اورانوس، کشف کند که سیاره‌ای فراتر از اورانوس وجود دارد.
– درگذشت الیشا گری در سال ۱۹۰۱م؛ مهندس برق آمریکایی و مؤسس شرکت تولیدات الکتریکی آمریکایی
– درگذشت ولادیمیر ایلیچ اولیانوف (لنین) در سال ۱۹۲۴م؛ نظریه‌پرداز مارکسیست و انقلابی کمونیست روسی، رهبر انقلاب ۱۹۱۷م روسیه و بنیان‌گذار دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
– درگذشت کامیلو گُلجی (کامیلو گُلژی) در سال ۱۹۲۶م؛ زیست‌شناس ایتالیایی برندۀ جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۰۶م به‌خاطر مطالعۀ دستگاه عصبی
– درگذشت ژرژ مِلی‌یِس در سال ۱۹۳۸م؛ شعبده‌باز و فیلم‌ساز فرانسوی که شهرت او به‌سبب نوآوری‌هایش، هم در شیوۀ روایت فیلم و هم در تکنیک‌های نوین فیلم‌سازی در سال‌های اولیۀ ظهور سینما است.
– درگذشت اریک آرتور بلر (جُرج اوروِل) در سال ۱۹۵۰م؛ داستان‌نویس، روزنامه‌نگار، منتقد ادبی و شاعر انگلیسی
– درگذشت بلز ساندرار در سال ۱۹۶۱م؛ نویسنده، شاعر و روزنامه‌نگار قرن ۱۹م اهل فرانسه
– درگذشت باسل اسد در سال ۱۹۹۴م؛ پسر ارشد حافظ اسد، رئیس‌جمهور پیشین سوریه و برادر بزرگ بشار اسد، رئیس‌جمهور بعدی سوریه که دانش‌آموختۀ رشتۀ مهندسی و سرگرد ارتش سوریه بود. وی فرماندۀ گارد ریاست‌جمهوری سوریه و مسئول حفاظت از رئیس‌جمهور و کاخ ریاست‌جمهوری سوریه نیز بود. در حالی که از وی به‌عنوان «اصلی‌ترین جانشین» حافظ اسد یاد می‌شد، باسل اسد، در روز ۲۱ ژانویۀ ۱۹۹۴ در ۳۱ سالگی بر اثر سانحۀ رانندگی در دمشق کشته‌شد.
