دهم/۱۰ دیماه در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– دی بهآذر روز، دومین جشن دیگان در ایران
وقایع
– تأیید لایحۀ ادغام وزارت جهاد سازندگی و وزارت کشاورزی و تشکیل وزارت جهاد کشاورزی ایران توسط شورای نگهبان قانون اساسی (تصویبشده توسط مجلس شورای اسلامی) در سال ۱۳۷۹خ
زادروزها
– زادروز صدیقه دولتآبادی در سال ۱۲۶۱خ؛ روزنامهنگار ایرانی و از فعالان انقلاب مشروطه و جنبش زنان در ایران که از بنیانگذاران انجمن مشروطهخواهانۀ انجمن مخدرات وطن بود. همچنین بعداً از نخستین فعالان حقوق زنان در ایران شد و نخستین نشریۀ زنان بهزبان پارسی را بهنام «زبان زنان» منتشر کرد. وی خواهر یحیی دولتآبادی میباشد.
– زادروز یحیی عدل در سال ۱۲۸۷خ؛ جراح ایرانی که وی را «پدر جراحی نوین و علم بیهوشی ایران» مینامند.
– زادروز یحیی ماهیار نوابی در سال ۱۲۹۱خ؛ پژوهشگر فرهنگ و زبانهای باستانی
– زادروز فضلالله رضا در سال ۱۲۹۳خ؛ مهندس برق، استاد دانشگاه، چهرۀ ماندگار و سفیر ایرانی
– زادروز قربان سلیمانی در سال ۱۲۹۸خ؛ بخشی (لقبی که بهبرخی از نوازندگان دوتار در شمال خراسان و ترکمنصحرا دادهمیشود) و نوازنده دوتار و خوانندۀ موسیقی محلی و از تُرکهای شمال خراسان
– زادروز محمدرضا عاملی تهرانی در سال ۱۳۰۶خ؛ از بنیانگذاران مکتب و حزب پانایرانیست و بزرگترین نظریهپرداز تفکر پانایرانیسم که از سن ۱۴ سالگی پای بهعرصۀ فعالیتهای سیاسی با گرایشهای بهطور مشخص ملی گذاشت و کتابها و مقالات بسیاری در زمینۀ ملیگرایی (ناسیونالیسم) دارد.
– زادروز لیلیت تریان در سال ۱۳۰۹خ؛ هنرمند مجسمهساز ایرانی ارمنیتبار و مادر مجسمهسازی ایران
– زادروز حمید اشرف در سال ۱۳۲۵خ؛ انقلابی کمونیست، از اعضای اولیه و پس از چندی یکی از رهبران برجستۀ سازمان چریکهای فدایی خلق ایران
– زادروز ناصر چشمآذر در سال ۱۳۲۹خ؛ موسیقیدان، آهنگساز و تنظیمکننده
– زادروز ناصر عبداللهی در سال ۱۳۴۹خ؛ خوانندۀ پاپ
– زادروز سایه اقتصادینیا در سال ۱۳۵۴خ؛ منتقد ادبی، پژوهشگر ادبیات فارسی و ویراستار ایرانی که دیدگاههای او در باب مسائل ادبی و زبانی، گاه مباحث مهمی بهراه انداختهاست.
درگذشت
– درگذشت ابن خطیب تبریزی در سال ۴۸۷خ؛ زبانشناس و شاعر عربی برجستۀ ایرانی در سدۀ ۵ه.ق
– درگذشت ملکتاج فیروز (نجمالسلطنه) در سال ۱۳۱۱خ؛ شاهزادۀ قاجاری و از زنان نیکوکار ایرانی، پایهگذار بیمارستان نجمیه در تهران و مادر نخستوزیر معروف ایران دکتر محمد مصدق
– درگذشت سیدجواد بدیعزاده در سال ۱۳۵۸خ؛ خواننده، موسیقیدان و آهنگساز
– درگذشت اسماعیل رائین در سال ۱۳۵۸خ؛ محقق و مورخ بوشهری که از بدو تأسیس ساواک، با شمارۀ رمز ۱۴۹۸ با آن همکاری داشت و بررسی اسناد رائین در بایگانی ساواک نشان میدهد که همکاری او دارای طبقهبندیِ بالا (سِرّی) بودهاست. او روابط بسیار نزدیکی با اسدالله علم داشت.
– درگذشت رقیه چهرهآزاد (رقیه فخرالملوک توکلی) در سال ۱۳۷۳خ؛ هنرپیشۀ سینما
– درگذشت فاطمه قائممقامی در سال ۱۳۷۶خ؛ سرمهماندار شرکت هواپیمایی آسمان که یکی از قربانیان احتمالی قتلهای موسوم بهقتلهای زنجیرهای در ایران بود که جسد وی در تاریخ ۱۰ دیماه ۱۳۷۶خ در مقابل مجتمع تجاری گلستان در خیابان پاسداران تهران در حالی که روی صندلی اتومبیل پراید خود بهضرب گلوله کشته شدهبود، یافت شد.
– درگذشت قدرتالزمان وفادوست (شهلا ریاحی) در سال ۱۳۹۸خ؛ هنرپیشه سینما، تئاتر و تلویزیون بود. او با ساخت فیلم مرجان، اولین کارگردان زن سینمای ایران شد.