دوم/۲ فوریه در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی تالابها
وقایع
– در سال ۱۵۳۶م؛ پدرو د مندوزا اسپانیایی، بوئنوس آیرس (پایتخت آرژانتین) را کشف کرد.
– در سال ۱۶۵۳م؛ نیو آمستردام (بعدها نیویورک) پایهگذاری شد.
– در سال ۱۸۶۰م؛ دریاچۀ ویکتوریا در آفریقای شرقی توسط اسپک، جهانگرد انگلیسی کشف شد.
– در سال ۱۸۹۹م؛ طی نشستی در ملبورن استرالیا، پایتخت استرالیا بهکانبرا، شهری میان سیدنی و ملبورن منتقل شد.
– در سال ۱۹۲۰م؛ فرانسه، کلایپدا را اشغال کرد.
– در سال ۱۹۴۳م؛ نبرد استالینگراد با شکست آلمان و پیروزی شوروی پایان یافت.
– در سال ۱۹۷۴م؛ هواپیمای اف-۱۶ فایتینگ فالکن برای اولینبار بهپرواز درآمد.
– در سال ۱۹۸۲م؛ در جریان کشتار حما، حکومت سوریه بهشهر حما حمله کرد.
– در سال ۱۹۸۹م؛ در جریان جنگ شوروی در افغانستان، آخرین گردان زرهای شوروی افغانستان را تَرک کردند.
زادروزها
– زادروز شارل موریس دو تالیران پریگور در سال ۱۷۵۴م؛ دیپلمات فرانسوی که در دورۀ لویی شانزدهم، دورۀ انقلاب فرانسه، دورۀ ناپلئون اول، دورۀ لویی هجدهم، دورۀ شارل دهم و دورۀ لویی فیلیپ در مقامهای مختلف بهکار در عرصۀ سیاست بینالمللی پرداخت. او وزیر امور خارجۀ ناپلئون بود و برخی او را بهخیانت بهناپلئون و جاسوسی برای اتریش متهم میکردند. وی پس از سقوط ناپلئون هم سالها در پستهای ردهبالای دولت کار میکردهاست.
– زادروز یون پاولوویچ هربینکا در سال ۱۸۱۲م؛ نویسنده و شاعر رومانتیک اوکراینی
– زادروز فریتس کرایسلر در سال ۱۸۷۵م؛ آهنگساز و نوازندۀ ویولن آمریکا و متولد اتریش و یکی از نامآورترین نوازندگان عصر خود که بهدلیل لحن شیرین و جملهبندی پُراحساسش در نوازندگی ویولن زبانزد بود.
– زادروز جیمز جویس در سال ۱۸۸۲م؛ نویسندۀ ایرلندی که گروهی رمان اولیس وی را بزرگترین رمان سدۀ ۲۰م خواندهاند.
– زادروز هندریک آنتونی کرامرز (هانس کرامرز) در سال ۱۸۹۴م؛ فیزیکدان هلندی که با نیلز بور برای درک چگونگی اثر امواج الکترومغناطیسی بر ماده کار میکرد.
– زادروز یاشا هایفتز در سال ۱۹۰۱م؛ یکی از اسطورههای نوازندگی ویولن در قرن ۱۰م با ملیت آمریکایی و اصلیت لیتوانیایی (روسی)
– زادروز آین رند در سال ۱۹۰۵م؛ رماننویس، فیلسوف، نمایشنامهنویس و فیلمنامهنویس روسیآمریکایی
– زادروز استنلی گتز در سال ۱۹۲۷م؛ نوازندۀ سکسوفون تنور و از پیشگامان سبک کولجز و جاز برزیلی
– زادروز جان هنری هلند در سال ۱۹۲۹م؛ دانشمند آمریکایی، استاد روانشناسی، استاد مهندسی برق و علوم کامپیوتر در دانشگاه میشیگان و پیشرو در سیستمهای پیچیده و علوم غیر خطی
– زادروز سرخیو اورتگا در سال ۱۹۳۸م؛ آهنگساز شهیر شیلیایی
– زادروز دیل تامس مورتنسن در سال ۱۹۳۹م؛ اقتصاددان آمریکایی که بهطور مشترک بههمراه ۲ اقتصاددان دیگر آمریکایی و بریتانیایی برندۀ جایزۀ نوبل سال ۲۰۱۰م در رشتۀ اقتصاد شدهاست.
– زادروز فارا لنی فاست در سال ۱۹۴۷م؛ بازیگر مشهور سینما و تلویزیون آمریکا در دهۀ ۷۰م که در فرهنگ عمومی بهیک نماد سکس و زیبایی در ایالات متحدۀ آمریکا تبدیل شدهبود.
– زادروز فیلیپ کلودل در سال ۱۹۶۲م؛ کارگردان و رماننویس قرن ۲۰م اهل فرانسه
– زادروز مارتین هاسپِلمات در سال ۱۹۶۳م؛ زبانشناس آلمانی و عضو هیئت علمی مؤسسۀ ماکس پلانک در دانش تاریخ بشر در لایپزیگ
درگذشت
– درگذشت ژان آنتلم بریا ساوارَن در سال ۱۸۲۶م؛ قانونگذار و سیاستمدار فرانسوی که برای باورهای اپیکوری و دانش خوراکشناسیاش نامدار است.
– درگذشت پتروس آبراهامی دوریان در سال ۱۸۷۲م؛ شاعر، نمایشنامهنویس، مترجم و بازیگر ارمنی
– درگذشت پل سوترمایستر در سال ۱۹۰۵م؛ نویسندۀ سوئیسی
– درگذشت دیمیتری ایوانُویچ مِندِلیف در سال ۱۹۰۷م؛ شیمیدان معروف اهل روسیه که پایهگذار جدول تناوبی عناصر شیمیایی است و بهوسیلۀ این جدول توانست وجود تعداد زیادی از عنصرهای کشفنشده را نیز پیشبینی نماید.
– درگذشت ولادیمیر شوخوف در سال ۱۹۳۹م؛ مهندس، معمار و دانشمند روس که بهخاطر ابداع روشهای نوین در آنالیز سازهها شهرت یافت.
– درگذشت وسولد امیلویچ مایرهولد در سال ۱۹۴۰م؛ یکی از کارگردان بزرگ تئاتر، بازیگر و تهیهکنندۀ تئاتر روس و اتحاد جماهیر شوروی که تجربههای فراوان او در زمینههای فیزیک بدن و سمبلیسم در تئاتر غیر قراردادی، او را بهعنوان یکی از چهرههای اولیۀ تئاتر مدرن معرفی کردهاست. از وسولد مایرهولد بهعنوان یکی از نوابغ هنر شوروی نیز یاد میشود.
– درگذشت دانیل ایوانویچ یواچف (دانیل خارمس) در سال ۱۹۴۲م؛ شاعر، داستاننویس و نمایشنامهنویس سبک فراواقعگرایی و ابزورد دوران اولیۀ اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
– درگذشت والری لاربو در سال ۱۹۵۷م؛ نویسنده، شاعر، رماننویس، مقالهنویس و مترجم قرن ۱۹م اهل فرانسه
– درگذشت هربرت لوئیس ساموئل در سال ۱۹۶۳م؛ اولین کمیسر عالی (یا مندوب سامی) در فلسطین و از اندیشمندان و فعالان برجسته و نامدار صهیونیسم
– درگذشت برتراند راسل در سال ۱۹۷۰م؛ همهچیزدان، فیلسوف، منطقدان، ریاضیدان، مورخ، جامعهشناس، نویسنده، فعال سیاسی، برندۀ جایزۀ ادبی نوبل و فعال صلحطلب بریتانیایی
– درگذشت ایمره لاکاتوش در سال ۱۹۷۴م؛ از فیلسوفان ریاضیات و علم مجارستانی یهودیتبار
– درگذشت ویلیام هاوارد اشتین در سال ۱۹۸۰م؛ بیوشیمیست آمریکایی که در سال ۱۹۷۲م بههمراه استنفورد مور و کریستین آنفینزن برای درک اتصالات موجود میان ساختار شیمیایی و فعالیت کاتالیکی مولکول ریبونوکلئویئک، موفق بهدریافت جایزۀ نوبل شیمی شد.
– درگذشت ریموند برنارد کاتل در سال ۱۹۹۸م؛ روانشناس آمریکاییانگلیسی و طراح پرسشنامۀ ۱۶ عامل شخصیت ریموند کاتل