سیزدهم/۱۳ اکتبر در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی شکست
– روز جهانی بدون سوتین، یا سینه‌بند
وقایع
– در سال ۱۷۷۳م؛ شارل مسیه، ستاره‌شناس فرانسوی، کهکشان گرداب را در فاصلۀ ۲۲ میلیون سال نوری از زمین کشف کرد.
– در سال ۱۷۹۲م؛ کار ساخت کاخ سفید، محل کار و زندگی دائمی رئیس‌جمهور ایالات متحدۀ آمریکا در واشنگتن دی‌سی آغاز شد.
– در سال ۱۹۱۸م؛ با امضای پیمان آتش‌بس و استعفای طلعت‌پاشا، نخست‌وزیر امپراتوری عثمانی، این کشور از جنگ جهانی اول کناره گرفت.
– در سال ۱۹۲۳م؛ آنکارا جای استانبول را به‌عنوان پایتخت ترکیه گرفت.
– در سال ۱۹۴۳م؛ با تشکیل دولت جدید در ایتالیا، این کشور در جریان جنگ دوم جهانی، با تغییر جناح به‌متفقین پیوست و به‌آلمان اعلان جنگ کرد.
– در سال ۱۹۴۴م؛ در جریان جنگ جهانی دوم، ریگا، پایتخت لاتویا، توسط قوای ارتش سرخ تصرف شد.
– در سال ۱۹۴۴م؛ تووا، یکی از جمهوری‌های خودمختار روسیه در جنوب سیبری تأسیس شد.
– در سال ۱۹۴۶م؛ چهارمین جمهوری فرانسه تأسیس شد.
– در سال ۱۹۷۷م؛ ۴ فلسطینی دست به‌سرقت هواپیمای پرواز شمارۀ ۱۸۱ خطوط هوایی لوفتانزا زدند و خواستار آزادی ۱۱ تَن از اعضای فراکسیون ارتش سرخ شدند.
– در سال ۱۹۸۳م؛ شرکت ارتباطی ای تی اند تی (شرکت مخابرات آمریکا) برای نخستین‌بار در ایالات متحده، شبکۀ موبایل را در شیکاگو راه‌اندازی کرد.
– در سال ۲۰۱۰م؛ ۳۳ معدنچی شیلیایی، پس از ۶۹ روز گرفتاری در معدنِ تخریب‌شده، زنده بیرون کشیده‌شدند.
زادروزها
– زادروز کارل وایرشتراس در سال ۱۸۱۵م؛ ریاضی‌دان آلمانی قرن ۱۹م
– زادروز رودلف ویرشو در سال ۱۸۲۱م؛ پزشک، مردم‌شناس، آسیب‌شناس، تاریخ‌دان پیشاتاریخ، زیست‌شناس و سیاست‌مدار آلمانیِ شناخته‌شده برای پیشرفت بهداشت عمومی و پدر آسیب‌شناسی مدرن و یکی از بنیان‌گذاران پزشکی اجتماعی
– زادروز چارلز فردریک ورث در سال ۱۸۲۵م؛ طراح لباس سرشناس اهل انگلیس که در نیمۀ دوم قرن ۱۹م صنعت مد پاریس را در دست داشت؛ به‌همین دلیل به‌او لقب احترام‌آمیز «پدر طراحی سطح عالی لباس زنانه» را داده‌اند.
– زادروز پیرو دوزیو در سال ۱۸۹۹م؛ بازیکن فوتبال، بازرگان، و رانندۀ مسابقات اتومبیل‌رانی اهل ایتالیا
– زادروز ساشا بارون کوهن در سال ۱۹۷۱م؛ بازیگر، کمدین، فیلمنامه‌نویس، دوبلور و تهیه‌کنندۀ انگلیسی
– زادروز مارگارت تاچر در سال ۱۹۲۵م؛ نخستین نخست‌وزیر زن تاریخ بریتانیا و همچنین رهبر سابق حزب محافظه‌کار بریتانیا
– زادروز نانا موسکوری در سال ۱۹۳۴م؛ خوانندۀ مشهور یونانی
– زادروز جمال خاشقچی در سال ۱۹۵۸م؛ روزنامه‌نگار، مقاله‌نویس و نویسندۀ اهل عربستان سعودی که در سال ۲۰۱۸م به‌کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد و ناپدید شد. سپس در تاریخ ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹م محمد بن سلمان (ولیعهد عربستان سعودی) در مصاحبه با رادیو سراسری آمریکا (پی‌بی‌اس) با پذیرش مسئولیت قتل خاشقچی گفت که این قتل توسط مجموعۀ زیر نظر وی انجام گرفته و تمامی مسئولیت این کار را می‌پذیرد، اما در عین حال ادعا کرده که قتل وی با اطلاع قبلی او انجام نشده‌است. در تاریخ ۱۱ دسامبر ۲۰۱۸م، جمال خاشقچی از سوی مجلۀ تایم به‌خاطر کار روزنامه‌نگاری‌اش به‌همراه دیگر روزنامه‌نگارانی که به‌خاطر کارشان با آزار سیاسی مواجه شدند، شخص سال نامیده شد و تایم خاشقجی را «نگهبان حقیقت» خواند.
درگذشت
– درگذشت تئودور دو بز در سال ۱۶۰۵م؛ متخصص الهیات قرن ۱۶م اهل فرانسه
– درگذشت زاموئل فن پوفندرف در سال ۱۶۹۴م؛ حقوق‌دان و لوتریان (مسیحیت غربی) اهل آلمان
– درگذشت والتر هاوسِر براتین در سال ۱۹۸۷م؛ فیزیک‌دان آمریکایی که در آزمایشگاه بل و به‌همراه جان باردین و ویلیام شاکلی، برای مطالعه و تحقیق در مورد نیمه‌رسان‌ها و پیداکردن اثر ترانزیستور موفق شدند که جایزۀ نوبل فیزیک در سال ۱۹۵۶م را دریافت کنند.
– درگذشت برترام نویل براکهاوس در سال ۲۰۰۳م؛ فیزیک‌دان کانادایی که در سال ۱۹۹۴م به‌همراه کلیفورد گلنوود شال، برای توسعۀ طیف‌سنجی نوترونی و برای مشارکت‌های پیشگام به‌توسعۀ تکنیک‌های پراکندگی نوترون، برای مطالعات فیزیک ماده‌چگال، موفق به‌دریافت جایزۀ نوبل در فیزیک شد.
– درگذشت داریو فو در سال ۲۰۱۶م؛ از تأثیرگذارترین نویسندگان معاصر ایتالیا که علاوه بر نویسندگی، به‌کارگردانی تئاتر، طراحی صحنه و لباس، بازیگری و آهنگ‌سازی، سرایش ترانه، نقاشی و فعالیت سیاسی چپ نیز می‌پرداخت. او برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات در سال ۱۹۹۷م بود.
– درگذشت بومیپول آدولیاده در سال ۲۰۱۶م؛ نهمین پادشاه تایلند از دودمان چاکری که بیشترین طول سلطنت را در میان پادشاهان کنونی جهان داشت. از او به‌عنوان چهره‌ای یاد می‌شود که علی‌رغم وقوع چندین کودتای نظامی در دوران سلطنتش، نقشی مهم در ثبات این کشور داشت. همچنین وی تنها پادشاهی است که تاکنون در ایالات متحدۀ آمریکا متولد شده‌است.
