سی‌ام/۳۰ نوامبر در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
وقایع
– امضای معاهدۀ مقدماتی صلح میان ایالات متحدۀ آمریکا و انگلستان و به‌رسمیت‌شناختن کشور جدید از سوی لندن، واگذاری فلوریدا از سوی اسپانیا به‌ایالات متحده در سال ۱۷۸۲م
– آغاز جنگ زمستان بین اتحاد جماهیر شوروی و جمهوری فنلاند در سال ۱۹۳۹م
– استقلال کشور جمهوری باربادوس از بریتانیا در سال ۱۹۶۶م
– استقلال کشور جمهوری خلق یمن از بریتانیا در سال ۱۹۶۷م
زادروزها
– زادروز آندرا پالادیو در سال ۱۵۰۸م؛ معمار ایتالیایی فعال در جمهوری ونیز که از معماری روم باستان و معماری یونان باستان و به‌خصوص ویتروویوس متأثر بود. عموماً تأثیرگذارترین فرد در تاریخ معماری شناخته می‌شود.
– زادروز جاناتان سوییفت در سال ۱۶۶۷م؛ طنزنویس، شاعر و نویسندۀ رساله‌های سیاسی اهل ایرلند
– زادروز لوئیز ویکتورین اکرمان در سال ۱۸۱۳م؛ شاعر قرن ۱۹م اهل فرانسه
– زادروز تئودور مومسن در سال ۱۸۱۷م؛ پژوهش‌گر، تاریخ‌نویس، حقوق‌دان، روزنامه‌نگار، سیاست‌مدار و باستان‌شناس آلمانی و همچنین بزرگ‌ترین نویسندۀ کلاسیک در سدۀ ۱۹م
– زادروز سایرس وست فیلد در سال ۱۸۱۹م؛ کارآفرین ثروتمند آمریکایی که در سال ۱۸۵۸م توانست همراه با دیگر کارآفرینان و با جلب حمایت‌های مالی دولتی و فنی، نخستین کابل تلگراف را با موفقیت از اقیانوس اطلس شمالی میان جزیرۀ نیوفاندلند و جزیرۀ ایرلند گذر دهد. با وجود آنکه این کابل پس از ۳ هفته قطع شد، تلاش‌های وی سرانجام در سال ۱۸۶۶م منجر به‌گذر یک کابل دائمی تلگراف از اقیانوس اطلس گردید.
– زادروز ویلیام آدولف بوگرو در سال ۱۸۲۵م؛ یکی از نقاشان آکادمیک فرانسه که نقاشی‌های وی در سبک واقع‌گرایانه بوده و نقاشی‌های برجستۀ او بیشتر بدن زنانه را به‌رخ می‌کشند.
– زادروز کنستانتین پطروویچ پوبدونوستسف در سال ۱۸۲۷م؛ حقوق‌دان روس، دولت‌مرد و مشاور ۳ تزار که مواضع وی بسیار ارتجاعی بود. او با دارابودن مقام دادستانی عالی شورای کلیسای ارشد ارتودوکس روسیه در زمان سلطنت الکساندر سوم روسیه، نقش «عالیجناب خاکستری‌پوش» را در سیاست‌های امپراتوری ایفا می‌کرد؛ مقامی غیر روحانی که سرپرستی کلیسای ارتدکس روسیه را بر عهده داشت.
– زادروز سمیوئل لنگهورن کلمنز (مارک تواِین، یا مارک توین) در سال ۱۸۳۵م؛ نویسنده و طنزپرداز آمریکایی
– زادروز نیلز گوستاف دالن در سال ۱۸۶۹م؛ کارخانه‌دار و برندۀ جایزۀ نوبل فیزیک سوئدی که در سال ۱۹۱۲م به‌خاطر اختراع شیرهای خودکار که در فانوس‌های دریایی و راهنماهای شناور به‌کار می‌رود، این جایزه را دریافت کرد.
– زادروز وینستون چرچیل در سال ۱۸۷۴م؛ سیاست‌مدار، افسر ارتش و نویسندۀ بریتانیایی و معتقد به‌لیبرالیسم اقتصادی و امپریالیست
– زادروز لوسی مود مونتگُمری در سال ۱۸۷۴م؛ نویسندۀ معروف و خیال‌پرداز کانادایی که معمولاً برای نوجوانان شعر و داستان کوتاه می‌نوشت.
– زادروز ادگار داگلاس آدریان در سال ۱۸۸۹م؛ زیست‌شناس اهل انگلستان و برندۀ جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۳۲م به‌خاطر کشف نورون‌ها
– زادروز هنری تاب در سال ۱۹۱۵م؛ شیمی‌دان آمریکایی‌کانادایی که در سال ۱۹۸۳م برای کار خود بر روی مکانیسم واکنش‌های انتقال الکترون، به‌خصوص فلزات پیچیده، جایزۀ نوبل شیمی به‌او اعطا شد. او نخستین کانادایی است که برندۀ این جایزۀ شده‌است.
– زادروز وودی آلن در سال ۱۹۳۵م؛ کارگردان فیلم، نویسنده و بازیگر آمریکایی که در طول ۶ دهه از دوران حرفه‌ای خود، چندین فیلمِ دریافت‌کنندۀ جایزۀ اسکار ساخته‌است.
– زادروز علی حسن المجید در سال ۱۹۴۱م؛ از شخصیت‌های مهم حزب بعث عراق و پسر عموی صدام حسین
– زادروز راجر گلاور در سال ۱۹۴۵م؛ نوازندۀ گیتار بیس، آهنگ‌ساز و تهیه‌کنندۀ موسیقی بریتانیایی
– زادروز دیوید آلن مَمِت در سال ۱۹۴۷م؛ نمایشنامهنویس، فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان آمریکایی که به‌معبد خدایان نمایشنامهنویس این قرن تعلق دارد. هیچ نمایشنامهنویس آمریکایی دیگری، جز تنسی ویلیامز با این وسعت به‌جلو نرفته‌است. او تجربۀ شخصی خودش را پیرامون روابط معلول خانوادگی و جهان جنایت زیرزمینی آمریکایی می‌نویسد، تا بتواند درام‌های بسیاری خلق کند.
– زادروز ریچاردباربیری در سال ۱۹۵۷م؛ کیبوردیست و آهنگ‌ساز انگلیسی و یکی از اعضای گروه پورکیوپاین تری
– زادروز گری لینکر در سال ۱۹۶۰م؛ دارای رتبۀ اُو.بی.ای (والا مقامی امپراتوری بریتانیا) فوتبالیست مشهور بازنشستۀ انگلیسی که در نقش مهاجم بازی می‌کرد و بعد یک مجری و گزارش‌گر ورزشی در انگلستان شد.
– زادروز سباستین تلیِه در سال ۱۹۷۴م؛ آهنگ‌ساز موسیقی الکترونیکی فرانسوی
– زادروز ماگنوس کارلسن در سال ۱۹۹۰م؛ استاد بزرگ و نابغۀ شطرنج اهل نروژ و بازیکن شمارۀ یک رتبه‌بندی جهانی شطرنج و قهرمان شطرنج جهان
درگذشت
– درگذشت ویلیام گیلبرت در سال ۱۶۰۳م؛ پزشک و فیزیک‌دان انگلیسی و یکی از نخستین کسانی که واژۀ الکتریسیته را به‌کار برد.
– درگذشت اسکار وایلد در سال ۱۹۰۰م؛ شاعر، داستان‌نویس، نمایشنامهنویس و نویسندۀ داستان‌های کوتاه ایرلندی
– درگذشت جان مک‌لین در سال ۱۹۲۳م؛ معلم مدرسۀ اسکاتلندی و مدرس آثار مارکسیستی و کنسول شوروی در اسکاتلند
– درگذشت فرناندو پسوآ در سال ۱۹۳۵م؛ شاعر، نویسنده و همچنین مترجم و منتقد پرتغالی و تأثیرگذارترین نویسندۀ جریان‌ساز پرتغالی و از بانیان پست مدرنیسم
– درگذشت فرانسیس پیکابیا در سال ۱۹۵۳م؛ نویسنده و نقاش قرن ۲۰م اهل فرانسه که نقاشی‌های انتزاعی و سطحی او پُر از رنگ و تضادهای شدید بود و از پیروان جنبش دادائیسم و سورئالیسم نیز بود.
– درگذشت عبدالباسط محمد عبدالصمد سلیم داود در سال ۱۹۸۸م؛ از قاریان بزرگ قرآن اهل مصر
– درگذشت حسن بن احمد فتحی در سال ۱۹۸۹م؛ مهندس معماری مصری که در کاهگل‌سازی و خانه‌سازی برای مستمندان سرآمد بود.
– درگذشت گی لویی دِبور در سال ۱۹۹۴م؛ تئوریسین مارکسیست فرانسوی، فیلسوف، نویسنده، فیلم‌ساز و از اعضای بنیان‌گذار بین‌الملل موقعیت‌گرا و همچنین عضو جنبش سوسیالیسم یا بربریت طی یک مدت کوتاه
– درگذشت پل واکر در سال ۲۰۱۳م؛ بازیگر آمریکایی که بیشتر به‌خاطر حضور در سری فیلم‌های سریع‌و‌خشمگین مشهور بود.
– درگذشت جرج هربرت واکر بوش در سال ۲۰۱۸م؛ سیاست‌مدار آمریکایی و چهل‌و‌یکمین رئیس‌جمهور ایالات متحدۀ آمریکا از حزب جمهوری‌خواه
