نهم/۹ مارس در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
وقایع
– در سال ۵۵۱م؛ ساخت تالار جدیدی در کاخ شاهی تیسفون که به‌نام طاق کسری شهرت یافت، به‌پایان رسید.
– در سال ۱۵۰۰م؛ ناوگان پدرو آلوارز کابرال، لیسبون را به‌مقصد هند شرقی تَرک کرد. این ناوگان سپس برزیل را کشف کرد، زیرا این سرزمین در محدوده‌ای بود که بنابر پیمان تردسییاس، به‌امپراتوری پرتغال داده شده‌بود.
– ازدواج ناپلئون بناپارت با اولین زن خود، ژوزفین بوهارنه در سال ۱۷۹۶م
– در سال ۱۸۱۵م؛ فرانسیس رونالدز، اولین ساعت باتری‌دار را در مجلۀ فلسفی توصیف کرد.
– نخستین ذکر از کشف طلا در کالیفرنیا در سال ۱۸۴۲م؛ این کشف در رنچو سان‌فرانسیسکو انجام شد، ۶ سال پیش از بروز تب طلا در کالیفرنیا.
– در سال ۱۸۴۷م؛ در جریان جنگ آمریکا و مکزیک، نخستین عملیات آبی‌خاکی تاریخ ایالات متحده در محاصرۀ وراکروز آغاز شد.
– در سال ۱۹۴۴م؛ در جریان جنگ جهانی دوم، تالین در جنگ جهانی دوم بمباران شد.
– در سال ۱۹۴۵م؛ بمباران هوایی توکیو، موجب آتش‌سوزی گسترده و کشته‌شدن ۱۰۰ هزار نفر شد.
– در سال ۱۹۶۲م؛ به‌مستشاران نظامی آمریکا در ویتنام جنوبی، اجازه داده‌شد که در صورت درگیری از سلاح گرم استفاده کنند. این دستور آغازگر جنگ ویتنام بود.
– انتخاب پروفسور محمود حسابی، به‌عنوان مرد فیزیک سال در سال ۱۹۹۰م
زادروزها
– زادروز آمریگو وسپوچی در سال ۱۴۵۴م؛ کاشف و نقشه‌نگار ایتالیایی که قارۀ غربی به‌نام او آمریکا نامیده می‌شود.
– زادروز تاراس شوچنکو در سال ۱۸۱۴م؛ شاعر و هنرمند و انسان‌شناس اوکراینی
– زادروز میرچا الیاده در سال ۱۹۰۷م؛ از اسطوره‌شناسان و دین‌پژوهان نامدار اهل رومانی که در دبیرستان به‌مطالعۀ شیمی و زیست‌شناسی نیز علاقه نشان می‌داد.
– زادروز یوری الکسی‌یویچ گاگارین در سال ۱۹۳۴م؛ فضانورد روسی و نخستین فضانورد جهان
– زادروز جان دیویس کِیل در سال ۱۹۴۲م؛ موسیقی‌دان، آهنگ‌ساز، خواننده و ترانه‌نویس ولزی و از اعضای بنیان‌گذار گروه اکسپریمنتال راک ولوت آندرگراوند
– زادروز رابرت جیمز بابی فیشر در سال ۱۹۴۳م؛ شطرنج‌باز و قهرمان سابق جهان
– زادروز ژولیت بینوش در سال ۱۹۶۴م؛ هنرپیشۀ فرانسوی و اولین بازیگر زنی که موفق به‌دریافت تاج سه‌گانه (جوایز بهترین بازیگر زن جشنواره‌های کَن، ونیز و برلین) شده‌است.
درگذشت
– درگذشت شهاب‌الدین حجازی در سال ۱۴۷۱م؛ نویسنده و شاعر عربی حجازی در سدۀ ۹ه.ق
– درگذشت ژول مازارن در سال ۱۶۶۱م؛ از سیاست‌مداران برجستۀ فرانسوی که با امضای معاهدۀ وستفالی، معاهدۀ پیرنه و معاهدۀ الیوا، ابزارهای حقوقی لازم برای تبدیل‌شدن فرانسه به‌قدرت اصلی در قارۀ اروپا را تدارک دید.
– درگذشت یوهان پاخلبل در سال ۱۷۰۶م؛ موسیقی‌دان، ارگ‌نواز و معلم آلمانی سبک باروک که مکتب موسیقی ارگ جنوب آلمان را به‌دوران اوج خود رساند.
– درگذشت دستوت دو تراسی آنتوان در سال ۱۸۳۶م؛ بنیان‌گذار فرانسوی مکتب فلسفی موسوم به‌مکتب ایدئولوژیست‌ها که اصطلاح «ایدئولوژی» را نخستین‌بار او به‌کار برد. وی از اشراف لیبرال و طرفدار اصلاحات بود، اما در سال ۱۷۹۳م در دورۀ حکومت وحشت در انقلاب فرانسه به زندان افتاد. در کتاب «عناصر ایدئولوژی» با تکیه بر اندیشۀ کندیاک و جان لاک از این عقیده دفاع کرد که اگر تصورات و عقاید ما حاصل تجربۀ حواس نباشند، بی‌پایه‌اند.
– درگذشت هانس کریستین اورستد در سال ۱۸۵۱م؛ شیمی‌دان و فیزیک‌دان سرشناس دانمارکی قرن ۱۸م و ۱۹م که بیشتر به‌دلیل این کشف که جریان الکتریکی میدان مغناطیسی ایجاد می‌کند، که یکی از مباحث مهم الکترومغناطیس است مشهور شد.
– درگذشت ویلهلم یکم در سال ۱۸۸۸م؛ پادشاه پروس و نخستین امپراتور آلمان که به‌کمک رئیس‌الوزرای خود، اتو فون بیسمارک، آلمان متحد و امپراتوری آلمان را بنیان نهاد.
– درگذشت لئوپولد فون زاخر مازوخ در سال ۱۸۹۵م؛ نویسندۀ رمان اتریشی‌آلمانی
– درگذشت رابرت مَپِل‌تورپ در سال ۱۹۸۹م؛ عکاس آمریکایی
– درگذشت اولف فون اویلر در سال ۱۹۸۳م؛ فیزیولوژیست و داروشناس اهل سوئد که به‌خاطر کار روی پیام‌رسان‌های عصبی، برندۀ جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۷۰م شد.
– درگذشت مناخیم ولفوویچ بگین در سال ۱۹۹۲م؛ ششمین نخست‌وزیر اسرائیل و برندۀ جایزۀ صلح نوبل و اولین نخست‌وزیر اسرائیل از حزب لیکود اسرائیل (از احزاب راست‌گرای سکولار در اسرائیل)
– درگذشت سیریل نورث‌کوت پارکینسون در سال ۱۹۹۳م؛ تاریخ‌نگار و پدیدآور اهل بریتانیا که ۶۰ کتاب نوشته‌است. یکی از مواردی که باعث شهرت وی شد، قانون پارکینسون بود که به‌خاطر این‌که اولین‌بار توسط وی مطرح شد، به‌نام خودش نام‌گذاری شد.
– درگذشت چارلز بوکوفسکی در سال ۱۹۹۴م؛ شاعر و داستان‌نویس آمریکایی متولد آلمان
