هفدهم/۱۷ ژانویه در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
وقایع
– در سال ۱۷۷۳م؛ جیمز کوک و افرادش بهعنوان نخستین گروه دریانوردان اروپایی، مدار جنوبگان را پشت سر گذاشتند.
– در سال ۱۹۹۱م؛ پس آغاز صبح هنگام عملیات طوفان صحرا علیه عراق، ۸ موشک اسکاد از طرف این کشور بهسمت اسرائیل شلیک شد.
– آغاز عملیات طوفان صحرا (حملۀ ۳۴ کشور بهرهبری آمریکا بهعراق) برای آزادسازی کویت در سال ۱۹۹۱م
زادروزها
– زادروز آنیسیس بوئس در سال ۴۷۵م؛ سیاستمدار و فیلسوف معروف ایتالیایی
– زادروز پدرو کالدرون در سال ۱۶۰۰م؛ نمایشنامهنویس و شاعر عصر طلایی اسپانیولی
– زادروز بنجامین فرانکلین در سال ۱۷۰۶م؛ یکی از پدران بنیانگذار ایالات متحدۀ آمریکا و نویسنده، چاپخانهدار، طنزنویس، نظریهپرداز سیاسی، سیاستمدار، فراماسون، رئیس پُست، دانشمند همهچیزدان، مخترع، فیزیکدان، فعال مدنی، رجل سیاسی و دیپلمات
– زادروز آن برونته در سال ۱۸۲۰م؛ شاعر و نویسندۀ انگلیسی و یکی از ۳ خواهر مشهور برونته
– زادروز دیوید لوید جورج در سال ۱۸۶۳م؛ دولتمرد انگلیسی از حزب لیبرال بریتانیا که بهمقام نخستوزیری رسید. او این مقام را در نیمۀ دوم جنگ جهانی اول داشت. همچنین عنوان پدر مجلس را از ۱۹۲۹م تا آخر عمر در اختیار داشت. وی نقش اساسی در رهبری متفقین بهسمت پیروزی و تهیۀ پیشنویس معاهدۀ صلح پاریس داشت. او یکی از بهترین نخستوزیران تاریخ بریتانیا و از بهترین دیپلماتهای تاریخ جهان است.
– زادروز مک سِنِت در سال ۱۸۸۰م؛ بازیگر، کارگردان، تهیهکننده، فیلمنامهنویس، مجری، آهنگساز، مجری تلویزیون و فیلمبردار اهل آمریکا و زادۀ کانادا که او را مبتکر کمدی سبک اسلپاستیک در سینما میدانند. در دوران خودش به «سلطان کمدی» مشهور بود. فیلم کوتاهش با عنوان «کُشتی با اَرّهماهی» برندۀ جایزۀ اسکار بهترین فیلم کوتاه (خبری) در سال ۱۹۳۲م شد و خودش هم در سال ۱۹۳۷م ۱ جایزۀ اسکار افتخاری گرفت.
– زادروز آل کاپون (آلفونسه گابریل کاپون) در سال ۱۸۹۹م؛ از جمله معروفترین خلافکارهای آمریکایی
– زادروز جرج جوزف استیگلر در سال ۱۹۱۱م؛ اقتصاددان آمریکایی و برندۀ جایزۀ نوبل در سال ۱۹۸۲م
– زادروز اِرتا مه کیت در سال ۱۹۲۷م؛ خواننده و رقصندۀ بهنامِ کابارههای منهتن و بازیگر سینما و تئاترهای برادوی آمریکایی که عمدهشهرت او بهخاطر خواندن یک ترانۀ سکسی دربارۀ بابانوئل در صحنۀ موسیقی پاپ بود. وی در دهل ۵۰م توسط اورسن ولز (کارگردان، فیلمنامهنویس، هنرپیشه و تهیهکنندۀ فیلم، تئاتر، رادیو و تلویزیون آمریکایی) کشف شدهبود. ولز او را شورانگیزترین زن دنیا خواندهبود. او از معدود هنرمندانی است که نامزد دریافت هر ۳ جایزۀ تونی، گرمی و امی بودهاست.
– زادروز محمد علی کلی (کاسیوس مارسلوس کلی، جونیور) در سال ۱۹۴۲م؛ بوکسور حرفهای سنگینوزن آمریکایی و برترین مُشتزن تاریخ بوکس در این وزن و یکی از مهمترین و برترین شخصیتهای ورزشی قرن ۲۰م
– زادروز جیمز یوجین کری در سال ۱۹۶۲م؛ بازیگر، کمدین، نویسنده و تهیهکنندۀ کانادایی
– زادروز میشل اوباما در سال ۱۹۶۴م؛ وکیل، نویسندۀ آمریکایی که بهمدت ۸ سال بانوی اول ایالات متحدۀ آمریکا بود.
درگذشت
– درگذشت توماسو (تومازو) آلبینونی در سال ۱۷۵۱م؛ از آهنگسازان ایتالیایی در عصر باروک
– درگذشت جیووانی آلدینی در سال ۱۸۳۴م؛ دانشمند اهل ایتالیا
– درگذشت رادرفورد بیرچارد هِیز در سال ۱۸۹۳م؛ نوزدهمین رئیسجمهور ایالات متحده که با اقدامات او، دوران معروف بهبازسازی پس از جنگهای داخلی شکل گرفت.
– درگذشت سر فرانسیس گالتون در سال ۱۹۱۱م؛ مخترع، جغرافیدان، هواشناس، جستجوگر مناطق حارهای، از پیشگامان علم ژنتیک، مردمشناس و آماردان که پسرعمۀ چارلز داروین بود.
– درگذشت پاتریس امری لومومبا در سال ۱۹۶۱م؛ سیاستمدار و اولین نخستوزیر کشور جمهوری دموکراتیک کنگو
– درگذشت کلاید ویلیام تامبا در سال ۱۹۹۷م؛ ستارهشناس و نویسندۀ آمریکایی و کاشف سیارۀ کوتوله پلوتو که کاشف ۱۴ سیارک دیگر نیز بودهاست. سیارک ۱۶۰۴ بهنام این ستارهشناس نامگذاری شدهاست.
– درگذشت کامیلو خوزه سلا در سال ۲۰۰۲م؛ رماننویس و شاعر اسپانیایی که توانست در سال ۱۹۸۹م جایزۀ نوبل ادبیات را دریافت نماید.
– درگذشت رابرت جیمز بابی فیشر در سال ۲۰۰۸م؛ شطرنجباز و قهرمان سابق جهان