یازدهم/۱۱ ژانویه در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی خنده
– روز جهانی بازاریابی
وقایع
– اولین مسابقۀ بختآزمایی (لاتاری) در انگلستان در سال ۱۵۶۹م
– آغاز جنگ انگلیس و زولو در سال ۱۸۷۹م
– در سال ۱۹۲۲م؛ برای نخستینبار انسولین برای بدن انسان استفاده شد.
– در سال ۱۹۷۲م؛ پاکستان شرقی بهبنگلادش تغییر نام یافت.
زادروزها
– زادروز پارمیجانینو در سال ۱۵۰۳م؛ نقاش شیوهگرای ایتالیایی
– زادروز نیلز ستیاینسن در سال ۱۶۳۸م؛ از پیشگامان در رشتههای کالبدشناسی و زمینشناسی
– زادروز الکساندر همیلتون در سال ۱۷۵۵ یا ۱۷۵۷م؛ دولتمرد آمریکایی و از پدران بنیانگذار ایالات متحدۀ آمریکا و از مفسران و مروجان اثرگذار قانون اساسی ایالات متحدۀ آمریکا، و نیز مؤسس نظام مالی این کشور، حزب فدرالیست، گارد ساحلی ایالات متحدۀ آمریکا، و روزنامۀ نیویورکپُست بود. او بهعنوان نخستین وزیر خزانهداری، مؤلف سیاستهای اقتصادی دولت جرج واشنگتن بود. وی پیشگام تأمین بودجۀ ایالات بهوسیلۀ دولت فدرال، و نیز تأسیس یک بانک ملی، نظام تعرفهها، و روابط تجاری دوستانه با بریتانیا بود.
– زادروز ویلیام جیمز در سال ۱۸۴۲م؛ فیلسوف آمریکایی و بنیانگذار مکتب پراگماتیسم
– زادروز لرد جرج ناتانیل کرزن در سال ۱۸۵۹م؛ از سیاستمداران و رجال معروف ۲۵ سال نخست قرن ۲۰م در بریتانیا و ایرانشناس
– زادروز ادوارد بردفورد تیچنر در سال ۱۸۶۷م؛ روانشناس انگلیسی که چندینسال زیر نظر ویلهلم وونت تحصیل کرد. او بیشتر بهخاطر خلق نسخۀ روانشناسی خود که ساختار ذهن را توصیف میکند، شناخته میشود. وی پس از استادی در دانشگاه کرنل، بزرگترین برنامۀ دکترا را در آنزمان در آمریکا ایجاد کرد. همچنین مارگارت فلوی واشبرن، اولین دانشجوی فارغالتحصیل او، اولین زنی بود که در سال ۱۸۹۴م مدرک دکترای روانشناسی دریافت نمود.
– زادروز آلبرت هوفمن در سال ۱۹۰۶م؛ شیمیدان سوئیسی که مادۀ روانگردان الاسدی را کشف کرد. این محقق الاسدی را در سال ۱۹۳۸م در حین آزمایش بر روی قارچی که بر روی غلات رشد میکند کشف کرد، اما اثرات آن را در سال ۱۹۴۳م و در پی مصرف تصادفی این ماده متوجه شد.
– زادروز ارنست نولته در سال ۱۹۲۳م؛ تاریخنگار، فیلسوف آلمانی و از شاگردان مارتین هایدگر که مطالعات او در دهۀ ۱۹۶۰م دربارۀ فاشیسم بسیار قابل توجهاند. نظریۀ او در مورد «رابطۀ علّی» بین جنایات سیستم گولاگ و هولوکاست، باعث بروز دعوای تاریخنگاران در سال ۱۹۸۶م شد. وی بهواسطۀ تخصص خود در بسیاری از بحثها و چالشهای علمی که در باب فاشیسم و سوسیالیسم درگرفته، از دهۀ ۱۹۶۰م تا پایان زندگیاش حاضر بود. او در سالهای پایانی حیاتش، بر اسلامگرایی و فاشیسم اسلامی متمرکز شد. مهمترین کتاب او «فاشیسم در عصر خویش» است که او را بهعنوان پژوهشگر حوزۀ فاشیسم در محافل دانشگاهی و روشنفکری آلمان مطرح کرد.
درگذشت
– درگذشت تئودور شوان در سال ۱۸۸۲م؛ زیستشناس آلمانی که در نظریۀ سلولیِ امروزی نقش مهمی داشت. وی برای نخستینبار سلولهای شوان را شناسایی کرد. همچنین وی کاشف آنزیم پپسین (آنزیمی است پروتئینی که از سلولهای اصلی معده ترشح میشود و بههضم پروتئینها کمک میکند.آنزیم پپسین، پروتئینها را بهپروتئینهای کوچکتر تبدیل میکند) است.
– درگذشت توماس هاردی در سال ۱۹۲۸م؛ رماننویس و شاعر جنبش طبیعتگرایی اهل انگلستان
– درگذشت ایزیدور ایزاک رابی در سال ۱۹۸۸م؛ فیزیکدان لهستانیتبار که در سال ۱۹۴۴م بهخاطر ابداع روش تشدید برای ثبت خواص مغناطیسی هستههای اتمی، موفق بهدریافت جایزۀ نوبل فیزیک گردید.
– درگذشت کارل دیوید اندرسون در سال ۱۹۹۱م؛ فیزیکدان آمریکایی که بهخاطر اکتشاف پوزیترون در سال ۱۹۳۶م موفق بهدریافت جایزۀ نوبل فیزیک گردید.
– درگذشت سر ادموند هیلاری در سال ۲۰۰۸م؛ کوهنورد و کاشف و نیکوکار نیوزلندی که همراه با تنزینگ نورگی، نخستین انسانهایی بودند که تحت پوشش سفر اکتشافی کوه اورست بریتانیا در سال ۱۹۵۳م بهقلۀ اورست صعود کردند.
– درگذشت آرون سوارتس (پسر اینترنت) در سال ۲۰۱۳م؛ برنامهنویس کامپیوتر، نویسنده، مجموعهدار، سازماندهندۀ سیاسی و فعال اینترنتی آمریکایی
– درگذشت آریئل ساموئل مردخای شرایبر (آریل شارون) در سال ۲۰۱۴؛ سیاستمدار اسرائیلی و یازدهمین نخستوزیر این کشور که از شخصیتهای تأثیرگذار در بحران سوئز و جنگ ۶ روزه و جنگ یوم کیپور بود.