یکم/۱ آگوست در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی سرطان ریه
– روز جهانی دوست‌دختر
– روز جهانی بدون فرزند
– روز جهانی و آغاز هفتۀ شیر مادر و شیردهی
وقایع
– در سال ۹۰۲م؛ شهر تائورمینا، آخرین پایگاه امپراتوری روم شرقی در سیسیل، به‌تصرف نیروهای مسلمان اغلیبی درآمد.
– در سال ۱۴۹۸م؛ کریستف کلمب به‌عنوان اولین اروپایی از منطقه‌ای که امروزه ونزوئلا شناخته می‌شود، دیدن کرد.
– در سال ۱۷۹۸م؛ در جریان جنگ‌های انقلاب فرانسه، نبرد دریایی نیل (ابو قیر) با حملۀ شبانۀ ناوگان بریتانیا به‌ناوگان فرانسه آغاز شد که پیروزی بریتانیا و تثبیت برتری ناوگان این کشور در شرق دریای مدیترانه را رقم زد.
– در سال ۱۸۳۴م؛ در پی تصویب قانون لغو برده‌داری توسط پارلمان، برده‌داری و خرید و فروش آن در امپراطوری بریتانیا ممنوع اعلام شد.
– در سال ۱۹۰۲م؛ ایالات متحدۀ آمریکا، حقوق آب‌راه پاناما را از فرانسه خرید.
– در سال ۱۹۱۴م؛ امپراتوری آلمان در جریان جنگ اول جهانی، به‌امپراتوری روسیه اعلان جنگ داد.
– در سال ۱۹۳۶م؛ یازدهمین دورۀ المپیک تابستانی در برلین، پایتخت آلمان نازی، به‌همراه قریب به ۴۰۰ ورزشکار از ۴۹ کشور جهان در ۱۹ رشتۀ ورزشی آغاز شد.
– در سال ۱۹۴۴م؛ قیام ناموفق مردم لهستان، معروف به‌قیام ورشو، به‌عنوان بزرگ‌ترین جنبش مقاومت در اروپا علیه اشغالگران آلمانی، در جریان جنگ دوم جهانی آغاز شد.
– در سال ۱۹۷۶م؛ کشور حوزۀ کارائیب، ترینیداد و توباگو، با لغو حاکمیت الیزابت دوم، ملکۀ بریتانیا بر این کشور و انتخاب الیس کلارک به‌مقام ریاست‌جمهوری، حکومت خود را به‌جمهوری بدل کرد.
– در سال ۱۹۷۸م؛ اعتراض گستردۀ مردم نیکاراگوئه به‌حکومت دیکتاتوری ساموزا آغاز شد.
– در سال ۲۰۱۰م؛ کنوانسیون تسلیحات خوشه‌ای با هدف مبارزه با تولید، انتقال و استفاده از این نوع سلاح‌ها، با عضویت ۳۰ کشور رسماً آغاز به‌کار کرد.
زادروزها
– زادروز ژان باتیست لامارک در سال ۱۷۴۴م؛ زیست‌شناس فرانسوی و سرباز، زیست‌شناس، دانشگاهی و یکی از اولین کسانی که پیشنهاد کرد فرگشت موجودات زنده به‌وقوع پیوسته‌است و بر مبنای قوانین طبیعی پیش رفته‌است. وی واضع دیدگاه لامارکیسم است.
– زادروز هرمان ملویل در سال ۱۸۱۹م؛ رمان‌نویس، شاعر و نویسندۀ داستان‌های کوتاه آمریکایی‌ست که آثار وی در زمان حیاتش چندان مورد استقبال قرار نگرفتند و حتی رمان‌هایی که دربارۀ دریا نگاشت، از تعداد خوانندگانش کاست، اما سال‌ها بعد و در دهۀ ۱۹۲۰م، رمان «موبی‌دیک» او یکی از برترین شاهکارهای ادبیات آمریکا و جهان شناخته‌شد.
– زادروز ویلیام اسپیرز بروس در سال ۱۸۶۷م؛ طبیعت‌گرا، دانشمند و قطب‌شناس و اقیانوس‌شناس بریتانیایی که گروه اعزامی ملی قطب جنوب اسکاتلند را به‌جزایر اورکنی جنوبی و دریای ودل، سازماندهی و رهبری کرد. از جمله دستاوردهای دیگر این گروه اعزامی این بود که اولین ایستگاه دائمی هواشناسی را در جنوبگان تأسیس کرد. بروس بعداً آزمایشگاه اقیانوس‌شناسی اسکاتلند را در ادینبورگ تأسیس کرد، اما برنامه‌های او برای راهپیمایی میان قارۀ قطبی از طریق قطب جنوب به‌دلیل عدم حمایت عمومی و مالی، رها شد.
– زادروز جرج هِوِشی در سال ۱۸۸۵م؛ شیمی‌دان مجاری قرن ۱۹م که به‌سبب استفاده از ردیاب هسته‌ای، برندۀ جایزۀ نوبل شیمی در سال ۱۹۴۳م شد.
– زادروز آن ابر در سال ۱۹۱۶م؛ نویسنده، شاعر و فیلم‌نامه‌نویس قرن ۲۰م اهل کانادا
– زادروز عبدالله بن عبدالعزیز آل سعود در سال ۱۹۲۴م؛ فرزند دوازدهم ملک عبدالعزیز، بنیان‌گذار عربستان سعودی، و ششمین پادشاه این کشور از خاندان آل سعود
– زادروز پیر بوردیو در سال ۱۹۳۰م؛ جامعه‌شناس و مردم‌شناس سرشناس فرانسوی
– زادروز آنتونیو نگری در سال ۱۹۳۳م؛ فیلسوف مارکسیست‌اسپینوزیست که مدرس علوم سیاسی در دانشگاه پاریس و دانشگاه پادووا در رم بوده‌است.
– زادروز ایو سن لوران در سال ۱۹۳۶م؛ طراح لباس مشهور فرانسوی که کارهایش، تأثیر به‌سزایی در صنعت مُد لباس در نیمۀ دوم قرن ۲۰م برجای گذاشت. او به‌خاطر مرسوم‌کردن شلوار زنانه برای مناسبت‌های مختلف و همچنین طراحی کت و شلوار اسموکینگ برای زنان شهرت یافت.
– زادروز رابرت جیمز والر در سال ۱۹۳۹م؛ نویسنده، موسیقی‌دان و عکاس اهل ایالات متحدۀ آمریکا
درگذشت
– درگذشت مارک آنتونی در سال ۳۰ق.م؛ سیاست‌مدار بانفوذ و فرماندۀ لایق نظامی روم و یکی از ۳ حاکم جمهوری روم که نقشی حیاتی در تبدیل‌شدن جمهوری روم به‌عنوان یک گروهه‌سالاری به‌امپراتوری روم در نقش یک حکومت یکه‌سالاری داشت.
– درگذشت میخائیل کاتکوف در سال ۱۸۸۷م؛ روزنامه‌نگار روس که در دورۀ سلطنت الکساندر دوم و الکساندر سوم، تأثیر بسیاری در مجامع حکومتی داشت و پس از شورش ۱۸۶۳م در لهستان، به‌میهن‌پرستی پُرشور بدل شد.
– درگذشت سارا فولر در سال ۱۹۲۷م؛ معلم آمریکایی بود که او را به‌خاطر معلمی و همراهیِ هلن کلر می‌شناسند.
– درگذشت ریشارد کون در سال ۱۹۶۷م؛ زیست‌شیمی‌دان آلمانی‌اتریشی و برندۀ جایزۀ نوبل شیمی که در سال ۱۹۳۸م برای کارهایش بر روی کاروتنوئیدها و ویتامین‌ها این جایزه را دریافت کرد.
– درگذشت اتو هاینریش واربورگ در سال ۱۹۷۰م؛ زیست‌شناس آلمانی که برندۀ جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۳۱م به‌خاطر کشف مکانیزم آنزیم بود.
– درگذشت فهد بن عبدالعزیز آل سعود در سال ۲۰۰۵م؛ فرزند نهم ملک عبدالعزیز، بنیان‌گذار پادشاهی عربستان سعودی، و پنجمین پادشاه این کشور از خاندان آل سعود
– درگذشت کرازون آکینو در سال ۲۰۰۹م؛ سیاست‌مدار فیلیپینی و رئیس‌جمهور آن کشور و نخستین رئیس‌جمهور زن در تاریخ قارۀ آسیا
