یکم/۱ فوریه در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی حجاب
وقایع
– در سال ۱۷۹۰م؛ دیوان عالی ایالات متحدۀ آمریکا برای اولین‌بار در نیویورک برگزار شد.
– در سال ۱۷۹۳م؛ در جریان جنگ‌های انقلاب فرانسه، فرانسه علیه انگلستان و هلند اعلام جنگ کرد.
– در سال ۱۸۳۵م؛ برده‌داری در موریس ممنوع شد.
– در سال ۱۸۶۱م؛ در جریان جنگ داخلی آمریکا، تگزاس از آمریکا جدا شد.
– در سال ۱۸۸۴م؛ توماس ادیسون ساخت اولین استدیوی تصاویر متحرک، بلک ماریا را در اورنج غربی نیوجرسی به‌اتمام رساند.
– در سال ۱۹۰۴م؛ نخستین حکومت ایسلند در پی استقلال این کشور از دانمارک تأسیس شد.
– در سال ۱۹۲۰م؛ پلیس سواره‌نظام سلطنتی کانادا شروع به‌کار کرد.
– در سال ۱۹۲۴م؛ انگلستان، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را به‌رسمیت شناخت.
– در سال ۲۰۰۳م؛ شاتل فضایی کلمبیا در هنگام بازگشت به‌جَو زمین منفجر شد و همۀ ۷ سرنشین آن کشته‌شدند.
– در سال ۲۰۰۳م؛ برج شارد لندن، بلندترین برج اتحادیۀ اروپا برای عموم افتتاح شد.
زادروزها
– زادروز کالین مک لورین در سال ۱۶۹۸م؛ فیزیک‌دان اسکاتلندی و شاگرد اسحاق نیوتن
– زادروز جان فردریش دفنباخ در سال ۱۷۹۲م؛ پزشک و جراح به‌نامِ آلمانی که تخصص او در پیوند پوست دست و جراحی پلاستیک بود. کارهای او در جراحیِ فک و صورت، موجب به‌وجودآمدن تکنیک‌های مدرن در جراحیِ ترمیمی شد.
– زادروز توماس کول در سال ۱۸۰۱م؛ نقاش آمریکایی انگلیسی‌تبار و بنیان‌گذار مکتب هادسون ریور نقاشان منظره‌پرداز در آمریکا
– زادروز گرانویل استنلی هال در سال ۱۸۴۶م؛ بنیان‌گذار انجمن روان‌شناسی آمریکا که تأثیر چشم‌گیری بر روان‌شناسی تربیتی گذارد. علاقۀ علمی او بیشتر روی مسائل دوران رشد کودکان و نظریۀ تکامل متمرکز بود.
– زادروز پل فور در سال ۱۸۷۲م؛ شاعر و نمایشنامهنویس قرن ۱۹م اهل فرانسه
– زادروز عبدالله بن الحسین (عبدالله اول) در سال ۱۸۸۲م؛ دولتمرد عرب و نخستین فرمانروای اردن هاشمی
– زادروز جان فورد در سال ۱۸۹۴م؛ از کارگردان‌های صاحب‌نام سینمای آمریکا که با بردن ۴ جایزۀ اسکارِ بهترین کارگردانی از مجموع ۵ نامزدی، در این بخش رکورددار است.
– زادروز کلارک گیبل (سلطان هالیوود) در سال ۱۹۰۱م؛ هنرپیشۀ مشهور آمریکایی
– زادروز لنگستون هیوز در سال ۱۹۰۲م؛ شاعر، داستان‌نویس، نمایشنامهنویس، داستان‌کوتاه‌نویس، و نوشتارنویس سیاه‌پوست آمریکایی
– زادروز امیلیو جینو سگره در سال ۱۹۰۵م؛ فیزیک‌دان ایتالیایی یهودی که بعداً به‌ایالات متحدۀ آمریکا مهاجرت کرد و تابعیت آمریکایی گرفت. او به‌همراه اوون چمبرلین به‌خاطر کشف پادپروتون در سال ۱۹۵۹م موفق به‌دریافت جایزۀ نوبل در فیزیک شد. او همچنین یکی از کاشفان عنصر تکنسیم (سبک‌ترین عنصر شیمیایی) است.
– زادروز آبراهام هاسکل تاب در سال ۱۹۱۱م؛ ریاضی‌دان و فیزیک‌دان برجستۀ آمریکایی که آوازه‌اش به‌سبب مشارکت‌های مهمش در گسترش‌های نخستین نسبیت عام و همچنین هندسۀ دیفرانسیل و معادلات دیفرانسیل می‌باشد. او فضای تاب‌نات را در نسبیت عام معرفی کرد.
– زادروز محمد ارکون در سال ۱۹۲۸م؛ از بزرگ‌ترین اسلام‌شناسان فرانسه و استاد ممتاز دانشگاه سوربن و از اندیشمندان اسلامی که از طرفداران نوین‌گرایی و انسان‌گرایی اسلامی بود. وی خود را ناقد رادیکالِ سنت اسلامی، ایدئولوژی اسلامی و گفتار خاورشناختی سنتی تعریف می‌کرد.
– زادروز بوریس نیکولایویچ یلتسین در سال ۱۹۳۱م؛ نخستین رئیس‌جمهور منتخب روسیه به‌شیوۀ دموکراتیک
– زادروز فرانک تیپلر در سال ۱۹۴۷م؛ دانشمند فیزیک ریاضی و کیهان‌شناس آمریکایی
– زادروز راجر یونچین تسین در سال ۱۹۵۲م؛ زیست‌شیمی‌دان چینی‌آمریکایی و پروفسور دپارتمان بیوشیمی دانشگاه کالیفرنیا در سن‌دیگو بود. او جایزۀ نوبل شیمی در سال ۲۰۰۸م را همراه با زیست‌شیمی‌دان اسامو شیمومورا و عصب‌پژوه مارتین کلایف به‌خاطر کشف و تولید پروتئین فلورسنت سبز دریافت کرد.
– زادروز اوتمار لیبرت در سال ۱۹۵۹م؛ گیتاریست و آهنگ‌ساز برجستۀ آلمانی
– زادروز برندون بروس لی در سال ۱۹۶۵م؛ رزمی‌کار و بازیگر فیلم‌های رزمی اوایل دهۀ ۹۰م که در هنگام فیلم‌برداریِ فیلم کلاغ، بر اثر ضرب گلوله کشته‌شد. وی پسر بروس لی (استاد هنرهای رزمی و بازیگر برجستۀ فیلم‌های رزمی) و لیندا لی کدول و برادر شانون لی بود.
درگذشت
– درگذشت جوزپه والادیه در سال ۱۸۳۹م؛ معمار و شهرساز اهل ایتالیا و از پیشروان سبک نئوکلاسیسیسم ایتالیا
– درگذشت مری شلی در سال ۱۸۵۱م؛ رمان‌نویس، نویسندۀ داستان‌های کوتاه و سفرنامه‌نویس اهل انگلستان
– درگذشت متیو فونتین موری در سال ۱۸۷۳م؛ عضو نیروی دریایی ایالات متحدۀ آمریکا، اخترشناس، تاریخ‌دان، اقیانوس‌نگار، هواشناس، نقشه‌نگار، نویسنده، زمین‌شناس، و آموزگار آمریکایی
– درگذشت جرج کروکشَنک در سال ۱۸۷۸م؛ تصویرگر و کاریکاتوریست بریتانیایی دوران ویکتوریا
– درگذشت سر جرج گابریل استوکس (بارونت اول) در سال ۱۹۰۳م؛ ریاضی‌دان و فیزیک‌دان بریتانیایی که به‌علت مطالعات خود روی مایعات ویسکوز، به‌ویژه به‌خاطر قانون ویسکوزیته استوکس که توصیف حرکت یک کُرۀ جامد در مایع می‌باشد، و قضیۀ استوکس که یک قضیۀ اساسی تجزیه و تحلیل بردارها است، به‌شهرت رسید.
– درگذشت یاماگاتا آریتومو در سال ۱۹۲۲م؛ یکی از ژنرال‌های بلندپایۀ ارتش سلطنتی ژاپن که برای ۲ بار نخست‌وزیر این کشور بود. از او به‌عنوان یکی از معماران نظامی و سیاسی اوایل ژاپن مدرن یاد شده‌است و همچنین پدر نظامی‌گری ژاپن در نظر گرفته‌شود.
– درگذشت کارل یولیوس بلوخ در سال ۱۹۲۹م؛ تاریخ نگار اهل آلمان در زمینۀ تاریخ اقتصاد
– درگذشت پیت موندریان در سال ۱۹۴۴م؛ نقاش هلندی
– درگذشت کلینتون ژوزف دیویسون در سال ۱۹۵۸م؛ فیزیک‌دان آمریکایی که در سال ۱۹۳۷م به‌علت پدیدۀ پراش الکترون‌ها به‌واسطۀ کریستال‌ها موفق به‌دریافت جایزۀ فیزیک نوبل گردید. او این جایزه را به‌همراه جرج پاجت تامسون که به‌صورت جداگانه، اما هم‌زمان موفق به‌این کشف شده‌بود، مشترکاً دریافت کرد.
– درگذشت باستر کیتون در سال ۱۹۶۶م؛ بازیگر، کمدین، وودویلین، نویسنده و کارگردان برندۀ اسکار آمریکایی که بیشتر با فیلم‌های صامت درخشان و چهرۀ همیشه بی‌حالت‌اش که به‌صورت سنگی بزرگ مشهورش کرد به‌خاطر آورده می‌شود.
– درگذشت جرج ویپل در سال ۱۹۷۶م؛ زیست‌شناس آمریکای که برندۀ جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۳۴م به‌خاطر کشف اثر کبد در کم‌خونی بود.
– درگذشت ورنر کارل هایزنبرگ در سال ۱۹۷۶م؛ فیزیک‌دان نامدار آلمانی و برندۀ جایزۀ نوبل فیزیک و یکی از بنیان‌گذاران فیزیک کوانتومی که یکی از تأثیرگذارترین دانشمندان در فیزیک نوین به‌شمار می‌رود.
– درگذشت هرتسل روزنبلوم (هرتسل وردی) در سال ۱۹۹۱م؛ روزنامه‌نگار، نویسنده و سیاست‌مدار اسرائیلی و از امضاکنندگان منشور استقلال اسرائیل
– درگذشت جان کارلو مِنوتی در سال ۲۰۰۷م؛ آهنگ‌ساز مشهور ایتالیایی و برندۀ جایزۀ پولیتزر و پایه‌گذار چند جشنوارۀ موسیقی در ایتالیا و ایالات متحدۀ آمریکا
– درگذشت ویسواوا شیمبورسکا در سال ۲۰۱۲م؛ شاعر، مقاله‌نویس، مترجم لهستانی که در سال ۱۹۹۶م برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات شد.
