بیست‌و‌هشتم/۲۸ سپتامبر در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
وقایع
– در سال ۱۹۲۸م؛ الکساندر فلمینگ، پزشک اسکاتلندی، پنی‌سیلین را کشف کرد.
– در سال ۱۹۳۹م؛ جنگ دوم جهانی، آخرین نیروهای لهستانی در ورشو، پایتخت تحت محاصره، تسلیم ورماخت (نیروهای مسلح یک‌پارچۀ کشور آلمان در دورۀ رایش سوم) شدند.
– در سال ۱۹۵۸م؛ قانون اساسی جمهوری پنجم فرانسه، نظام کنونی این کشور، با نظر مثبت بیش از ۸۲ درصد از رأی‌دهندگان تصویب شد.
– در سال ۲۰۰۰م؛ در پی دیدار آریل شارون، نخست‌وزیر اسرائیل از مسجد الاقصی، انتفاضۀ اقصی (انتفاضۀ دوم) آغاز شد.
– در سال ۲۰۰۸م؛ اسپیس‌اکس، شرکت تولیدکنندۀ محصولات صنایع هوافضایی تجاری در ایالات متحده، فالکن ۱ را به‌عنوان اولین فضاپیمای تجاری برای قرارگرفتن در مدار زمین به‌فضا شلیک کرد.
– در سال ۲۰۱۵م؛ ناسا کشف آب مایع در سطح مریخ را تأیید کرد.
زادروزها
– زادروز کُنفُوسیوس در سال ۵۵۱ق.م؛ مشهورترین فیلسوف، نظریه‌پرداز سیاسی، معلم و فیلسوف چینی که در چین باستان زندگی می‌کرد.
– زادروز پروسپِر مِریمِه در سال ۱۸۰۳م؛ نویسنده، مورخ و باستان‌شناس قرن ۱۹م اهل فرانسه
– زادروز آنری مواسان در سال ۱۸۵۲م؛ شیمی‌دان فرانسوی که برندۀ جایزۀ نوبل شیمی در سال ۱۹۰۶م شد. به‌خاطر خدمات بزرگش در تحقیق و تجزیۀ عنصر فلئور، و نیز واردکردن کوزۀ برقی به‌خدمت علوم، کوره‌ای به‌نام او خوانده می‌شود.
– زادروز اتل روزنبرگ در سال ۱۹۱۵م؛ همراه با ژولیوس روزنبرگ، زن و شوهر یهودی کمونیست آمریکایی بودند که هر ۲ به‌جرم جاسوسی و دادن اطلاعاتی راجع به‌سلاح‌های اتمی به‌شوروی، در آمریکا اعدام شدند. آن‌ها از فعالان اتحادیۀ کمونیست‌های جوان در سازمان جوانان حزب کمونیست آمریکا بودند.
– زادروز مارچلو ماسترویانی در سال ۱۹۲۴م؛ بازیگر ایتالیایی که توانست برندۀ جوایزی همچون بهترین بازیگر جشنوارۀ فیلم کن، بفتای بهترین بازیگر نقش اول مرد و گلدن‌گلوب شود. وی با چهره‌ای جذاب و خُلق‌و‌خویی دلنشین، توانست به‌شهرتی جهانی دست یابد و او را می‌توان نماد سینمای اروپای مدرن نامید.
– زادروز ویکتور خارا در سال ۱۹۳۲م؛ شاعر، خواننده و انقلابی شیلیایی
درگذشت
– درگذشت نائیوس پومپیئوس مانیوس (پومپه) در سال ۴۸ق.م؛ جنگ‌سالار و سیاست‌مدار برجستۀ جمهوری روم که با نشان‌دادن توانایی‌هایش به‌یکی از بزرگان روم بدل شد و به‌پاس دستاوردهایش در جنگ مهردادی سوم، سنای روم به‌وی لقب مانیوس به‌معنای بزرگ داد.
– درگذشت هرمان ملویل در سال ۱۸۹۱م؛ رمان‌نویس، شاعر و نویسندۀ داستان‌های کوتاه آمریکایی‌ست که آثار وی در زمان حیاتش چندان مورد استقبال قرار نگرفتند و حتی رمان‌هایی که دربارۀ دریا نگاشت، از تعداد خوانندگانش کاست، اما سال‌ها بعد و در دهۀ ۱۹۲۰م، رمان «موبی‌دیک» او یکی از برترین شاهکارهای ادبیات آمریکا و جهان شناخته‌شد.
– درگذشت لویی پاستور در سال ۱۸۹۵م؛ از شیمی‌دانان و زیست‌شناسان مشهور فرانسوی که شهرت وی مدیون ارائۀ تئوری جرم و رَد نظریۀ ارسطو بود. همچنین عمل پاستوریزه‌کردن که از نام او گرفته شده، از ابداعات این دانشمند نامدار است. پاستور نخستین کسی است که پی به‌واگیرداربودن سیاه‌زخم گوسفندان برد. برجسته‌ترین کار این دانشمند شیمی، کشف دارویی برای درمان مرض وحشت‌آور هاری است. پس از آن، دیگر کسی از بیماری هاری و سگ هار دچار وحشت نشد.
– درگذشت فرد بارنارد در سال ۱۸۹۶م؛ تصویرگر، کاریکاتوریست و نقاش ژانر انگلیسی که به‌خاطر کارش بر روی رمان‌های چارلز دیکنز که بین سال‌های ۱۸۷۱ و ۱۸۷۹م توسط چپمن و هال منتشر شد، مورد توجه قرار گرفت.
– درگذشت مارثا لوئیس روت در سال ۱۹۳۹م؛ یکی از ایادیان امرالله در دین بهائی در آمریکا
– درگذشت ادوین پاول هابل در سال ۱۹۵۳م؛ دانشمند اخترشناس آمریکایی و کسی که ثابت کرد برخی از سحابی‌های بیضی‌شکلی که در آسمان دیده می‌شوند، کهکشان‌هایی هستند که در فاصله‌ای بسیار دور از کهکشان ما قرار دارند.
– درگذشت آندره رابرت بروتون در سال ۱۹۶۶م؛ شاعر، نویسنده، پیشگام و نظریه‌پرداز فراواقع‌گرا (سورئالیست) فرانسوی
– درگذشت جان دوس پاسوس در سال ۱۹۷۰م؛ نویسندۀ آمریکایی
– درگذشت جمال عبدالناصر حسین در سال ۱۹۷۰م؛ دومین رئیس‌جمهور مصر و رهبر انقلاب ۱۹۵۲م مصر که منجر به‌سرنگونی پادشاهی خاندان محمد علی شد.
– درگذشت سردار محمدداوودخان در سال ۱۹۷۸م؛ پایه‌گذار جمهوری افغانستان و نخستین رئیس‌جمهور و صدراعظم افغانستان
– درگذشت فردیناند مارکوس در سال ۱۹۸۹م؛ دهمین رئیس‌جمهور فیلیپین که رژیمش سرنگون شد و ادارۀ امور را در کشور فیلیپین، با دیکتاتوری در دست داشت.
– درگذشت مایلز دیویس در سال ۱۹۹۱م؛ یکی از موسیقی‌دانان برجسته و تأثیرگذار سبک جاز در نیمۀ دوم قرن ۲۰م
– درگذشت الیا کازان در سال ۲۰۰۳م؛ کارگردان، نویسنده و تهیه‌کنندۀ مشهور آمریکایی‌یونانی و مؤسس آموزشگاه اکتورز استودیو نیویورک
– درگذشت شیمون پرز در سال ۲۰۱۶م؛ سیاست‌مدار اسرائیلی و برندۀ جایزۀ صلح نوبل و نهمین رئیس‌جمهور اسرائیل
