نوزدهم/۱۹ اکتبر در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی صندلیات را تنظیم کن!
وقایع
– کشتهشدن یوسف یکم، سلطان غرناطه (گرانادا)، در نماز عید فطر گرانادا در سال ۱۳۵۴م
– در سال ۱۷۸۱م؛ لرد کورنوالیس انگلیسی در یورکتاونپ ایالت ویرجینیا، از جرج واشنگتن، فرماندۀ نیروهای ارتش آمریکا شکست خورد که در نتیجۀ آن، انقلاب آمریکا بهپایان رسید و این کشور بهاستقلال دست یافت.
– در سال ۱۸۱۲م؛ ناپلئون بناپارت عقبنشینی نیروهایش از روسیه را آغاز کرد.
– در سال ۱۹۷۷م؛ نخستین فرود هواپیمای کنکورد در شهر نیویورک بهانجام رسید.
زادروزها
– زادروز اومبرتو بوچونی در سال ۱۸۸۲م؛ یکی از بزرگترین آیندهگرایان میلان که در شکلدهی بهنقاشی و پیکرتراشیِ آیندهگری نقش بهسزایی داشت و بسیاری او را باذوقترین نقاش آیندهگرا میدانند. او از شاگردان جاکومو بالا بود.
– زادروز میگل آنخل آستوریاس در سال ۱۸۹۹م؛ شاعر و نویسندۀ گواتمالایی و یکی از بزرگترین نویسندگان آمریکای جنوبی
– زادروز سوبرامانیان چاندراسخار در سال ۱۹۱۰م؛ اخترفیزیکدان آمریکاییزادۀ اهل هندوستان که در سال ۱۹۸۳م همراه با ویلیام آلفرد فاولر، توانست جایزۀ نوبل فیزیک را بهدلیل کشفهای کلیدیشان که بعدها منجر بهرسیدن بهنظریۀ پذیرفتهشدۀ مراحل تکامل ستارگان پُرحجم شد، اخذ کند. او برادرزادۀ سیویرامان بود که توانستهبود جایزۀ نوبل فیزیک در سال ۱۹۳۰م را دریافت کند.
– زادروز فیلیپ پولمن در سال ۱۹۴۶م؛ نویسندۀ بریتانیایی و یکی از پشتیبانان انجمن اومانیستهای بریتانیا و همچنین یکی از اعضای افتخاری جامعۀ ملی سکولار در این کشور
درگذشت
– درگذشت جاناتان سوییفت در سال ۱۷۴۵م؛ طنزنویس، شاعر و نویسندۀ رسالههای سیاسی اهل ایرلند
– درگذشت چزاره لومبروزو در سال ۱۹۰۹م؛ پزشک و جرمشناس ایتالیایی که با تحقیقات خود پیرامون ویژگیهای جسمانی بزهکاران و تمایزات آنان با دیگر افراد جامعه، مکتب جرمشناسی پوزیتویستی و دانش انسانشناسی جنایی را پایهگذاری کرد.
– درگذشت کارل آدولف گیلروپ در سال ۱۹۱۹م؛ شاعر و رماننویس دانمارکی
– درگذشت لو شون در سال ۱۹۳۶م؛ نویسندۀ چینی که همانند بسیاری از بنیانگذاران ادبیات معاصر چین، علاوه بر نوشتن بهزبانهای چینی کلاسیک، بهزبان بایهو (بومی) نیز مینوشت. او نویسندۀ داستان کوتاه، ویراستار، مترجم، منتقد، مقالهنویس و شاعر بود. وی در دهۀ ۱۹۳۰م بهعنوان نمایندۀ نویسندگان چپ چینی در شانگهای شناخته میشد.
– درگذشت ارنست رادرفورد در سال ۱۹۳۷م؛ فیزیکدان برجستۀ هستهای و برندۀ جایزۀ نوبل اهل نیوزلند که در سال ۱۹۱۱م هستۀ اتم را کشف کرد و بهاین خاطر، او را پدر فیزیک هستهای مینامند. عنصر رادرفوردیم بهافتخار او نامگذاری شدهاست.
– درگذشت مانوئل مارتیروسی ماروتیان در سال ۱۹۸۶م؛ هنرپیشه، نمایشنامهنویس، شاعر و خاطرهنویس اهل ارمنستان
– درگذشت ناتالی ساروت در سال ۱۹۹۹م؛ حقوقدان، رماننویس و نظریهپرداز ادبی یهودی فرانسویزبان و یکی از برجستهترین نویسندگان مکتب رمان نو در فرانسه