بیست‌و‌نهم/۲۹ ژانویه در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
وقایع
– در سال ۱۸۳۴م؛ رئیس‌جمهور آمریکا، اندرو جکسون، برای اولین‌بار دستور استفاده از سربازان فدرال برای سرکوب شورش سندیکا را داد.
– در سال ۱۸۸۶م؛ کارل بنز اولین خودروی بنزین‌سوز موفق را ثبت و اختراع کرد.
– در سال ۱۹۱۶م؛ در جریان جنگ جهانی اول، پاریس برای اولین‌بار توسط زپلین‌های آلمانی بمباران شد.
– امضای قرارداد سه‌جانبۀ ایران، روسیه و بریتانیا پس از اشغال ایران توسط روس‌ها و انگلیس‌ها در سال ۱۹۴۲م
– در سال ۱۹۹۶م؛ ژاک شیراک، رئیس‌جمهور فرانسه، پایان قطعی آزمایش جنگ‌افزار هسته‌ای فرانسه را اعلام کرد.
– در سال ۲۰۰۲م؛ در سخنرانی وضعیت کشور آمریکا، رئیس‌جمهور، جرج دبلیو بوش، حامیان تروریسم را محور شرارت خواند. این حامیان عبارت بودند از جمهوری‌اسلامی ایران، عراق و کرۀشمالی.
زادروزها
– زادروز کاترینا فُن بورا در سال ۱۴۹۹م؛ راهبۀ کاتولیک آلمانی که با نقض قانون امتناع از ازدواج روحانیون کاتولیک، به‌همسری مارتین لوتر، تجدیدنظرطلب مسیحی و بنیان‌گذار آئین پروتستان درآمد.
– زادروز امانوئل سویدنبرگ در سال ۱۶۸۸م؛ عالم، مبتکر مسیحی و فیلسوف و دانشمند الهیات سوئدی
– زادروز توماس پین در سال ۱۷۳۶م؛ روشنفکر، دانشور، انقلابی و ایدئال‌گرای انگلیسی‌الاصل و از پدران بنیان‌گذار ایالات متحدۀ آمریکا
– زادروز فردریک موس در سال ۱۷۷۳م؛ زمین‌شناس و کانی‌شناس آلمانی و ابداع‌کنندۀ مقیاس سختیِ موس در کانی‌شناسی
– زادروز ارنست ادوارد کومر در سال ۱۸۱۰م؛ ریاضی‌دان آلمانی
– زادروز آنتون پاولوویچ چِخوف در سال ۱۸۶۰م؛ پزشک، داستان‌نویس، طنزنویس و نمایش‌نامه‌نویس برجستۀ روس
– زادروز فردریک دلیوس در سال ۱۸۶۲م؛ آهنگ‌ساز آلمانی‌تبار انگلیسی
– زادروز ویسنته بلاسکو ایبانز در سال ۱۸۶۷م؛ یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان قرن ۲۰م اسپانیا و شاید بزرگ‌ترین این نویسندگان
– زادروز لوئیجی نونو در سال ۱۹۲۴م؛ آهنگ‌ساز ایتالیایی
– زادروز محمد عبد السلام در سال ۱۹۲۶م؛ فیزیک‌دان پُرآوازۀ اهل پاکستان که در سال ۱۹۷۹م جایزۀ نوبل فیزیک را به‌خاطر ارائۀ فرمول‌بندی واحدی برای نیروی الکترومغناطیس و نیروی هسته‌ای ضعیف که برهم‌کنش الکتروضعیف نامیده‌می‌شود دریافت کرد. وی نخستین پاکستانی و دومین مسلمان پس از انور سادات بود که برندۀ جایزۀ نوبل شد.
– زادروز ویکتور جان استِنجِر در سال ۱۹۳۵م؛ فیزیک‌دان ذرات آمریکایی، مدافع بی‌خدایی، نویسنده و فعال در زمینۀ فلسفه و شکاکیت دینی
– زادروز لیندا براون باک در سال ۱۹۴۷م؛ زیست‌شناس اهل آمریکا که بیشتر به‌خاطر کار بر روی دستگاه بویایی شناخته‌شده است. وی در سال ۲۰۰۴م به‌همراه ریچارد اکسل، به‌خاطر کار بر روی گیرنده‌های بویابی، برندۀ جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی شد.
– زادروز اپرا گِیل وینفری در سال ۱۹۵۴م؛ تهیه‌کننده، هنرپیشه، مجری، خیرخواه، برندۀ جایزۀ اسکار و کاندیدای جایزۀ گلدن‌گلوب و بفتا و از مشهورترین و مطرح‌ترین مجری‌های تلویزیونی آمریکا و جهان
– زادروز جیا ماری کارنگی در سال ۱۹۶۰م؛ مدل آمریکایی که برخی او را اولین سوپرمدل می‌دانند. معروفیت و محبوبیت او پس از اعتیادش به‌هروئین کم‌کم کم‌رنگ شد، ولی در اواخر عمرش تَرک کرد و سرانجام در حالی که فقط ۲۶ سال داشت، بر اثر ابتلا به‌بیماری ایدز و کتک‌خوردن از مردانی که قصد دزدیدن پول‌هایش را داشتند، جان خود را از دست داد. وی یکی از اولین زن‌های معروفی است که بر اثر ابتلا به‌ایدز درگذشت. داستان زندگی او در فیلم تلویزیونی جیا با بازی آنجلینا جولی در سال ۱۹۹۸م توسط اچ‌بی‌او نمایش داده‌شد.
درگذشت
– درگذشت الکساندر سِرگِیویچ پوشکین در سال ۱۸۳۷م؛ شاعر و نویسندۀ روسی سبک رومانتیسیسم
– درگذشت یولیوس زه یر در سال ۱۹۰۱م؛ شاعر و داستان‌نویس اهل جمهوری چک
– درگذشت سارگیس هاروتیونی هوهانسیان (آرام مانوکیان) در سال ۱۹۱۹م؛ سیاست‌مدار، میهن‌پرست، فعال سیاسی‌اجتماعی، مؤسس و اولین وزیر کشور و تدارکات اولین جمهوری ارمنستان
– درگذشت داگلاس هایگ در سال ۱۹۲۸م؛ سردار معروف انگلیسی که فرماندهی سپاه انگلیس را در جنگ جهانی اول بر عهده داشت.
– درگذشت سارا تیزدِیل در سال ۱۹۳۳م؛ شاعر آمریکایی
– درگذشت فریتس هابر در سال ۱۹۳۴م؛ از شیمی‌دانان آلمانی برندۀ جایزۀ نوبل بود. او مبتکر تولید صنعتی آمونیاک به‌روش فرایند هابر است و برای این ابداع، به‌همراه کارل بوش برندۀ جایزۀ نوبل شیمی در سال ۱۹۱۸م شد.
– درگذشت احمد جابر الصباح در سال ۱۹۵۰م؛ دهمین حکمران کشور کویت
– درگذشت فریتس کرایسلر در سال ۱۹۶۲م؛ آهنگ‌ساز و نوازندۀ ویولن آمریکا و متولد اتریش و یکی از نام‌آورترین نوازندگان عصر خود که به‌دلیل لحن شیرین و جمله‌بندی پُراحساسش در نوازندگی ویولن زبانزد بود.
– درگذشت رابرت فراست در سال ۱۹۶۳م؛ شاعر آمریکایی قرن ۲۰م
– درگذشت احسان رشید عباس در سال ۲۰۰۳م؛ ادیب، تاریخ‌نگار، پژوهش‌گر، ناقد و استاد دانشگاه فلسطینی‌اردنی
