بیست‌و‌هشتم/۲۸ نوامبر در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
وقایع
– استقلال پاناما از اسپانیا در سال ۱۸۲۱م
– استقلال موریتانی از فرانسه در سال ۱۹۶۰م
زادروزها
– زادروز جان بانیان در سال ۱۶۲۸م؛ نویسنده و سخنران انگلیسی
– زادروز ژان باتیست لولی در سال ۱۶۳۲م؛ آهنگ‌ساز فرانسوی‌زادۀ ایتالیا
– زادروز ویلیام بلیک در سال ۱۷۵۷م؛ شاعر و نقاش بریتانیایی و مبدع نوع جدیدی از شعر در زبان انگلیسی
– زادروز فرانسیس آن کِمبل در سال ۱۸۰۹م؛ نویسنده، شاعر و بازیگر برجستۀ تئاتر اهل بریتانیا
– زادروز ویلیام فرود در سال ۱۸۱۰م؛ مهندس انگلستانی و متخصص هیدرودینامیک که اولین‌بار قوانینی جهت نیروی مقاومت آب در برابر کشتی‌ها ارائه کرد.
– زادروز فریدریش انگِلس در سال ۱۸۲۰م؛ فیلسوف، مورخ و انقلابی کمونیست آلمانی و نزدیک‌ترین همکار کارل مارکس
– زادروز هنری بیکن در سال ۱۸۶۶م؛ معمار آمریکایی که از مشهورترین کارهای او بنای یادبود لینکلن در واشینگتن دی‌سی است.
– زادروز اشتفان تسوایگ در سال ۱۸۸۱م؛ رمان‌نویس، نمایشنامه‌نویس، روزنامه‌نویس و زندگی‌نامه‌نویس اتریشی
– زادروز ارنست یولیوس روم در سال ۱۸۸۷م؛ افسر آلمانی در جریان جنگ جهانی اول برای ارتش آلمان و عضو حزب نازی پس از جنگ و بنیان‌گذار گردان طوفان (اس‌ای) و و فرماندۀ نیروهای شبه‌نظامی حزب نازی که در جریان شب دشنه‌های بلند به‌دستور هیتلر به‌قتل رسید.
– زادروز هنری استوارت هزلیت در سال ۱۸۹۴م؛ اقتصاددان، فیلسوف، روشنفکر عمومی طرفدار بازار آزاد، منتقد ادبی و روزنامه‌نگار لیبرترین (اختیارگرایی؛ یک فلسفۀ سیاسی) آمریکایی
– زادروز آلبرتو موراویا در سال ۱۹۰۷م؛ یکی از رمان‌نویسان برجستۀ ایتالیا در سدۀ ۲۰م که موضوعات آثار او جنسیت، بیگانگی و وجودگرایی بود.
– زادروز کلود لوی استروس در سال ۱۹۰۸م؛ قوم‌شناس و انسان‌شناس فرانسوی و از نظریه‌پردازان انسان‌شناسی مدرن
– زادروز دنیس وینسنت بروتوس در سال ۱۹۲۴م؛ فعال اجتماعی، آموزگار، روزنامه‌نگار و شاعر اهل آفریقای جنوبی که بیشتر به‌خاطر مبارزاتش برای ممنوع‌شدن شرکت آفریقای جنوبیِ زمانِ رژیمِ آپارتاید در بازی‌های المپیک معروف است.
– زادروز بری گوردی جونیور در سال ۱۹۲۹م؛ تهیه‌کنندۀ موسیقی، ترانه‌سرا، استعدادیاب و مؤسس شرکت معروف نشر آثار موسیقی به‌نام موتاون رکوردز
– زادروز لیاندرو باربیری (گاتو باربیری) در سال ۱۹۳۲م؛ نوازندۀ معروف ساکسوفون جاز اهل آرژانتین که نواختن او در آهنگ آغازین فیلم آخرین تانگو در پاریس، او را برندۀ جایزۀ گرمی کرد.
– زادروز راسل آلن هالس در سال ۱۹۵۰م؛ فیزیک‌دان آمریکایی که برندۀ جایزۀ نوبل فیزیک با مشارکت مشاور تزش جوزف تیلور در سال ۱۹۹۳م است. آن‌ها این جایزه را به‌خاطر تحقیقات‌شان در مورد پژوهش دربارۀ نیروهای گرانشی ناشی از تپ‌اخترها دریافت کردند.
– زادروز اد هریس در سال ۱۹۵۰م؛ هنرپیشۀ آمریکایی و نامزد ۴ جایزۀ اسکار
درگذشت
– درگذشت ژان ته ونو در سال ۱۶۶۷م؛ جهانگرد فرانسوی که درطول سفرش به‌هندوستان، وارد ایران شد و در بازگشتش به‌اروپا، مجدداً به‌ایران سفر کرد. او علاقۀ زیادی به‌علوم طبیعی داشت و یک گیاه‌شناس بود و به‌چندین زبان از قبیل ترکی، عربی و فارسی مسلط بود.
– درگذشت جان لورنزو برنینی در سال ۱۶۸۰م؛ هنرمند ایتالیایی و معمار برجسته‌ای که بیشتر در رُم فعال بود. او برترین مجسمه‌ساز زمان خود بود که اعتبارش به‌خاطر خلق آثاری در سبک باروک به‌دست آمده‌بود.
– درگذشت ماتسوئو باشو در سال ۱۶۹۴م؛ بزرگ‌ترین و نام‌آورترین شاعر هایکوسرای (کوتاه‌ترین گونۀ شعری در جهان که مبدع آن ژاپنی‌ها هستند) ژاپنی
– درگذشت واشینگتن اروینگ در سال ۱۸۵۹م؛ نویسنده و سیاست‌مدار آمریکایی، مقاله‌نویس، شاعر، سفرنامه‌نویس، زندگی‌نامه‌نویس و خالق داستان‌های کوتاه که از این رو او را پدر داستان‌های کوتاه در ادبیات آمریکا می‌دانند.
– درگذشت ماری فیرفکس سومروایل در سال ۱۸۷۲م؛ دانشمند همه‌چیزدان و نویسندۀ مقالات علمی اهل اسکاتلند که در دورانی زندگی می‌کرد که مشارکت‌های زنان در علم دلسردکننده بود. او ریاضیات و نجوم را آموخت و دومین دانشمند زنی بود که در انگلستان پس از کارولین هرشل به‌رسمیت شناخته شد.
– درگذشت انریکو فرمی در سال ۱۹۵۴م؛ فیزیک‌دان آمریکایی ایتالیایی‌الاصل که برای کارهایش در زمینۀ واپاشی بتا، طراحی اولین رآکتور هسته‌ای و همچنین گسترش نظریۀ کوانتومی مشهور است. فرمی در سال ۱۹۳۸م برای تلاش‌هایش در زمینۀ رادیواکتیوی، جایزۀ نوبل فیزیک گرفت. وی یکی از بزرگ‌ترین فیزیک‌دانان هسته‌ای قرن ۲۰م به‌شمار می‌رود.
– درگذشت ریچارد ناتانیل رایت در سال ۱۹۶۰م؛ نویسندۀ آمریکایی آفریقایی‌تبار مکتب رئالیسم
– درگذشت انید ماری بلایتون (مری پولاک) در سال ۱۹۶۸م؛ از نویسندگان محبوب ادبیات کودک و نوجوان اهل انگلستان
– درگذشت مارت بیبسکو در سال ۱۹۷۳م؛ رمان‌نویس و مقاله‌نویس قرن ۱۹م رومانی‌تبار اهل فرانسه
– درگذشت جفری لایونل دامر در سال ۱۹۹۴م؛ آدم‌کش زنجیره‌ای و مجرم جنسی اهل آمریکا
– درگذشت لسلی ویلیام نیلسن در سال ۲۰۱۰م؛ بازیگر کمدین آمریکایی‌کانادایی که در طول زندگی‌اش در بیش از ۱۰۰ فیلم و ۱۵۰۰ برنامۀ تلویزیونی حضور یافت و نقش ۲۲۰ شخصیت مختلف را بازی کرد.
