سیزدهم/۱۳ سپتامبر در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی برنامه‌نویسی و برنامه‌نویسان
وقایع
– در سال ۱۸۴۸م؛ فینیاس گیج، سرکارگر راه‌آهن، از حادثه‌ای که منجر به‌فرورفتن یک میلۀ بزرگ آهنی در سرش و از میان‌رفتن لوب پیشانی‌اش شده‌بود، جان به‌در برد.
– در سال ۱۹۳۷م؛ سرزمین کراسنودار، یکی از سرزمین‌های روسیه تأسیس شد.
– در سال ۱۹۶۸م؛ در پی تلاش نیکیتا خروشچف، رهبر اتحاد جماهیر شوروی برای اعمال نفوذ در آلبانی و زدودن سیاست استالینیسم از این کشور، آلبانی رسماً از پیمان ورشو جدا شد.
– در سال ۱۹۷۹م؛ دولت آپارتاید آفریقای جنوبی، استقلال وندا، منطقه‌ای با مساحت قریب به ۶۸۰۰ کیلومتر مربع در شمال شرقی این کشور را به‌رسمیت شناخت.
– در سال ۱۹۹۳م؛ پس از یک دوره مذاکرات سِری در نروژ، رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین، یاسر عرفات و نخست‌وزیر اسرائیل، اسحاق رابین، رسماً پیمان صلح اسلو را امضا کردند.
زادروزها
– زادروز ژان کومننوس (ژان دوم) در سال ۱۰۸۷م؛ امپراتور بیزانس که دوران فرمانروایی او به‌تلاش بی‌امان برای بازپس‌گیری تمامی نواحی پُراهمیت امپراتوری بیزانس گذشت که در گذشته به‌تصرف اعراب، تُرک‌ها و صلیبیون مسیحی درآمده‌بود.
– زادروز جان جی. پرشینگ در سال ۱۸۶۰م؛ ژنرال نیروی زمینی آمریکا که فرماندهی نیروهای اعزامی آمریکا در جنگ جهانی اول برای پیروزی بر آلمان را بر عهده داشت. وی همچنین برندۀ جوایزی همچون لژیون دونور شده‌است.
– زادروز آرنولد شونبرگ در سال ۱۸۷۴م؛ آهنگ‌ساز و نظریه‌پرداز اتریشی
– زادروز آنتونی نوگس در سال ۱۸۹۰م؛ بازرگان فرانسوی مونگاسک، بنیان‌گذار مسابقات گراند پری موناکو
– زادروز کلودت کولبرت در سال ۱۹۰۳م؛ اولین بازیگر زن فرانسوی‌تبار که جایزۀ اسکار دریافت کرد. او کار هنری‌اش را در آمریکا آغاز کرد و ملیت آمریکایی هم داشت.
– زادروز رولد دال در سال ۱۹۱۶م؛ داستان‌نویس و فیلم‌نامه‌نویس اهل ولز بریتانیا و از مشهورترین نویسنده‌های انگلیسی
– زادروز اسکار آریاس سانچز در سال ۱۹۴۰م؛ سیاست‌مدار کاستاریکایی است که ۲ بار مقام ریاست‌جمهوری این کشور را نیز بر عهده داشت و در سال ۱۹۸۷م به‌دلیل تلاش‌هایش برای پایان‌دادن به‌جنگ‌های داخلی که در آن‌زمان در چند کشور آمریکای لاتین در جریان بود، جایزۀ صلح نوبل را دریافت نمود.
– زادروز فابیو کاناوارو در سال ۱۹۷۳م؛ مربی فوتبال و بازیکن فوتبال بازنشستۀ ایتالیایی
درگذشت
– درگذشت تیتوس در سال ۸۱م؛ دهمین امپراتور روم که از برجسته‌ترین دستاوردهای نظامی وی پیش از رسیدن به‌جایگاه امپراتوری، می‌توان به‌لشکرکشی او به‌اورشلیم و با حمله به‌یهودیان و قتل‌عام آن‌ها که معبد دوم اورشلیم را نابود ساخت اشاره کرد. وی در آن محل، کلیساهای متنوعی ایجاد کرد که تا به‌امروز باقی مانده‌اند. و به‌پاس این پیروزی، طاق تیتوس را در شهر رُم به‌افتخار وی ساخته‌اند.
– درگذشت دانته آلیگیری در سال ۱۳۲۱م؛ شاعر اهل ایتالیا که در سیاست زادگاه خود عاملی مؤثر بود. همچنین وی به‌عنوان یکی از پیروان مکتب آلبرت کبیر شناخته می‌شود. نوشته‌های او بر ادبیات ایتالیا و سراسر اروپا برای همیشه تأثیر گذاشت.
– درگذشت میشل دو مونتنی در سال ۱۵۹۲م؛ یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان و فیلسوفان دورۀ رنسانس
– درگذشت لودویگ فویرباخ در سال ۱۸۷۲م؛ فیلسوف آلمانی که از شاگردان هگل بود، اما به‌زودی از اندیشه‌های هگل دور شد و به‌اصالت حس و ماده‌باوری گروید.
– درگذشت لیلی البه در سال ۱۹۳۱م؛ هنرمند و نقاش و نگارگر اهل دانمارک که یک زن ترنس بود و اولین کسی شناخته می‌شود که جراحی تطبیق و بازتایید جنسیت (اس.آر.اس) انجام داده‌است.
– درگذشت شاک کروگ در سال ۱۹۴۹م؛ زیست‌شناس دانمارکی و برندۀ جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۲۰م به‌خاطر کشف اثر موئینگی در جانداران
– درگذشت لین بیائو در سال ۱۹۷۱م؛ وزیر دفاع چین در سال‌های پس از انقلاب چین که در جنگ علیه ژاپن در جنگ جهانی دوم و جنگ کره علیه نیروهای متحد و در جنگ ویتنام به‌نفع ویتنام شمالی حضور داشت.
– درگذشت توپاک آمارو شکور در سال ۱۹۹۶م؛ خوانندۀ هیپ‌هاپ و رپر آمریکایی که علاوه بر موسیقی، هنرپیشه و فعال اجتماعی نیز بوده‌است.
– درگذشت آنتونی هویش در سال ۲۰۲۱م؛ ستاره‌شناس رادیویی بریتانیایی که در سال ۱۹۷۴م همراه با همکار ستاره‌شناس رادیویی خود، مارتین رایل، برندۀ جایزۀ نوبل فیزیک شد. او تپ‌اخترها را کشف کرد و کارهای مؤثری دربارۀ سنتز دیافراگم انجام داد.
– درگذشت ژان لوک گدار در سال ۲۰۲۲م؛ کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و منتقد و نظریه‌پرداز سینمایی فرانسوی‌سوئیسی و یکی از پیشگامان جنبش سینمایی موج نُوی فرانسه که بعضی از متخصصان او را تأثیرگذارترین فیلم‌ساز فرانسوی دوران پساجنگ به‌شمار آورده‌اند که با شیوۀ خود در روایت، تدوین، صداگذاری و فیلم‌برداری، فرم فیلم متحرک را متحول‌کرد. وی مؤلف کامل فیلم‌های خود بود و اغلب در حال کارگردانی، مشغول فیلم‌نامه‌نویسی و دیالوگ‌نویسی بوده و در تدوین فیلم‌هایش نیز نظارت داشت.
یک پاسخ
عالی