چهاردهم/۱۴ دی‌ماه در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهاد کشاورزی در ایران
– جشن گیاه‌خوری؛ سیر روز یا روز سیر بودن در ایران باستان
وقایع
– پرواز اولین هواپیما در آسمان ایران توسط کوزمینسکی؛ خلبان لهستانی‌الاصل در سال ۱۲۹۲خ
– تشکیل ارتش شاهنشاهی ایران در سال ۱۳۰۰خ
– آغاز کنفرانس گوادلوپ دربارۀ انقلاب ۱۳۵۷خ ایران
زادروزها
– زادروز محمدشاه قاجار در سال ۱۱۸۶خ؛ او نوۀ فتحعلی‌شاه، فرزند عباس‌میرزا و سومین شاه از دودمان قاجار بود. محمدشاه تا پیش از رسیدن به‌تاج‌و‌تخت، محمدمیرزا نامیده‌می‌شد و معروف به‌ولیعهد ثانی بود.
– زادروز شاهزاده محمدهاشم میرزا (شیخ‌الرئیس، افسر) در سال ۱۲۵۸خ؛ ادیب، شاعر، و نمایندۀ ادوار دوم تا نهم مجلس شورای ملی که کلمۀ «آموزشگاه» را او ابداع و وارد زبان فارسی کرد.
– زادروز حسین محی‌الدین الهی قمشه‌ای در سال ۱۳۱۸خ؛ عارف، الهی‌دان، نویسنده، مترجم و سخنران ایرانی در زمینۀ عرفان، ادبیات و فلسفه هنر که در نقاشی و خوش‌نویسی نیز آثاری دارد.
– زادروز همایون بهزادی در سال ۱۳۲۰خ؛ بازیکن و مربی فوتبال پرسپولیس و تیم‌ملی ایران که یک مجلۀ ترکیه‌ای در دهۀ ۱۹۸۰م فهرستی از ۵ سرزن برتر جهان را انتخاب کرد که نام همایون بهزادی در بین این نفرات دیده می‌شود.
– زادروز سیما بینا در سال ۱۳۲۳خ؛ نوازنده، نقاش، آهنگ‌ساز و خوانندۀ آوازها و ترانه‌های محلی ایرانی
درگذشت
– درگذشت حسین برازنده در سال ۱۳۷۳خ؛ مهندس، بنیان‌گذار جهاد سازندگی مشهد، قرآن‌پژوه و مدرس قرآن و به‌نوشته برخی رسانه‌ها از قربانیان قتل‌های زنجیره‌ای در ایران است که جنازه‌اش در تاریخ ۱۶ دی‌ماه ۱۳۷۳خ در نزدیکی زندان وکیل‌آباد مشهد کشف شد. او فردی مذهبی بود که تملق از مقامات را شرک‌آلود می‌دانست.
– درگذشت علیرضا پهلوی دوم (والاحضرت شاهپور علیرضا پهلوی) در سال ۱۳۸۹خ؛ فرزند سوم محمدرضا پهلوی و فرح دیبا که پدر و مادرش نامش را به‌یاد عموی درگذشته‌اش علیرضا گذاشتند. او در منزل شخصی‌اش به‌شمارۀ ۱۰۰ خیابان نیوتون غربی در محلۀ ساوت‌اِند در شهر بوستون ایالات متحدۀ آمریکا با شلیک گلوله به‌زندگی خود پایان داد.
– درگذشت سعید کاظمی آشتیانی در سال ۱۳۸۴خ؛ رئیس سابق پژوهش‌کدۀ رویان و جهاد دانشگاهی دانشگاه علوم پزشکی ایران و دارای درجۀ دکترای تخصصی جنین‌شناسی از دانشگاه تربیت مدرس بود که پس از تشکیل پژوهش‌کدۀ رویان، در رشد طب تولید مثل، فناوری سلول‌های بنیادی و همانندسازی در ایران نقش به‌سزایی داشت. کاظمی در سال ۱۳۸۳خ به‌عنوان چهره‌های ماندگار تقدیر شد. مرگ وی مشکوک بوده و منابع آگاه از ترور بیولوژیک وی توسط سازمان‌های جاسوسی بیگانه از جمله موساد خبر دادند که با ایجاد مسمومیت پنهانی از طریق مواد شیمیایی با پایۀ آمفی‌تامین‌ها دچار حملۀ قلبی شده‌است.
