بیستوسوم/۲۳ آگوست در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی یادآوری تجارت برده و الغای آن
وقایع
– آغاز نبرد چالدران بین سپاه صفوی بهفرماندهی شاهاسماعیل اول و سپاه عثمانی بهفرماندهی سلطانسلیم اول در سال ۱۵۱۴م
– در سال ۱۸۲۱م؛ مکزیک پس از یک دهه شورش علیه مستعمرهنشینان اسپانیا، از این کشور استقلال یافت.
– در سال ۱۸۳۹م؛ بریتانیا در پی جنگی با چین، شهر هنگکنگ را گرفت.
– در سال ۱۹۳۹م؛ میان ۲ دولت آلمان و شوروی (آدولف هیتلر و جوزف استالین)، یک پیمان عدم تجاوز ۱۰ ساله بهامضا رسید.
– آغاز نبرد کیف در سال ۱۹۴۱م؛ نبردی که در اثر اقدام نیروهای ورماخت، در جریان عملیات بارباروسا برای بهمحاصره درآوردن نیروهای ارتش سرخ در حوالی شهر کیف بهوقوع پیوست.
زادروزها
– زادروز شارل مارتل (شارل چکش) در سال ۶۸۶م؛ کاخسالار و دوک و شاهزادۀ فرانکها که درخشش و نامداری او برای جنگ تور در سال ۷۳۲م بود؛ وی با شکست مسلمانانی که در ایبریا پیشروی نمودهبودند، رهاییدهندۀ اروپا شناخته شدهاست. شکستی که او بهمسلمانان داد، مرزهای فرانکها را در اروپای غربی از تاختوتاز آنها و گسترش اسلام آسوده ساخت. او که فرماندهای زیرک و خوشاندیشه بود، نماد یک قهرمان در دوران تاریک شمرده میشد.
– زادروز لویی شانزدهم در سال ۱۷۵۴م؛ پادشاه فرانسه که آخرین پادشاه این کشور در دورۀ موسوم بهرژیم باستان و پیش از وقوع انقلاب فرانسه بهحساب میآید.
– زادروز ژرژ کوویه در سال ۱۷۶۹م؛ زیستشناس فرانسوی و بنیانگذار دیرینشناسی
– زادروز آرتور آدامف در سال ۱۹۰۸م؛ نمایشنامهنویس ارمنیفرانسوی و یکی از نمایندگان تئاتر ابسورد (تئاتر معناباخته، یا تئاتر پوچی، یا تئاتر ابزورد یا ابسورد؛ اصطلاحی بود برای نشاندادن نوعی سوگیریِ تئاتریِ مهم در قرن ۲۰م)
– زادروز ادگار کاد در سال ۱۹۲۳م؛ از دانشمندان حوزۀ علوم رایانه که خدمات ارزشمندی در این زمینه داشتهاست، اما عمدهشهرت او بهدلیل ابداع مدل رابطهای است.
– زادروز محمد بن ابراهیم بوخروبه (هواری بومِدین) در سال ۱۹۳۲م؛ رهبر الجزایر (از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۸م) و از شخصیتهای برجستۀ جنبش عدم تعهد و یکی از برجستهترین رجال سیاسی در الجزایر و کشورهای عرب در نیمۀ دوم قرن ۲۰م بهحساب میآید. او نقش برجستهای را در کشورهای آفریقایی و عرب بازی کرد و نخستین رئیسجمهور یک کشور در حال توسعه بود که در سازمان ملل متحد از نظم جهانی جدید صحبت کرد.
– زادروز رابرت کرل در سال ۱۹۳۳م؛ شیمیدان آمریکایی که در سال ۱۹۹۶م بههمراه هارولد کروتو و ریچارد اسملی، برای کشف فولرنها، جایزۀ نوبل شیمی بهاو اعطا شد.
– زادروز نایف بن عبدالعزیز آل سعود در سال ۱۹۳۴م؛ از اعضای محافظهکار دودمان آلسعود، بیستوسومین فرزند ملک عبدالعزیز، بنیانگذار عربستان سعودی، و دومین ولیعهد ملک عبدالله، پادشاه سابق این کشور
– زادروز الکساندر دسپلا در سال ۱۹۶۱م؛ آهنگساز و رهبر ارکستر اهل فرانسه و برندۀ جایزۀ اسکار که عمدهفعالیت وی در زمینۀ موسیقی فیلم بودهاست.
– زادروز ریور جود فینیکس در سال ۱۹۷۰م؛ بازیگر آمریکایی نامزد اسکار، موسیقیدان و فعال آمریکایی
– زادروز کنستانتین سرگویچ نووسلف در سال ۱۹۷۴م؛ فیزیکدان انگلیسیروسی که بههمراه همکار خود، آندره گایم که او یک فیزیکدان هلندیروسی است، بهطور مشترک برندهٔ جایزۀ نوبل فیزیک شدند. این جایزه بهخاطر کارهای این ۲ دانشمند روی کربن فوق نازک بهآنها اعطا شد. همچنین این جایزه برای تحقیق روی خواص لایههای بسیار نازک کربن (بهضخامت یک اتم) که گرافین نامیده میشود نیز بهآنها داده شدهاست.
– زادروز کوبی بین برایانت در سال ۱۹۷۸م؛ بازیکن بسکتبال بازنشستۀ آمریکایی و تاجر که تمام ۲۰ سال دوران بازیاش را در تیم لسآنجلسلیکرز در اتحادیۀ ملی بسکتبال (انبیای) گذراند.
درگذشت
– درگذشت ویلیام والاس در سال ۱۳۰۵م؛ از شوالیهها و ملاکان اسکاتلندی که بهخاطر رهبری مقاومت اسکاتلندیها در جریان جنگ استقلال اسکاتلند معروفیت یافته و امروزه در اسکاتلند از او بهعنوان یک میهنپرست و قهرمان ملی یاد میشود.
– درگذشت شارل آگوستن دو کولن در سال ۱۸۰۶م؛ فیزیکدان فرانسوی که نام او یکی از ۷۲ نامی است که روی برج ایفل قرار دارد.
– درگذشت رودولف والنتینو در سال ۱۹۲۶م؛ هنرپیشۀ ایتالیایی فیلمهای صامت هالیوود و بنیانگذار سبک رقص والنتینو
– درگذشت عبدالمجید عثمان اوغلو (عبدالمجید دوم) در سال ۱۹۴۴م؛ آخرین خلیفۀ مسلمین از خاندان عثمانی
– درگذشت جان کندرو در سال ۱۹۹۷م؛ بیوشیمیست انگلیسی که در سال ۱۹۶۲م جایزۀ نوبل در شیمی را برای مطالعات خود بر روی ساختارهای پروتئینهای کروی، بهطور مشترک بههمراه ماکس اف پراتز دریافت کرد.