بیست‌و‌سوم/۲۳ مارس در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی هواشناسی
وقایع
– در سال ۱۹۱۹م؛ بنیتو موسولینی، جنبش فاشیستی خود را در میلان ایتالیا آغاز کرد.
– در سال ۱۹۳۹م؛ در پی ضرب‌الاجل صادرشده، لیتوانی منطقۀ ممل (منطقه‌ای شامل بیشتر مناطق شمالی ایالت پروس خاوری آلمان) را به‌آلمان بازگرداند.
– در سال ۱۹۵۶م؛ حکومت پاکستان به‌جمهوری اسلامی تغییر یافت.
– در سال ۱۹۹۱م؛ در پی کودتای ناموفق گروه شورشی موسوم به‌جبهۀ متحد انقلابی علیه دولت، جنگ داخلی سیرالئون آغاز شد.
زادروزها
– زادروز پیر سیمون لاپلاس در سال ۱۷۴۹م؛ ریاضی‌دان، فیزیک‌دان، اخترشناس و فیلسوف فرانسوی که برای تکمیل مکانیک سماوی، بسیار همت گذاشت.
– زادروز آمالی امی نوتر در سال ۱۸۸۲م؛ ریاضی‌دان با نفوذ آلمانی که به‌واسطۀ سهم ممتازی که در جبر انتزاعی و فیزیک نظری داشت شناخته شده‌است. پاول الکساندروف، آلبرت انیشتین، ژان دیدونه، هرمان وایل، و نوربرت وینر از او به‌عنوان مهم‌ترین محقق زن در تاریخ ریاضیات یاد کرده‌اند.
– زادروز اریش فروم در سال ۱۹۰۰م؛ روان‌کاو، جامعه‌شناس آمریکایی‌آلمانی‌تبار، روان‌شناس اجتماعی بلندآوازۀ مکتب فرانکفورت و همچنین یک سوسیال‌دموکرات و از برجسته‌ترین فیلسوفان مکتب اومانیستی (انسان‌گرایی، انسان‌باوری)
– زادروز حسن بن احمد فتحی در سال ۱۹۰۰م؛ مهندس معماری مصری که در کاهگل‌سازی و خانه‌سازی برای مستمندان سرآمد بود.
– زادروز آکیرا کوروساوا در سال ۱۹۱۰م؛ کارگردان، نویسنده و تهیه‌کنندۀ ژاپنی و از تأثیرگذارترین و مهم‌ترین فیلم‌سازان تاریخ سینما
– زادروز ورنر فون براون در سال ۱۹۱۲م؛ دانشمند آلمانی عضو اس‌اس و از پیشگامان موشک‌سازی در جهان و پدر صنایع موشک‌سازی در جهان
– زادروز باسل اسد در سال ۱۹۶۲م؛ پسر ارشد حافظ اسد، رئیس‌جمهور پیشین سوریه و برادر بزرگ بشار اسد، رئیس‌جمهور بعدی سوریه که دانش‌آموختۀ رشتۀ مهندسی و سرگرد ارتش سوریه بود. وی فرماندۀ گارد ریاست‌جمهوری سوریه و مسئول حفاظت از رئیس‌جمهور و کاخ ریاست‌جمهوری سوریه نیز بود. در حالی که از وی به‌عنوان «اصلی‌ترین جانشین» حافظ اسد یاد می‌شد، باسل اسد، در روز ۲۱ ژانویۀ ۱۹۹۴ در ۳۱ سالگی بر اثر سانحۀ رانندگی در دمشق کشته‌شد.
درگذشت
– درگذشت ماری آنری بِیل (استاندال یا استندال) در سال ۱۸۴۳م؛ نویسندۀ سبک رئالیسم در قرن ۱۹م در فرانسه
– درگذشت کنستانتین پطروویچ پوبدونوستسف در سال ۱۹۰۷م؛ حقوق‌دان روس، دولت‌مرد و مشاور ۳ تزار که مواضع وی بسیار ارتجاعی بود. او با دارابودن مقام دادستانی عالی شورای کلیسای ارشد ارتودوکس روسیه در زمان سلطنت الکساندر سوم روسیه، نقش «عالیجناب خاکستری‌پوش» را در سیاست‌های امپراتوری ایفا می‌کرد؛ مقامی غیر روحانی که سرپرستی کلیسای ارتدکس روسیه را بر عهده داشت.
– درگذشت گیلبرت نیوتون لوویس در سال ۱۹۴۶م؛ فیزیک‌دان و شیمی‌دان اهل ایالات متحدۀ آمریکا که مهم‌ترین نظریه‌های او در رابطه با پیوندهای کووالانسی، خالص‌سازی آب سنگین با روش الکترولیز و اسید و باز بود. او نظریۀ اسیدها و بازها را در سال ۱۹۳۸م ارائه داد. با اینکه ۴۱ بار نامزد جایزۀ نوبل شیمی شد، اما هرگز موفق به‌دریافت این جایزه نشد.
– درگذشت موشه فینتشاین در سال ۱۹۸۶م؛ خاخام و دانشمند یهودیت ارتدکس اهل لیتوانی
– درگذشت فریدریش آوگوست فون هایک در سال ۱۹۹۲م؛ اقتصاددان و فیلسوف سیاسی معاصر که به‌خاطر دفاع از لیبرالیسم کلاسیک و بازار آزاد و مخالفت با سوسیالیسم شناخته می‌شود. وی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین اقتصاددانان و فیلسوفان سیاسی سدۀ ۲۰م شناخته می‌شود که در سال ۱۹۷۴م موفق به‌دریافت جایزۀ نوبل اقتصاد شد. او یکی از مهم‌ترین نمایندگان موج نُو لیبرالیسم، پس از جنگ جهانی دوم به‌شمار می‌رود.
– درگذشت دزموند تامس داس در سال ۲۰۰۶م؛ سرجوخه‌ای در نیروی زمینی ایالات متحدۀ آمریکا که به‌عنوان بهیار یک گروهان پیاده در جنگ جهانی دوم فعالیت می‌کرد. او پس از درخشش در نبرد اوکیناوا، اولین و تنها مخالف جنگی شد که موفق به‌دریافت مدال‌های افتخاری برای کارهایی فراتر از انجام وظیفه در طول جنگ گردیده‌است. او باور بر این داشت که انسان نباید انسان دیگری را بکشد؛ بر همین عقیده بود که سربازان و فرماندهان او را مسخره می‌کردند. او در طول خدمت در دوران جنگ توانست جان ۷۵ سرباز را در میدان جنگ نجات دهد.
– درگذشت بوریس برزوفسکی در سال ۲۰۱۳م؛ ریاضی‌دان، سرمایه‌دار و سیاست‌مدار روس که پیش‌تر از متحدان ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه بود، اما از سال ۲۰۰۰م تبدیل به‌یکی از مخالفان سرسخت او شد و به‌بریتانیا تبعید شده‌بود. جسد وی در منطقۀ اسکوت در ۴۰ کیلومتری لندن در منزلش پیدا شد.
– درگذشت لی کوآن یو در سال ۲۰۱۵م؛ دولت‌مرد سنگاپوری و اولین نخست‌وزیر جمهوری سنگاپور که این کشور را از یک شهر بندری کوچک، به‌یک کانون مهم اقتصادی در جهان بدل کرد.
