بیست‌و‌پنجم/۲۵ اکتبر در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی پاستا
– روز جهانی نقاشان
– روز جهانی هنرمند
وقایع
– در سال ۱۱۴۷م؛ تُرکان سلجوقی، صلیبیون آلمانی به‌رهبری کنراد سوم را در نبرد دوریله شکست دادند.
– در سال ۱۹۱۷م؛ با اشغال قصر زمستانی، انقلاب اکتبر در روسیه به‌وقوع پیوست که بلشویک‌ها به‌رهبری ولادیمیر لنین، با برکناری دولت موقت، قدرت را در روسیه به‌دست گرفتند.
– در سال ۱۹۴۴م؛ زیردریایی یواس‌اس تنگ (اس‌اس-۳۰۶)آمریکا، توسط قوای دشمن غرق شد.
– در سال ۱۹۴۴م؛ شهر کَره در بلغارستان، در طی جنگ جهانی دوم، به‌اشغال قوای شوروی و رومانی درآمد.
– در سال ۱۹۴۴م؛ جنگ خلیج لیته، بزرگ‌ترین جنگ دریایی تاریخ، حوالی فیلیپین، بین نیروی دریایی امپراتوری ژاپن و نیروی دریایی ایالات متحده درگرفت که با شکست قوای ژاپنی به‌پایان رسید. پس از این جنگ، حملات کامیکازه‌های ژاپنی آغاز شد.
– در سال ۱۹۴۵م؛ در پی شکست و تسلیم‌شدن ژاپن در جنگ دوم جهانی، جمهوری چین کنترل جزیرۀ تایوان را در دست گرفت.
– در سال ۱۹۵۰م؛ جمهوری خلق چین در دفاع از کرۀشمالی و علیه نیروهای کرۀجنوبی و آمریکا، وارد جنگ کره شد.
– در سال ۱۹۶۲م؛ نلسون ماندلا، رئیس‌جمهور و مبارز اهل آفریقای جنوبی، از طرف حکومت آپارتاید به ۵ سال زندان محکوم شد.
– در سال ۱۹۷۱م؛ سازمان ملل متحد، کرسی جمهوری چین (تایوان) را به‌جمهوری خلق چین واگذار کرد.
– در سال ۱۹۷۷م؛ دیجیتال ایکویپ‌منت کورپوریشن، شرکتی در ایالات متحده، نسخۀ اول سیستم‌عامل اوپن‌وی‌ام‌اس را منتشر کرد.
– در سال ۱۹۸۳م؛ ۶ روز پس از اعدام مائوریس بیشاپ، نخست‌وزیر گرانادا و هوادارانش در پی کودتا، نیروی‌های آمریکایی به‌همراه متحدان حوزۀ کارائیب، خود به‌این کشور هجوم بردند.
– در سال ۱۹۹۱م؛ ۳ ماه پس از پایان جنگ استقلال اسلوونی، معروف به‌جنگ ۱۰ روزه، آخرین سرباز یوگوسلاوویایی، اسلوونی را تَرک کرد.
– در سال ۲۰۰۴م؛ در پی فراگیری بسیار بالای دلار و تحریم‌های وضع‌شده از جانب ایالات متحده، فیدل کاسترو، رئیس‌جمهور کوبا، استفاده از دلار ایالات متحده در مبادلات تجاری را ممنوع اعلام کرد.
زادروزها
– زادروز بنژامن کنستان دو ربک در سال ۱۷۶۷م؛ رمان‌نویس و فعال سیاسی قرن ۱۸م اهل فرانسه
– زادروز اواریست گالوا در سال ۱۸۱۱م؛ ریاضی‌دان و انقلابی فرانسوی و از پیشگامان مطالعۀ نظریۀ گروه‌ها که با کارهای او بود که نقطه‌عطفی در جَبر ایجاد شد و محاسبات، اهمیت خود را از دست دادند و به‌جای آن‌ها، مفاهیم و ساختارهایی همانندِ گروه، حلقه و میدان اهمیت پیدا کردند. از دستاوردهای مهم نظریۀ او، حل چند مسئلۀ مشهور بود که از زمان‌های دور مطرح بودند. یکی از آن‌ها اثبات این مطلب است که حل جَبریِ کلی (به‌کمک رادیکال‌ها) برای چندجمله‌ای‌های درجه‌پنجم و بالاتر وجود ندارد. همین‌طور با کمک نظریات وی ثابت شد که مسئله‌های کهن تثلیث زاویه و تربیع دایره حل‌ناپذیر هستند.
– زادروز آنتونیو سیسری در سال ۱۸۲۱م؛ نقاش سوئیسی‌ایتالیایی در زمینۀ موضوعات مذهبی
– زادروز یوهان اشتراوس (پسر) در سال ۱۸۲۵م؛ موسیقی‌دان و آهنگ‌ساز اتریشی
– زادروز ژرژ بیزه در سال ۱۸۳۸م؛ از آهنگ‌سازان سرشناس فرانسوی در دورۀ رمانتیک
– زادروز گیلبرت نیوتون لوویس در سال ۱۸۷۵م؛ فیزیک‌دان و شیمی‌دان اهل ایالات متحدۀ آمریکا که مهم‌ترین نظریه‌های او در رابطه با پیوندهای کووالانسی، خالص‌سازی آب سنگین با روش الکترولیز و اسید و باز بود. او نظریۀ اسیدها و بازها را در سال ۱۹۳۸م ارائه داد. با اینکه ۴۱ بار نامزد جایزۀ نوبل شیمی شد، اما هرگز موفق به‌دریافت این جایزه نشد.
– زادروز پابلو روییس ای پیکاسو در سال ۱۸۸۱م؛ نقاش، شاعر، طراح صحنه، پیکرتراش، گراورساز و سرامیک‌کار اسپانیایی و یکی از برترین و تأثیرگذارترین هنرمندان سدۀ ۲۰م که به‌همراه ژرژ براک، نقاش و پیکرتراش فرانسوی، سبک کوبیسم را پدید آورد.
– زادروز ماجد المهندس در سال ۱۹۷۱م؛ خواننده و آهنگ‌ساز عراقی با تابعیت سعودی
درگذشت
– درگذشت اوانجلیستا توریچلی در سال ۱۶۴۷م؛ ریاضی‌دان و فیزیک‌دان ایتالیایی و از دانشجویان گالیله که بیشتر به‌خاطر اختراع فشارسنج شناخته می‌شود. با این حال به‌خاطر پیشرفت‌هایش در نورشناسی و کار بر روی اصل کاوالیری نیز شناخته شده‌است.
– درگذشت فیلیپ پینل در سال ۱۸۲۶م؛ روان‌پزشک معروف فرانسوی قرن ۱۸م و بنیان‌گذار روان‌پزشکی جدید
– درگذشت کارلو آلبرتو کاستیلیانو در سال ۱۸۸۴م؛ ریاضی‌دان و فیزیک‌دان ایتالیایی که بیشتر به‌خاطر قضیۀ تغییر شکل کاستیلیانو که برای به‌دست‌آوردن جابه‌جایی در یک سیستم کشسانِ خطی که بر مبنای مشتقات جزئی انرژی کرنشی است، شهرت دارد.
– درگذشت رمون کنو در سال ۱۹۷۶م؛ نویسنده، شاعر و مقاله‌نویس فرانسوی
– درگذشت آریل دورانت (چایا کافمن) در سال ۱۹۸۱م؛ با اصلیت اوکراینی که یکی از نویسندگان تاریخ تمدن بود. آریل و همسرش ویل دورانت برای کتاب دهم مجموعه‌ی تاریخ تمدن برندۀ جایزۀ پولیتزر شدند.
– درگذشت ریچارد گَری براتیگان در سال ۱۹۸۴م؛ نویسنده و شاعر معاصر آمریکایی
– درگذشت ریچارد هریس در سال ۲۰۰۲م؛ هنرپیشه، خواننده و آهنگ‌ساز ایرلندی
