۱۷ نوامبر ۱۷۹۶ سالروز درگذشت – پر از خیر و برکت- کاترین دوم (کبیر) امپراتریس روسیه است که بیش از ۳۴ سال در این مقام بود. کاترین پس از قتل شوهرش تزار پتر سوم به قدرت رسید! اینکه در ماجرای این قتل دست داشت یا نه به درستی مشخص نیست، اما در جریان کودتا علیه او حتما نقش داشت.
کاترین کبیر از آغاز فرمانروایی بسیار ولخرج بود و به امید آنکه مردم روسیه را تحت تاثیر قرار دهد، مراسم تاجگذاری را بسیار باشکوه برگزار کرد. نوشته‌اند فقط برای دوخت شنل کاترین پوست ۴۰۰۰ قاقم را کندند. این ولخرجی‌ها تاثیر هم داشت. افزون بر این هیچگاه ازدواج نکرد و در طول عمر نزدیک چهل تن معشوقه داشت که این مردان هم خرج زیادی داشتند. با همه‌ی این حرف‌ها کاترین کبیر به شدت در حکومت جدی بود، و روزی ۱۶ ساعت کار میکرد.
به شدت به سیاست خارجی پتر کبیر علاقه داشت و همانند او به کشورگشایی پرداخت و در اینکار هم بسیار موفق بود و فتوحات زیادی در کارنامه دارد. رفته‌رفته کاترین کبیر به یکی از مقتدرترین فرمانروایان تاریخ روسیه تزاری تبدیل شده بود، اما این اقتدار برای مردم روسیه چیزی جز گرسنگی و فقر به همراه نداشت! اصلاحاتی که در نظر داشت، کشور گشایی به همراه هزینه‌ی دربار کاترین را مجبور کرد مالیات اشراف را زیاد کند که به همین ترتیب اشراف هم مالیات دهقانان را افزایش دادند. کار به جایی رسیده بود که در روزنامه‌ها تبلیغ فروش انسان دیده میشد! اما چرا عبارت پر از “خیر و برکت” را استفاده کردم؟ اواخر دوره‌ی فرمانروایی کاترین کبیر مصادف با به قدرت رسیدن آقامحمدخان قاجار در ایران بود. وی پس از سرکوب مدعیان داخلی برای فتح سرزمین‌های قفقاز لشکر کشید و پس از آن در نبرد کرتسانیسی تفلیس را فتح کرد و ایراکلی دوم (به قول ایرانی‌ها ارکلی‌خان یا هرقل‌خان) را که تحت‌الحمایه کاترین کبیر بود فراری داد.
کاترین کبیر خبر قتل‌عام هولناک تفلیس و حکومت تحت‌الحمایه خود را برنمیتافت و دستور حمله به خاک ایران را صادر کرد. ارتش روسیه در مناطق قفقاز در حال پیشروی بود و آقامحمدخان هم تمام فرماندهان نظامی خود را به تهران فراخواند و ارتش خود را برای جنگ با روس‌ها آماده کرد، اما در همین روزها کاترین کبیر درگذشت و پسرش که از سیاست‌‌های مادر بیزار بود اولین دستور خود را برای عقب نشینی از خاک ایران صادر کرد و جنگی صورت نگرفت. آقامحمدخان قاجار هم پس از این عقب نشینی دستور داد تمام اسرای روس جنگ تفلیس را قتل عام کنند. شاید بهتر بود پیش از همه‌ی این وقایع مثل نادرشاه افشار فرزند شمشیر از امپراتریس روس خواستگاری میکرد!
نگارش و گردآوری: قجرتایم
