بیش از ۵۰۰ سال پیش در چنین روزی، برابر ۳ ژانویه ۱۵۲۱ میلادی، کلیسای کاتولیک روم، ۴ سال پس از خیزش کشیش شورشی “مارتین لوتر” او را تکفیر کرد. لوتر هم در پاسخ نامهای سرگشاده نوشت و پاپ را هرزهی رومی و دزدترین انسان تاریخ و روحانیون را حشرات موذی و کلیسای رومی را کمتر از روسپیخانه نامید!
لوتر به عنوان یک اصلاحطلب مذهبی، ۳۱ اکتبر ۱۵۱۷ با صدور اعلامیهای ۹۵ مادهای، علم طغیان را بر ضد قوانین پوسیده کلیسای کاتولیک برافراشته و به این نهاد قدرتمند اعلان جنگ داده بود. او متن اعلامیه خود را که بر علیه سوءاستفاده از مذهب تنظیم شده بود، بر دیوار کلیسای ویتنبرگ در آلمان آویزان کرد و به این ترتیب مفاد آن کل اروپا را درنوردیده و پاپ وقت «لئون دهم» را به واکنش واداشت. اصلاحات لوتری توجه بسیاری از مردم اروپا را که سالها اسیر پول دوستی و تمامیتخواهی کلیسای کاتولیک بودند، به خود جلب کرد.
“تنها صدای سکههای ریخته شده در صندوق میتواند ارواح را از دوزخ نجات دهد!”
لوتر برخی آموزههای کلیسای کاتولیک همچون فروش بهشت و آمرزشنامه توسط کشیشها و آمرزش گناهان به شرط اعتراف را برنمیتابید و به همین علت از کلیسای کاتولیک برائت جست و راه جدایی از آن را در پیش گرفت. شورش مذهبی لوتر مسیحیانی که مانند او با تعالیم موجود مشکل داشتند به دور هم جمع کرد که نتیجه آن زایش یکی از بزرگترین جنبشهای مذهبی تاریخ مسیحیت یعنی «پروتستانیسم» بود. مذهب جدید در اندک مدتی توانست پیروان زیادی را به سمت خود جذب کند. پروتستانها با رد عصمت پاپ و توانایی کشیشها برای گسیل پیروان عیسی مسیح به بهشت یا جهنم، مهمترین منبع درآمد کلیسای کاتولیک روم یعنی دریافت هدایا و نذورات مردمی را هدف قرار دادند و این چیزی نیست که مقام روحانیت در هیچ دین و مذهبی به آسانی از آن عبور کند!
موافقان و مخالفان مذهب جدید خیلی زود مقابل هم صف کشیدند، اما این میان یک اتفاق جالب بازی را به سود پروتستانها برگرداند. هنری هشتم پادشاه انگلستان که از همسر خود دارای فرزند نمیشد، از کلیسای کاتولیک درخواست کرد با طلاق او و همسرش موافقت کند. اما پاپ اعظم، با این درخواست مخالفت کرد. هنری هشتم هم که اوضاع را چنین دید، دستور داد مذهب مردم انگلستان از کاتولیک به پروتستان تغییر کند و در نتیجه انگلستان به پناهگاه مومنان مذهب جدید تبدیل شد.
اما در دیگر نقاط اروپا چنین پایانی درکار نبود و خونینترین فصلهای تاریخ این قاره با تحریک کلیسای کاتولیک و با هدف سرکوب کردن پیروان مذهب جدید و جلوگیری از نشر “پروتستانیسم” در بین مسیحیان رقم خورد که از جملهی آنها میتوان به کشتار خونین سنبارتلمی در فرانسه اشاره کرد.
نگارش و گردآوری: قجرتایم
برگرفته از روزنامه شهروند
تاریخ تمدن نوشته ویل دورانت، جلد ششم، اصلاح دینی، مهرداد مهرین، انتشارات اقبال
یک پاسخ
بسیار مختصر و مفید بود