هفتم/۷ ژوئن در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
وقایع
– در سال ۱۴۹۴م؛ اسپانیا و پرتغال طی پیماننامهای موافقت کردند که سرزمینهای فتحشده در قارۀ آمریکا را میان خود تقسیم کنند.
– در سال ۱۸۶۳م؛ سپاه اعزامی فرانسه بهمکزیک، مکزیکوسیتی را تصرف کرد.
– در سال ۱۹۶۴م؛ دانشگاه جرجتاون واشنگتن، بهمحمدرضاشاه پهلوی دکترای افتخاری داد.
– در سال ۱۹۸۱م؛ جنگندههای اف-۱۶ نیروی هوایی اسرائیل، طی عملیات اُپرا، رآکتور هستهای اوسیراک در عراق را بمباران کردند و ضربۀ بزرگی بهبرنامۀ هستهای عراق زدند.
زادروزها
– زادروز پل گوگن در سال ۱۸۴۸م؛ نقاش و تندیسگر فرانسوی و یکی از مهمترین چهرههای سبک پسادریافتگری
– زادروز فیلیپ ادوارد آنتون لِنارت در سال ۱۸۶۲م؛ فیزیکدان آلمانی مجارالاصل که در سال ۱۹۰۵م جایزۀ نوبل فیزیک را بهدلیل تحقیقاتش بر روی پرتوهای کاتودیک و کشف بعضی از ویژگیهای آنها بهدست آورد. او از جمله هواداران اندیشۀ ناسیونالسوسیالیسم بود. او همچنین نظریات و تئوری های آلبرت انیشتین در علم، بهخصوص نظریۀ نسبیت را فیزیکِ یهودی خواند.
– زادروز روبرت سندرسون مالیکن در سال ۱۸۹۶م؛ فیزیکدان و شیمیدان آمریکایی که در سال ۱۹۶۶م برای کار بر روی کشش شیمیایی و ساختار الکترونیکی مولکولها از راه مطالعۀ تئوریِ اوربیتال مولکولی، موفق بهکسب جایزۀ نوبل شیمی شد.
– زادروز معمر محمد عبدالسلام ابومنیار قذافی در سال ۱۹۴۲م؛ معروف بهسرهنگ قذافی، سیاستمدارِ انقلابی و رئیس شورای فرماندهی انقلاب لیبی از سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۷م و همچنین برادر رهبر (الأخ القائد) جماهیریِ عربیِ خلق سوسیالیستیِ عظمای لیبی
– زادروز فریت اورهان پاموک (اورهان پاموک) در سال ۱۹۵۲م؛ نویسنده و رماننویس اهل کشور ترکیه، برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات سال ۲۰۰۶م و نخستین تُرکزبانی که این جایزه را دریافت کردهاست. وی در کشور خود نویسندهای بسیار نامدار است و آثارش پیش از دریافت جایزۀ نوبل ادبیات به ۴۶ زبان و پس از آن به ۵۶ زبان ترجمه شدهاست.
– زادروز ویلیام جان نیسون در سال ۱۹۵۲م؛ بازیگر اهل ایرلند شمالی که در طول حرفۀ خود افتخارات گوناگونی دریافت کرده و همچنین نامزد دریافت ۱ جایزۀ اسکار، ۲ جایزۀ گلدنگلوب، ۱ جایزۀ آکادمی فیلم بریتانیا و ۲ جایزۀ تونی بودهاست.
درگذشت
– درگذشت رابرت یکم در سال ۱۳۲۹م؛ پادشاه اسکاتلند که او را قهرمان جنگهای استقلالخواهی اسکاتلند میشناسند؛ زیرا او برای رهایی اسکاتلند از سلطۀ انگلیسیها، با ویلیام والاس همراه شد و علیه آنان جنگید.
– درگذشت جان اوبری در سال ۱۶۹۷م؛ عتیقهشناس، فیلسوف طبیعی و نویسندهٔ انگلیسی که بیشتر بهعنوان نویسندهٔ کتاب «زندگینامههای کوتاه» شناخته شدهاست. او یک باستانشناس پیشگام بود که (اغلب برای اولینبار) بسیاری از خرسنگها و دیگر بناهای تاریخی را در جنوب انگلیس ثبت کردهاست و بهویژه بهعنوان کاشف بنای هنجآوبری شهرت دارد. گودالهای اوبری استونهنج بهافتخار او نامگذاری شدهاند.
– درگذشت جوزف فون فراونهوفر در سال ۱۸۲۶م؛ عینکساز آلمانی قرن ۱۹م که نخستینبار خطوط تیرهای را در طیف خورشید مشاهده کرد و بهنام خودش بهخطوط فراونهوفر مشهور شدند. شهرت وی در عینکسازی و علوم نوری است.
– درگذشت فریدریش ویلهلم سوم در سال ۱۸۴۰م؛ پادشاه پروس که در نبرد با ناپلئون شکست سختی خورد و پذیرفت متحد و دستنشاندۀ امپراتوری فرانسه گردد، اما پس از شکست سنگین فرانسه در سرمای روسیه، توانست با اتحاد با بریتانیا و روسیه و اتریش بر علیه فرانسه، استقلال خود را بهدست آورد و در تصرف فرانسه بهدست نیروهای متحد نقش مهمی ایفا کند.
– درگذشت فریدریش هولدرلین در سال ۱۸۴۳م؛ شاعر آلمانی و از شخصیتهای برجستۀ جنبش رمانتیسم که همچنین در تکوین ایدئالیسم آلمانی نقش داشت و بر اندیشۀ فیلسوفانی مثل هگل و شلینگ نیز تأثیر گذاشت.
– درگذشت ویساریون گریگوریویچ بلینسکی در سال ۱۸۴۸م؛ منتقد ادبی، فیلسوف و زبانشناس شهیر روس
– درگذشت اوتو اولندرف در سال ۱۹۵۱م؛ از درجهداران اساس آلمان که فرماندۀ عملیاتی بود که در مولداوی، جنوب اوکراین، کریمه و شمال قفقاز دست بهقتلعام زد. پس از شکست آلمان، وی بهجنایات جنگی در طول جنگ جهانی دوم محکوم شده و اعدام شد.
– درگذشت آلن ماتیسون تورینگ در سال ۱۹۵۴م؛ دانشمند رایانه، منطقدان، فیلسوف، زیستشناس، ریاضیدان و رمزنگار انگلیسی که بهعنوان پدر علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی شناخته شده و مهمترین جایزۀ علمی رایانه بهافتخار وی، جایزۀ تورینگ نام گرفتهاست. او دارای نشان ویژۀ سلطنتی انگلستان و نیز عضو پیوستۀ کالج سلطنتی بود.
– درگذشت بازیل نیکیتین در سال ۱۹۶۰م؛ شرقشناس و دیپلمات روسی که خانوادهای خاورشناس داشت و در کودکی نیز بهاین موضوع علاقهمند شد. اولین پستش در سفارت روسیه در افغانستان بود و یکسال در سفارت خدمت کرد و سپس بهپاریس بازگشت. نیکیتین همچنین مدتی هم بهعنوان کنسول در ایران خدمت کرد.
– درگذشت ادوارد مورگان فورستر در سال ۱۹۷۰م؛ رماننویس، انشاءنویس و منتقد ادبی و اجتماعی انگلیسی
– درگذشت هنری والنتین میلر در سال ۱۹۸۰م؛ نویسندۀ آمریکایی که آثار خودزندگینامهایِ او، تأثیری رهاییبخش بر ادبیات نیمۀ قرن۲۰م بر جای گذارد.
– درگذشت ابو مُصعَب الزرقاوی در سال ۲۰۰۶م؛ تروریست بنیادگرای اردنیالاصل که در افغانستان اردویی برای تعلیم شبهنظامیان راه انداخت و پس از رفتن بهعراق و رهبری القاعدۀ عراق و بهمسئولیتگرفتن تعدادی بمبگذاری، در زمان جنگ عراق کشتهشد.