چهاردهم/۱۴ ژانویه در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی بادبادک
وقایع
– در سال ۱۷۹۹م؛ نخستین استیضاح در تاریخ ایالات متحده انجام شد و در نهایت سناتور ایالت تنسی از اتهامات خود تبرئه شد.
– در سال ۱۹۸۰م؛ ایندیرا گاندی به‌نخست‌وزیری هند رسید. وی نخستین و تا امروز تنها زنی که به‌این سِمَت انتخاب شده‌است.
– در سال ۲۰۰۸م؛ بابی جیندال، نخستین فرماندار هندی‌تبار در آمریکا آغاز به‌کار کرد.
– در سال ۲۰۰۹م؛ تلویزیون فارسی بی‌بی‌سی، پخش برنامه‌های خود را آغاز کرد.
– در سال ۲۰۱۱م؛ در جریان انقلاب تونس، زین‌العابدین بن علی، رئیس‌جمهور این کشور به‌عربستان سعودی گریخت. این حادثه سرآغازی بر بهار عربی بود.
– در سال ۲۰۱۶م؛ در اثر انفجار ۶ بمب و تیراندازی در مرکز جاکارتا، پایتخت اندونزی دست کم ۸ نفر از جمله ۴ مهاجم کشته‌شدند. داعش مسئولیت این اقدام تروریستی را بر عهده گرفت.
زادروزها
– زادروز مارک آنتونی در سال ۸۳ق.م؛ سیاست‌مدار بانفوذ و فرماندۀ لایق نظامی روم و یکی از ۳ حاکم جمهوری روم که نقشی حیاتی در تبدیل‌شدن جمهوری روم به‌عنوان یک گروهه‌سالاری به‌امپراتوری روم در نقش یک حکومت یکه‌سالاری داشت.
– زادروز متیو فونتین موری در سال ۱۸۰۶م؛ عضو نیروی دریایی ایالات متحدۀ آمریکا، اخترشناس، تاریخ‌دان، اقیانوس‌نگار، هواشناس، نقشه‌نگار، نویسنده، زمین‌شناس، و آموزگار آمریکایی
– زادروز برت موریسو در سال ۱۸۴۱م؛ نقاش امپرسیونیست (جنبش هنری گروه بزرگی از نگارگران آزاداندیش و نوآور فرانسه در نیمۀ دوم سدۀ ۱۹م) فرانسوی
– زادروز آلبرت شوایتزر در سال ۱۸۷۵م؛ پزشک، فیلسوف، عالم الهیات پروتستانیسم و موسیقی‌دان آلمانی که در سال ۱۹۲۸م برندۀ جایزۀ ادبی گوته و در سال ۱۹۵۲م برندۀ جایزۀ صلح نوبل شد.
– زادروز اُسیپ اِمیلیِویچ ماندِلْشتام در سال ۱۸۹۱م؛ شاعر و نویسندۀ روس
– زادروز جان دوس پاسوس در سال ۱۸۹۶م؛ نویسندۀ آمریکایی
– زادروز یوکیو میشیما در سال ۱۹۲۵م؛ نویسنده، شاعر، نمایشنامه‌نویس، بازیگر و کارگردان نامدار ژاپنی که ۳ بار کاندیدای جایزۀ نوبل ادبیات شده‌است.
– زادروز رالف ماروین استاینمن در سال ۱۹۴۳م؛ ایمنی‌شناس و زیست‌شناس سلولی کانادایی که در سال ۱۹۷۳م اصطلاح سلول‌های دندریتیک را کشف کرد. در ۳ اکتبر ۲۰۱۱م، کمیتۀ نوبل برای فیزیولوژی و پزشکی، او را به‌عنوان برندۀ نیمی از جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۲۰۱۱م به‌خاطر کشف سلول‌های دندریتیک اعلام کرد. نیمی دیگر به‌بروس بویتلر و ژول ای. هافمن تعلق گرفت، اما ۳ روز قبل از آن، وی در اثر سرطان لوزالمعده فوت کرده‌بود (البته کمیتۀ نوبل از این موضوع اطلاع نداشت) و این موضوع به‌پیچیدگی انجامید؛ زیرا بنیاد به‌افراد درگذشته، تاکنون جایزه‌ای اعطا نکرده‌بود، اما کمیتۀ نوبل تصمیم گرفت که برای اولین‌بار جایزه به‌یک فرد درگذشته اعطا شود.
درگذشت
– درگذشت ادموند هالی در سال ۱۷۴۲م؛ منجم، ژئوفیزیک‌دان، ریاضی‌دان، هواشناس، و فیزیک‌دان انگلیسی
– درگذشت جرج بارکلی در سال ۱۷۵۳م؛ فیلسوف و کشیش ایرلندی و از فیلسوفان ایدئالیست مدرن
– درگذشت ژان اگوست دومینیک انگر در سال ۱۸۶۷م؛ نقاش نئوکلاسیک (نئوکلاسیسم یا نئومومیسم؛ یک جنبش هنری در زمینه‌های هنرهای تزئینی، هنرهای تجسمی، ادبیات، تئاتر، موسیقی و معماری) فرانسوی
– درگذشت الکساندر جکسون دیویس در سال ۱۸۹۲م؛ معمار برجستۀ قرن ۱۹م آمریکایی در سبک یونانی جدید
– درگذشت چارلز لاتویج دادسون (لویی کارل) در سال ۱۸۹۸م؛ استاد ریاضیات کالج کرایست‌چرچ دانشگاه آکسفورد، کشیش، عکاس و نویسندۀ انگلیسی و جزو بزرگ‌ترین نویسندگان ادبیات کودک جهان
– درگذشت ارنست کارل آبه در سال ۱۹۰۵م؛ فیزیک‌دان آلمانی که در زمینۀ فیزیک نور به‌فعالیت علمی می‌پرداخت و مقدار آبه را کشف کرد و اولین شکست‌سنج را ساخت.
– درگذشت گابریل میکائیلیان در سال ۱۹۴۹م؛ مهندس و معمار ارمنی
– درگذشت خواکین تورینا در سال ۱۹۴۹م؛ آهنگ‌ساز و نوازندۀ پیانو اسپانیایی
– درگذشت کورت گودل در سال ۱۹۷۸م؛ ریاضی‌دان، منطق‌دان و فیلسوف اتریشی
– درگذشت گئورگی ماکسیمیلیانوویچ مالنکوف در سال ۱۹۸۸م؛ سیاست‌مدار، نخست‌وزیر شوروی پس از استالین و دبیر کل حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی
