بیستودوم/۲۲ سپتامبر در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی زنان شاغل
– روز جهانی صلح و آرامش
وقایع
– اعلام موجودیت جمهوری اول فرانسه در سال ۱۷۹۲م
– صدور اعلامیۀ آزادی بردگان در ایالات متحدۀ آمریکا در سال ۱۸۶۲م؛ بر اساس این اعلامیه که توسط آبراهام لینکلن در جریان جنگ داخلی آمریکا تهیه شدهبود، کلیۀ بردگانی که در مناطق تحت کنترل ایالات شمالی زندگی میکردند، از بردگی آزاد شدند. ایالات مرزی این اتحادیه با کنفدراسیون کشورهای آمریکا مشمول این اعلامیه نشدند.
– آغاز حملۀ عراق بهایران در سال ۱۹۸۰م؛ در جریان این جنگ، بیش از ۱ میلیون نفر از طرفهای درگیر کشته یا زخمی شدند.
– در سال ۲۰۰۶م؛ جنگندۀ رهگیر اف-۱۴ تامکت، بهعنوان یک هواپیمای در خدمت نیروی دریایی آمریکا بازنشسته شد و جنگندۀ چندمنظورۀ اف-۱۸هورنت جایگزین آن شد.
زادروزها
– زادروز مایکل فارادی در سال ۱۷۹۱م؛ شیمیدان و فیزیکدان تجربی که بیشتر بهسبب نوآوریهایش در الکترومغناطیس و الکتروشیمی مشهور است. کشف بنزن و قوانین مربوط بهالقای الکترومغناطیسی و تهیۀ کلر مایع، از مهمترین دستاوردهای او برشمرده میشوند.
– زادروز انیس طالوی در سال ۱۸۲۷م؛ فقیه حنفی، زبانشناس، محدث و مفسر سوری در سدۀ ۱۹م
– زادروز اریک هریسون برودلی در سال ۱۹۲۸م؛ عضو رتبۀ امپراتوری بریتانیا و طراح خودروهای مسابقهای، کارآفرین، مهندس، و مؤسس و طراح ارشد شرکت مهندسی و تولید خودروهای مسابقهای لولا کارز
– زادروز فرهاد ناشر (فرهاد دریا) در سال ۱۹۶۲م؛ موسیقیدان، خواننده، بازیگر و فعال حقوق بشر افغان و تأثیرگذارترین هنرمند افغانستان از دهۀ ۱۹۸۰م بهبعد، که بهعنوان یکی از برترین موسیقیدانان افغانستان، نهتنها توسط موسیقیاش، بلکه توسط اعمال خیرخواهانه و وطندوستانهاش نزد مردم افغانستان شناخته میشود و در سال ۲۰۰۶م بهبعد، سفیر صلح سازمان ملل متحد در افغانستان بودهاست.
درگذشت
– درگذشت گورو نانِک دیو در سال ۱۵۳۹م؛ بنیانگذار آئین سیک و نخستین گورو یا معلم این آیین
– درگذشت شاکا در سال ۱۸۲۸م؛ تأثیرگذارترین رهبر پادشاهی زولو (یک منطقۀ مسکونی در آفریقای جنوبی) که نام یکی از تیرهها و زبانهای آفریقایی است.
– درگذشت فردریک سودی در سال ۱۹۵۶م؛ شیمیدان انگلیسی و برندۀ جایزۀ نوبل شیمی در سال ۱۹۲۱م
– درگذشت مارسل مارسو در سال ۲۰۰۷م؛ بازیگر فرانسوی و از نامدارترین هنرپیشگان معاصر رشتۀ پانتومیم و احیاکنندۀ آن
– درگذشت جیمز رندی در سال ۲۰۲۲م؛ شعبدهباز صحنۀ نمایش کاناداییآمریکایی و یک شکگرای علمی که بهسبب بهچالشکشیدن ادعاهای ماوراطبیعه و شبهعلم شهرت یافتهاست.