بیست‌و‌نهم/۲۹ سپتامبر در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی قلب
وقایع
– در سال ۱۸۲۹م؛ پلیسِ مجدداً سازماندهی‌شدۀ بریتانیا به‌نام اسکاتلندیارد، با اجرای یک نمایش عمومی در لندن و در میان استهزاء مخالفان سیاسی، تأسیس شد.
– در سال ۱۹۱۱م؛ ایتالیا به‌امپراتوری عثمانی اعلام جنگ داد.
– در سال ۱۹۴۵م؛ سازمان اروپایی پژوهش‌های هسته‌ای (سرن)، در ژنو سوئیس تأسیس شد.
– در سال ۱۹۷۱م؛ عمان به‌اتحادیۀ کشورهای عرب پیوست.
– در سال ۱۹۷۲م؛ ژاپن با قطع روابط خود با جمهوری چین (تایوان)، مناسبات خود را با جمهوری خلق چین از سر گرفت.
– در سال ۱۹۹۰م؛ ساخت کلیسای ملی واشینگتن به‌پایان رسید.
– در سال ۱۹۹۰م؛ وای اف-۲۲ که به‌اف-۲۲ شهرت یافت، نخستین پرواز خود را انجام داد.
– در سال ۲۰۰۷م؛ کالدر هال، نخستین ایستگاه هسته‌ای تجاری، با انفجار کنترل‌شده از بین رفت.
– در سال ۲۰۰۸م؛ پس از اعلام ورشکستگی برادران لیمن، چهارمین بانک سرمایه‌گذاری در ایالات متحدۀ آمریکا و واشینگتن میچوال، شرکت هلدینگ بانک آمریکایی، با میانگین صنعتی داو جونز با سقوط ۷۷۷/۶۸ نقطه‌ای مواجه شد که بزرگ‌ترین سقوط اعتبار در یک‌روز در طول تاریخ بود.
– در سال ۲۰۰۹م؛ زلزله‌ای به بزرگی ۸/۰ ریشتر در حوالی جزایر سلیمان باعث ایجاد تسونامی (یکی از بلایای طبیعی) شد.
زادروزها
– زادروز نائیوس پومپیئوس مانیوس (پومپه) در سال ۱۰۶ق.م؛ جنگ‌سالار و سیاست‌مدار برجستۀ جمهوری روم که با نشان‌دادن توانایی‌هایش به‌یکی از بزرگان روم بدل شد و به‌پاس دستاوردهایش در جنگ مهردادی سوم، سنای روم به‌وی لقب مانیوس به‌معنای بزرگ داد.
– زادروز جاکوپو کومین در سال ۱۵۱۸م؛ نقاش ونیزی دورۀ رنسانس
– زادروز میگل د سروانتس در سال ۱۵۴۷م؛ رمان‌نویس، شاعر، نقاش و نمایشنامهنویس نامدار اسپانیایی
– زادروز میکل‌آنجلو مریسی دا کاراواجو در سال ۱۵۷۱م؛ یکی از نقاشان و هنرمندان ایتالیایی فعال در رم، ناپل، مالت و سیسیل در میان سال‌های ۱۵۹۳م تا ۱۶۱۰م
– زادروز هوریشیو نلسون در سال ۱۷۵۸م؛ یکی از بزرگ‌ترین دریاسالاران امپراتوری بریتانیا که در جنگ‌های بسیاری از جمله نبرد ترافالگار و نبرد ابوقیر، نقشی کلیدی در پیروزی بریتانیا داشت و نیروی دریایی بریتانیا در زمان او با شکست‌دادن نیروی دریایی فرانسه و اسپانیا، سیادت کاملی بر دریاهای جهان به‌دست آورد.
– زادروز میگل د اونامونو در سال ۱۸۶۴م؛ مقاله‌نویس، رمان‌نویس، شاعر، نمایشنامهنویس و فیلسوف اسپانیایی
– زادروز والتر راتناو در سال ۱۸۶۷م؛ سیاست‌مدار، نویسنده، خطیب و کارخانه‌دار آلمانی که به‌عنوان وزیر امور خارجۀ آلمان در جمهوری وایمار فعالیت می‌کرد.
– زادروز لودویگ فن میزس در سال ۱۸۸۱م؛ فیلسوف، اقتصاددان مکتب اتریش و لیبرال کلاسیک که از چهره‌های برجستۀ مکتب اتریشی تفکر اقتصادی شد و بیش از همه، به‌خاطر کارهایش در زمینۀ کنش‌شناسی شناخته می‌شود. او بر جنبش لیبرترین در ایالات متحده در میانه قرن ۲۰م تأثیر قابل توجهی گذاشت.
– زادروز تروفیم دنیسوویچ لیسنکو در سال ۱۸۹۸م؛ زیست‌شناس و برزشناس اوکراینی
– زادروز انریکو فرمی در سال ۱۹۰۱م؛ فیزیک‌دان آمریکایی ایتالیایی‌الاصل که برای کارهایش در زمینۀ واپاشی بتا، طراحی اولین رآکتور هسته‌ای و همچنین گسترش نظریۀ کوانتومی مشهور است. فرمی در سال ۱۹۳۸م برای تلاش‌هایش در زمینۀ رادیواکتیوی، جایزۀ نوبل فیزیک گرفت. وی یکی از بزرگ‌ترین فیزیک‌دانان هسته‌ای قرن ۲۰م به‌شمار می‌رود.
– زادروز میکل‌آنجلو آنتونیونی در سال ۱۹۱۲م؛ فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان مشهور ایتالیایی
– زادروز لخ والسا (لخ واوِنسا) در سال ۱۹۴۳م؛ سیاست‌مدار و فعال حقوق بشر لهستانی که در سال ۱۹۸۳م برندۀ جایزۀ صلح نوبل شده و در خلال سال‌های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۵م نیز رئیس‌جمهور این کشور بوده‌است.
درگذشت
– درگذشت فردریک موس در سال ۱۸۳۹م؛ زمین‌شناس و کانی‌شناس آلمانی و ابداع‌کنندۀ مقیاس سختیِ موس در کانی‌شناسی
– درگذشت امیل ادوار شارل آنتوان زولا در سال ۱۹۰۲م؛ رمان‌نویس، نمایشنامهنویس و روزنامه‌نگار فرانسوی و مهم‌ترین نمایندۀ مکتب ادبی ناتورالیسم و عامل مهم در گسترش تئاتر ناتورالیستی و یکی از معروف‌ترین نویسندگان فرانسوی
– درگذشت رودلف دیزل در سال ۱۹۱۳م؛ مخترع و مهندس مکانیک آلمانی که برای اختراع موتور دیزل شهرت یافت.
– درگذشت ایلیا یفیمویچ رپین در سال ۱۹۳۰م؛ نقاش برجستۀ روسی در سبک رئالیسم
– درگذشت کارسون مک‌کالرز در سال ۱۹۶۷م؛ نویسنده و نمایشنامهنویس آمریکایی
– درگذشت تونی کرتیس در سال ۲۰۱۰م؛ بازیگر آمریکایی که در بیش از ۱۰۰ نقش متفاوت بازی کرد.
– درگذشت صباح احمد جابر صباح در سال ۲۰۲۰م؛ امیر کویت و فرماندۀ کل قوای نیروهای مسلح کویت
