دهم/۱۰ مارس در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
وقایع
– در سال ۱۰۹۸م؛ در پی شوروش در ادسا، بالدوین، یکی از رهبران صلیبیون، در نخستین جنگ صلیبی، کنترل شهر را به‌دست گرفت و خود را کنت ادسا نامید.
– برگزاری مراسم رسمی قرارداد خرید لوئیزیانا در سنت‌لوئیس، جهت انتقال مالکیت اراضی از فرانسه به‌ایالات متحده در سال ۱۸۰۴م
– شکست ارتش ناپلئون بناپارت در نبرد لائون در سال ۱۸۱۴م
– در سال ۱۸۷۶م؛ الکساندر گراهام بل، نخستین مکالمۀ تلفنی را با گفتن جملۀ آقای واتسن بیایید اینجا، می‌خواهم شما را ببینم، با موفقیت انجام داد.
– در سال ۱۹۲۲م؛ ماهاتما گاندی به‌جرم برهم‌زدن امنیت در هند دستگیر و به ۶ سال زندان محکوم شد.
– در سال ۱۹۴۵م؛ در جریان جنگ جهانی دوم، نیروی هوایی ایالات متحده، توکیو، پایتخت امپراتوری ژاپن را با بمب آتش‌زا بمباران کرد که بر اثر آن، بیش از ۱۰۰ هزار نفر که اغلب آن‌ها غیرنظامی بودند، کشته‌شدند.
– در سال ۱۹۷۷م؛ ستاره‌شناسان، حلقه‌های اورانوس را کشف‌کردند.
زادروزها
– زادروز فرناندو دوم در سال ۱۴۵۲م؛ پادشاه آراگون، کاستیا، سیسیل و ناپل، و حامی مالی اکتشافات کریستف کلمب
– زادروز جان پلی‌فیر در سال ۱۷۴۸م؛ زمین‌شناس، فیزیک‌دان و ریاضی‌دان اسکاتلندی
– زادروز جوزپه ماتزینی در سال ۱۸۰۵م؛ آزادی‌خواه ایتالیایی و رهبر سیاسی عقیدتیِ جنبش «ریسورجیمنتو» (اتحاد ایتالیا) که در سال ۱۸۳۱م در فرانسه تشکیلات مخفیِ «ایتالیای جوان» را بنا نهاد. او در دهه‌های ۱۸۳۰م و ۱۸۴۰م از رهبرانی بود که سهم مؤثری در هماهنگی بین قیام‌های مردمیِ ایتالیا داشت. او با اتحاد ایتالیا به‌عنوان شاهنشاهی مخالفت نمود و اندکی پیش از مرگ به‌میهنش بازگشت. وی همچنین تعداد زیادی مقاله و رساله در باب مسائل سیاسی منتشر نموده‌است.
– زادروز الکساندر سوم الکساندروویچ (الکساندر صلح‌طلب) در سال ۱۸۴۵م؛ تزار روسیه از تاریخ ۱۳ مارس ۱۸۸۱م تا هنگام مرگش در سال ۱۸۹۴م که سیاست یهودستیزانه‌ای داشت و انجام برخی مشاغل را برای یهودیان محدود کرد. وی همچنین ضد اصلاحات بود.
– زادروز زینایدا سربریاکوآ در سال ۱۸۸۴م؛ نقاش اهل روسیه که برخی از نقاشی‌های سقفی و دیواری تئاتر هنری مسکو از کارهای اوست.
– زادروز آرتور اونگر در سال ۱۸۹۲م؛ آهنگ‌ساز سوئیسی‌فرانسوی در سبک نوکلاسیسیسم
– زادروز بوریس ویان در سال ۱۹۲۰م؛ نویسنده، شاعر، ترانه‌سرا، خواننده، موسیقی‌دان جاز، نقاش و آهنگ‌ساز قرن ۲۰م اهل فرانسه
– زادروز جا لیانگ یونگ در سال ۱۹۲۴م؛ یکی از معروف‌ترین رمان‌نویس‌های چینی معاصر و همین‌طور یکی از بنیان‌گذاران روزنامۀ مینگ‌پائو در هنگ‌کنگ
– زادروز اسامه بن لادن در سال ۱۹۵۷م؛ یکی از اعضای خاندان بن‌لادن و بنیان‌گذار و رهبر شبکۀ القاعده
درگذشت
– درگذشت کریستف گراپنر در سال ۱۷۶۰م؛ آهنگ‌ساز آلمانی اهل دارمشتات که در اوایل قرن ۱۸م، معروف‌ترین سازندۀ کانتات (یک قطعه موسیقی آوازیِ یک یا چندنفره با همراهی سازهای موسیقی) بود.
– درگذشت فریدریش هاینریش یاکوبی در سال ۱۸۱۹م؛ فیلسوف آلمانی و ابداع‌کنندۀ اصطلاح نهیلیسم (هیچ‌انگاری، پوچ‌انگاری، پوچ‌گرایی، نیست‌انگاری)
– درگذشت موتزیو کلمنتی در سال ۱۸۳۲م؛ آهنگ‌ساز، رهبر ارکستر، ناشر موسیقی و سازندۀ پیانو اهل ایتالیا
– درگذشت تاراس شوچنکو در سال ۱۸۶۱م؛ شاعر و هنرمند و انسان‌شناس اوکراینی
– درگذشت چارلز فردریک ورث در سال ۱۸۹۵م؛ طراح لباس سرشناس اهل انگلیس که در نیمۀ دوم قرن ۱۹م صنعت مد پاریس را در دست داشت؛ به‌همین دلیل به‌او لقب احترام‌آمیز «پدر طراحی سطح عالی لباس زنانه» را داده‌اند.
– درگذشت هریت تابمن در سال ۱۹۱۳م؛ مبارزی بر علیه برده‌داری و یکی از موفق‌ترین رهبران سازمان «راه‌آهن سری» بود. سازمان راه‌آهن سری به‌بردگان سیاه‌پوست کمک می‌کرد تا به‌ایالت‌های شمالی که در آن برده‌داری منسوخ شده‌بود فرار کنند.
– درگذشت میخائیل آفاناسیویچ بولگاکُف در سال ۱۹۴۰م؛ نویسنده، پزشک و نمایشنامه‌نویس مشهور روسی در نیمۀ اول قرن ۲۰م
– درگذشت فریتز زرنیکه در سال ۱۹۶۶م؛ فیزیک‌دان هلندی که برندۀ جایزۀ نوبل فیزیک در سال ۱۹۵۳م برای اختراع میکروسکوپ تباین فاز و روش‌های مربوط به‌آن است.
– درگذشت اسوالدو گوایاسمین در سال ۱۹۹۹م؛ نقاش، و مجسمه‌ساز اهل اکوادور
– درگذشت رابرت جیمز والر در سال ۲۰۱۷م؛ نویسنده، موسیقی‌دان و عکاس اهل ایالات متحدۀ آمریکا
