دوازدهم/۱۲ می در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی پرستار
– روز جهانی دوقلوها و چندقلوها
– روز جهانی زن در ریاضیات؛ به‌بهانۀ زادروز مریم میرزاخانی
وقایع
– در سال ۱۵۵۱م؛ دانشگاه سن‌مارکو به‌عنوان اولین دانشگاه قارۀ آمریکا در لیما، پایتخت پرو گشایش یافت.
– در سال ۱۸۸۱م؛ تونس به‌تحت‌الحمایگی فرانسه درآمد.
– در سال ۱۹۲۶م؛ تیم اکتشافی روئال آمونسن برای نخستین‌بار با هواپیما از روی قطب شمال گذشتند.
– در سال ۱۹۴۱م؛ در سال ۱۹۴۱م؛ کنراد تسوزه، مهندس آلمانی، زِد-۳، نخستین کامپیوتر کاملاً خودکار قابل برنامه‌ریزی جهان را در شهر برلین به‌نمایش گذاشت.
– در سال ۱۹۴۹م؛ قوای سرخ شوروی، محاصرۀ برلین را خاتمه بخشیدند.
– در سال ۱۹۵۵م؛ پس پایان جنگ جهانی دوم، اتریش استقلال خود را بازیافت.
– در سال ۲۰۰۲م؛ با سفر ۵ روزۀ جیمی کارتر، رئیس‌جمهور ایالات متحده به‌کوبا، او نخستین رئیس‌جمهور ایالات متحده شد که بعد از انقلاب کوبا به‌این کشور سفر کرده‌است.
– در سال ۲۰۰۸م؛ زمین‌لرزۀ ۸ ریشتری در استان سیچوآن چین، قریب به ۷۰ هزار کشته، بیش از ۳۷۰ هزار زخمی و ۴/۸ میلیون بی‌خانمان برجای گذاشت.
زادروزها
– زادروز آبراهام داربی دوم در سال ۱۷۱۱م؛ دومین مرد به‌این نام در یک خانوادۀ انگلیسی به‌نام کواکر بود که نقش مهمی در سال‌های اولیۀ انقلاب صنعتی ایفا کرد.
– زادروز یوستوس فون لیبیش در سال ۱۸۰۳م؛ شیمی‌دان آلمانی که فعالیت‌های گسترده‌ای در زمینۀ شیمی کشاورزی و زیست‌شناسی انجام داد.
– زادروز فلورانس نایتینگل در سال ۱۸۲۰م؛ اصلاح‌گر اجتماعی انگلیسی، آماردان و بنیان‌گذار پرستاری نوین. او زمانی برجسته شد که به‌عنوان مدیر و مربی، ترتیب مراقبت سازمان‌یافته از سربازان مجروح در طی جنگ کریمه را داد. وی به‌پرستاران اعتبار امیدوارکننده‌ای داد و تبدیل به‌تندیسی از فرهنگ ویکتوریایی شد، به‌خصوص توصیفی که از او شد به‌عنوان زنی چراغ‌به‌دست که شبانگاه میان مجروحین جنگی گشت می‌زد.
– زادروز ژول ماسنه در سال ۱۸۴۲م؛ از آهنگ‌سازان نیمۀ دوم سدۀ ۱۹م فرانسه که شهرت خود را به‌ویژه به‌خاطر توانایی در خلق اپرا به‌دست آورده‌است.
– زادروز گابریل اوربن فوره در سال ۱۸۴۵م؛ آهنگ‌ساز فرانسوی
– زادروز کاترین هوتن هپبورن در سال ۱۹۰۷م؛ بازیگر آمریکایی که در طول ۶۰ سال فعالیت حرفه‌ای خود، بانوی اول هالیوود بود و برای روحیه‌ای با استقلال سرسختانه، همراه با شخصیتی پُرشور و شوق معروف بود.
– زادروز دوروتی مری هاجکین در سال ۱۹۱۰م؛ دانشمند شیمی‌دان انگلیسی که به‌دلیل کارهایش بر پدیدۀ پراش پرتو ایکس نامدار گشت، برندۀ جایزۀ نوبل شیمی در سال ۱۹۶۴م شد.
– زادروز ژولیوس روزنبرگ در سال ۱۹۱۸م؛ همراه با اتل روزنبرگ، زن و شوهر یهودی کمونیست آمریکایی بودند که هر ۲ به‌جرم جاسوسی و دادن اطلاعاتی راجع به‌سلاح‌های اتمی به‌شوروی، در آمریکا اعدام شدند. آن‌ها از فعالان اتحادیۀ کمونیست‌های جوان در سازمان جوانان حزب کمونیست آمریکا بودند.
– زادروز جرج کارلین در سال ۱۹۳۷م؛ استندآپ کمدین، منتقد اجتماعی، بازیگر و نویسندۀ آمریکایی و برندۀ ۵ جایزۀ گرمی برای جنگ‌های کمدی
درگذشت
– درگذشت بِدریخ اِسمِتانا در سال ۱۸۸۴م؛ آهنگ‌ساز اهل چک و پدر موسیقی چک
– درگذشت ایولین مری دانبار در سال ۱۹۶۰م؛ هنرمند، عکاس و معلم بریتانیایی که به‌خاطر ثبت تصاویر و تواریخ مشارکت زنان در جنگ جهانی دوم در جبهۀ داخلی بریتانیا، به‌ویژه کار زنان در بخش کشاورزی شناخته شده‌است. او تنها زنی بود که برای کمیتۀ مشورتی هنرمندان جنگ با حقوق و به‌صورت تمام‌وقت کار می‌کرد.
– درگذشت نلی زاکس در سال ۱۹۷۰م؛ شاعر آلمانی و برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات در سال ۱۹۶۶م
– درگذشت اریک اریکسون در سال ۱۹۹۴م؛ روان‌شناس آمریکایی آلمانی‌الاصل
– درگذشت ایرنا استانیسلاوا سندلر در سال ۲۰۰۸م؛ مددکار اجتماعی اهل لهستان و کاتولیکی که در سازمان زیرزمینی لهستانی و مقاومت زگوتا در ورشو، تحت اشغال آلمان نازی در جنگ جهانی دوم خدمت می‌کرد.
– درگذشت رابرت کارل مک‌فارلین در سال ۲۰۲۲م؛ افسر سپاه تفنگ‌داران دریایی آمریکا که از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۵م مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور ایالات متحدۀ آمریکا رونالد ریگان بود. او پس از فعالیت در سپاه تفنگ‌داران دریایی ایالات متحدۀ آمریکا به‌دولت ریگان پیوست و از طراحان اصلی ابتکار دفاع استراتژیک به‌منظور دفاع از آمریکا در برابر حملۀ موشکی بود و بعدها در ماجرای مک‌فارلین نیز درگیر بود و به‌خاطر اقداماتش در این پرونده به‌خاطر عدم ارائۀ اطلاعات به‌کنگرۀ ایالات متحده به ۴ فقره بزه محکوم شد که از سوی رئیس‌جمهور جرج ایچ دابلیو بوش عفو شد.
