هفدهم/۱۷ جولای در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی ایموجی
– روز جهانی خالکوبی (تاتو)
وقایع
– در سال ۱۹۳۶م؛ کودتای نظامیان اسپانیایی علیه دولت تازهانتخابشدۀ چپگرای این کشور، بهآغاز جنگ داخلی منجر شد. این جنگ نهایتاً پس از بیش از ۲/۵ سال و برجایگذاشتن قریب به ۵۰۰ هزار کشته، بهنفع سلطنتطلبان بهپایان رسید.
– در سال ۱۹۷۳م؛ محمدظاهرشاه، پادشاه افغانستان، پس از ۴۰ سال حکومت در حالی که برای عمل جراحی چشمش در ایتالیا بهسر میبرد، توسط پسرعمویش محمدداودخان، در یک کودتای بدون خونریزی از قدرت خلع شد.
– در سال ۲۰۱۴م؛ هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ پرواز شمارۀ ۱۷ هواپیمایی مالزی که از آمستردام بهمقصد کوالالامپور در حرکت بود، بر فراز شرق اوکراین توسط یک موشک زمینبههوا ساقط شد که بهمرگ همۀ ۲۹۸ سرنشین هواپیما انجامید. این حادثه، مرگبارترین حادثۀ ساقطکردن یک هواپیما در جهان در طول تاریخ بود. دولت اوکراین و جداییطلبان طرفدار روسیه که درگیر جنگ داخلی بودند، یکدیگر را بهسرنگونی این هواپیما متهم کردند.
– در سال ۲۰۱۴م؛ پس از ۵ ساعت آتشبس، اسرائیل یورش زمینی خود را بهنوار غزه از سر گرفت. این درگیری زمانی آغاز شد که ۳ نوجوان اسرائیلی در ۱۲ ژوئن ربوده شده و بهقتل رسیدهبودند.
زادروزها
– زادروز جان جیکوب آستر در سال ۱۷۶۳م؛ نخستین چهرۀ برجستۀ خانوادۀ استر و نیز نخستین میلیونر تاریخ ایالات متحدۀ آمریکا و همچنین بنیانگذار نخستین شرکت سپردهگذاری در این کشور که داراییاش را از راه بازرگانی پوست خز، املاک و نیز تریاک بهدست آوردهبود.
– زادروز اوتو لومر در سال ۱۸۶۰م؛ فیزیکدان اهل آلمان
– زادروز شموئل یوسف آگنون در سال ۱۸۸۸م؛ نویسنده و برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات در سال ۱۹۶۶م که یکی از چهرههای اصلی داستانهای عبری مدرن بهشمار میرفت.
– زادروز ژرژ لومتر در سال ۱۸۹۴م؛ کشیش، فیزیکدان و اخترشناس بلژیکی که در بسط نظریۀ مهبانگ (معتبرترین مدل مابین مدلهای کنونی کیهانشناسی؛ دریای سیاهچاله، جهانهای متناوب و جهانِ از هم گسسته) نقش داشت.
– زادروز خواکین سالوادور لاوادو (کینو) در سال ۱۹۳۲م؛ کاریکاتوریست آرژانتینی اسپانیاییتبار و خالق شخصیت مشهور مافالدا (یک کمیک در آرژانتین)
– زادروز کامیلا (کامیلا رزماری شاند، سپس پارکر بولز) در سال ۱۹۴۷م؛ ملکۀ همنشین بریتانیا و ۱۴ قلمروی مشترکالمنافع دیگر بهعنوان زن چارلز سوم که ملکه الیزابت دوم در آستانۀ ۷۰ سالگی سلطنتش اعلام کرد که میخواهد بعد از او، زمانی که پسرش چارلز بهپادشاهی رسید، عروس خود کامیلا بهعنوان «ملکۀ همسر» شناخته شود.
– زادروز آنگلا مرکل در سال ۱۹۵۴م؛ سیاستمدار آلمانی که صدراعظم آلمان و رهبر اپوزیسیون آلمان و همچنین رهبر اتحادیۀ دموکرات مسیحی آلمان بودهاست. بهعنوان عضوی از حزب اتحادیۀ دموکرات مسیحی، وی اولین زنی بود که در تاریخ آلمان بهمقام صدر اعظمی این کشور رسید. از وی در طول مدت زمامداریاش بر آلمان، بارها با نام رهبر دفاکتوی اتحادیۀ اروپا و قدرتمندترین زن جهان یاد شد و بسیاری از مفسران، او را رهبر جهان آزاد توصیف کردهاند.
درگذشت
– درگذشت ابومنصور جوالیقی در سال ۱۱۴۴م؛ زبانشناس، محدث، فقیه و ادیب عراقی
– درگذشت پتر سوم در سال ۱۷۶۲م؛ یکی از پادشاهان روسیه که نوۀ پتر یکم و پدر پاول یکم است. او در ۱۴ سالگی توسط خالهاش یلیزاوتا بهعنوان ولیعهد بهروسیه آوردهشد و در آنزمان زبان روسی نمیدانست و بهسختی بهآن تکلم میکرد. وی در ۳۴ سالگی تزار روسیه شد و دست بهاصلاحاتی مانند ممنوعیت شکنجه و ضبط اموال کلیسا زد.
– درگذشت آدام اسمیت در سال ۱۷۹۰م؛ فیلسوف اخلاقگرای اسکاتلندی در دوران روشنگری اسکاتلند که از او بهعنوان پیشگام در اقتصاد سیاسی و پدر علم اقتصاد مدرن یاد میشود. وی همچنین از نظریهپردازان اصلی نظام سرمایهداری مدرن بهشمار میرود.
– درگذشت موریسی گوتلیب در سال ۱۸۷۹م؛ نقاش رئالیست اهل لهستان در دورۀ رمانتیک که یکی از با استعدادترین شاگردان یان ماتیکو (نقاش برجستۀ لهستانی در قرن ۱۹م) بهحساب می آید.
– درگذشت جیمز مکنیل ویسلر در سال ۱۹۰۳م؛ نقاش برجسته و جنجالی آمریکایی که در قرن ۱۹م با مورد توجه قرارگرفتن امپرسیونیسم در پاریس، هنرمندان از تمام جهان بهپاریس میآمدند تا در تماس مستقیم با آن قرار گیرند.
– درگذشت آنری پوانکاره در سال ۱۹۱۲م؛ ریاضیدان، فیزیکدان نظری، مهندس و فیلسوف علم فرانسوی
– درگذشت نیکلای دوم در سال ۱۹۱۸م؛ واپسین تزار روسیه، پادشاه لهستان و دوک بزرگ فنلاند
– درگذشت النورا فیگن (بیلی هالیدی) در سال ۱۹۵۹م؛ خوانندۀ آمریکایی در سبک جاز و سوینگ که لستر یانگ، دوست و همکار وی، لقب لیدی دِی را بهاو دادهبود. او توانست با خلاقیت خود تأثیری ماندگار بر موسیقی جاز و آوازخوانی پاپ بگذارد.
– درگذشت جان ویلیام کولترِین در سال ۱۹۶۷م؛ آهنگساز و نوازندۀ ساکسوفون جاز آمریکایی
– درگذشت لشک کولاکوفسکی در سال ۲۰۰۹م؛ فیلسوف و متفکر لهستانی که بیشتر بهخاطر شناخت و نقد مارکسیسم در دنیا شناختهشده بود.
– درگذشت اتو پینه در سال ۲۰۱۴م؛ مجسمهساز و نقاش اهل آلمان