پانزدهم/۱۵ آوریل در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی هنر
– روز جهانی صدا
– روز جهانی نجوم
– روز جهانی مالیات
– روز جهانی قدردانی از شوهر
– روز جهانی علوم آزمایشگاهی
وقایع
– در سال ۱۰۷۱م؛ با سقوط شهر باری، پس از قریب به ۲ سال و ۸ ماه محاصره، آخرین جای پای امپراتوری بیزانس در جنوب ایتالیا از دست رفت.
– در سال ۱۲۰۵م؛ پاپ وقت، اجازۀ سکونت یهودیان را در کوردوبا (شهری در اسپانیا) نداد.
– در سال ۱۹۱۲م؛ کشتی مسافربری آراماس تایتانیک که در نخستین سفر خود از شهر ساوتهمپتون انگلستان، راهی بندر نیویورک در ایالات متحده بود، ۲۰ دقیقه مانده بهنیمهشب، در اقیانوس اطلس شمالی با یک کوه یخی برخورد کرد که نهایتاً منجر بهغرقشدن آن و مرگ بیش از ۱۵۰۰ تَن از ۲۲۰۰ سرنشین آن شد.
– در سال ۱۹۲۳م؛ انسولین برای اولینبار برای درمان دیابت بهکار رفت.
– آغاز انقلاب اعراب علیه قیمومت بریتانیا بر فلسطین در سال ۱۹۳۶م
– در سال ۱۹۶۷م؛ بهتصمیم دولت فرانسه، ناتو همۀ دفاتر خود در فرانسه را بست و بهبروکسل انتقال داد.
– آتشسوزی کلیسای نوتردام پاریس در سال ۲۰۱۹م
زادروزها
– زادروز لئوناردو داوینچی در سال ۱۴۵۲م؛ دانشمند، نقاش، مجسمهساز، معمار، موسیقیدان، ریاضیدان، مهندس، مخترع، آناتومیست، زمینشناس، نقشهکش معماری، گیاهشناس و نویسندۀ ایتالیایی در دورۀ رنسانس
– زادروز گورو نانِک دیو در سال ۱۴۶۹م؛ بنیانگذار آئین سیک و نخستین گورو یا معلم این آیین
– زادروز لئونهارد اُیلِر در سال ۱۷۰۷م؛ یکی از برترین و پُرکارترین ریاضیدانان و فیزیکدانان اهل سوئیس که کشفهای بسیار مهمی در زمینههای حساب دیفرانسیل و انتگرال و نظریۀ گراف داشتهاست. او همچنین اصلاحات مهمی در زمینههای تجزیه و تحلیل ریاضی، مانند مفهوم تابع ریاضی انجام دادهاست و برای کارهای خود در مکانیک، دینامیک سیالات، اپتیک و اخترشناسی شهرت دارد.
– زادروز چارلز ویلسون پیل در سال ۱۷۴۱م؛ نقاش، سرباز، دانشمند، مخترع، سیاستمدار آمریکایی که شهرت او بیشتر بهسبب کشیدن پرترۀ کسانی است که انقلاب آمریکا را رهبری کردند. او اولین موزه را در آمریکا بناکرد.
– زادروز آدولف تیر در سال ۱۷۹۷م؛ دولتمرد و تاریخنگار فرانسوی
– زادروز هنری جیمز در سال ۱۸۴۳م؛ نویسندهای آمریکاییبریتانیایی و یکی از چهرههای مهم ادبیات واقعگرایانه در قرن ۱۹م
– زادروز دیوید امیل دورکیم در سال ۱۸۵۸م؛ جامعهشناس بزرگ قرن ۱۹ و ابتدای قرن ۲۰م و بنیانگذار جامعهشناسی
– زادروز یوهان اشتارک در سال ۱۸۷۴م؛ فیزیکدان آلمانی (فیزیک تجربی) که در سال ۱۹۱۹م جایزۀ نوبل فیزیک را دریافت کرد. همچنین در سال ۱۹۰۵م اثر دوپلر در پرتوهای مجرایی (در فیزیک امواج میگوید که بسامد یک موج بر اثر حرکت فرستنده یا گیرندۀ آن تغییر میکند) را کشف کرد.
– زادروز صَدرالدین عَینی در سال ۱۸۷۸م؛ از بزرگترین نویسندگان و ادیبان زبان فارسی تاجیکی در آغاز سدۀ ۲۰م و نخستین رئیس آکادمی علوم تاجیکستان
– زادروز نیکیتا سرگییویچ خروشچُف در سال ۱۸۹۴م؛ سیاستمدار اهل شوروی که در طی بخشی از جنگ سرد، رهبری اتحاد جماهیر شوروی را بهعنوان دبیر اول حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی بر عهده داشت.
– زادروز نیکلای نیکلایویچ سمیونوف در سال ۱۸۹۶م؛ شیمیدان و فیزیکدان روس و برندۀ جایزۀ نوبل شیمی در سال ۱۹۵۶م که جایزۀ نوبل برای پژوهش دربارۀ ساز و کارهای واکنشهای شیمیایی، بهطور مشترک بهاو و سر سایریل هینشلوود اعطا شد.
– زادروز کیم ایل سونگ در سال ۱۹۱۲م؛ نخستین رهبر کرۀشمالی
– زادروز توماس گوستا ترانسترومر در سال ۱۹۳۱م؛ نویسنده، شاعر و مترجم سوئدی و برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۱م
درگذشت
– درگذشت خرم سلطان در سال ۱۵۵۸م؛ همسر اصلی و قانونیِ سلطان عثمانی، سلطان سلیمانِ قانونی بود. وی بهیکی از قدرتمندترین و تأثیرگذارترین زنان تاریخ عثمانی و شخصیت برجسته و جنجالی در دورهای معروف شد که بهسلطنت زنان معروف گردید.
– درگذشت میخاییل واسیلویچ لومونسف در سال ۱۷۶۵م؛ نویسنده و دانشمند اهل روسیه که همکاریهای بسیاری در ادبیات، آموزش و پرورش و دانش داشتهاست. کشف جَو ناهید و قانون پایستگی جرم از جمله کارهای وی میباشند. حوزههایی که وی در آن کار کرده، شامل دانش طبیعت، شیمی، فیزیک، معدنشناسی، تاریخ، هنر، فلسفه، ابزارهای اپتیک میباشد. وی همچنین شاعر نیز بودهاست.
– درگذشت آبراهام لینکلن در سال ۱۸۶۵م؛ دولتمرد و وکیل آمریکایی و شانزدهمین رئیسجمهور ایالات متحدۀ آمریکا خدمت میکرد. وی کشور را در زمان جنگ داخلی آمریکا، بزرگترین بحران اخلاقی و سیاسی کشور رهبری کرد. در دوران ریاستجمهوریاش، وی موفق بهحفظ اتحادیه، الغای بردهداری، تقویت دولت فدرال و مدرنسازی اقتصاد ایالات متحده شد.
– درگذشت روبرت موزیل در سال ۱۹۴۲م؛ نویسندۀ مشهور اتریشی
– درگذشت محمود احمد تیمور در سال ۱۹۷۳م؛ داستاننویس و نمایشنامهنویس مصری بود و از چهرههای برجستۀ داستان کوتاه عربی
– درگذشت ژان پل سارتر در سال ۱۹۸۰م؛ فیلسوف، اگزیستانسیالیست، رماننویس، نمایشنامهنویس و منتقد فرانسوی
– درگذشت خالد بن احمد شوقی اسلامبولی در سال ۱۹۸۲م؛ افسر مصری و عضو گروه جهاد اسلامی مصر که بههمراه تنی چند از همفکرانش انور سادات، رئیسجمهور مصر را ترور کردند.
– درگذشت هو یائوبانگ در سال ۱۹۸۹م؛ دبیرکل حزب کمونیست چین از ژوئن سال ۱۹۸۱م تا ژانویهی ۱۹۸۷م و از رهبران مهم نسل دوم انقلاب چین که از جمله سایر پُستهای مهم وی بعد از انقلاب چین و قبل از انتصاب بهعنوان رییس و دبیرکل حزب، میتوان بهدبیر اولی، رئیس دپارتمان سازماندهیِ کمیتۀ مرکزیِ حزب و دبیرکل دبیرخانۀ مرکزیِ حزب نام برد. او جزو قربانیان انقلاب فرهنگی بود.
– درگذشت گرتا گاربو در سال ۱۹۹۰م؛ ستارۀ سرشناس سوئدی سینمای هالیوود و بهترین بازیگر تاریخ فیلمهای صامت
– درگذشت پل پوت در سال ۱۹۹۸م؛ سیاستمدار و رهبر جنبش خمرهای سرخ در کامبوج