یکم/۱ مارس در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی باریستا
– روز جهانی اختراعات و اکتشافات
وقایع
– تصرف رم توسط سربازان فرانسوی در سال ۱۷۹۲م
– در سال ۱۸۷۲م؛ پارک ملی یلواستون، اولین پارک ملی در جهان در آمریکا تأسیس شد.
– در سال ۱۸۹۶م؛ اتیوپی در جنگ آدوا بر ایتالیا پیروز شد و اولین جنگ حبشه و ایتالیا پایان یافت.
– در سال ۱۹۴۷م؛ صندوق جهانی پول سازمان ملل متحد فعالیت مالی خود را آغاز کرد.
زادروزها
– زادروز محمد بن عمران مرزبانی در سال ۹۰۹م؛ کاتب، تاریخنویس، لغوی و معتزلی (از جریانهای اصلی کلامی اسلام) بغدادی در سدۀ ۴ه.ق
– زادروز ساندرو بوتیچلی در سال ۱۴۴۵م؛ نقاش مشهور فلورانسی دوران رنسانس ایتالیایی
– زادروز فردریک فرانسوا شوپن در سال ۱۸۱۰م؛ یکی از تأثیرگذارترین موسیقیدانان لهستانی و نوازندۀ برجستۀ پیانو در دورۀ موسیقی رمانتیک
– زادروز ریونوسوکه آکوتاگاوا در سال ۱۸۹۲م؛ نویسندۀ داستان کوتاه ژاپنی و پدر داستان کوتاه ژاپن
– زادروز آنتون سَعادِه در سال ۱۹۰۴م؛ رهبر سیاسی، فیلسوف و روزنامهنگار لبنانی که در سال ۱۹۳۲م حزب سوسیالناسیونالیست سوری را بنیان نهاد و تلاش داشت تا سوریه، لبنان، فلسطین و اردن را در یک دولت سوریمرکز (سرزمین شام) متحد سازد. مقامات لبنانی بهاتهام خیانت او را اعدام کردند.
– زادروز اسحاق رابین در سال ۱۹۲۲م؛ سیاستمدار و ژنرال اسرائیلی و پنجمین نخستوزیر کشور اسرائیل که ۲ بار بهمقام نخستوزیری اسرائیل برگزیده شدهبود. در سال ۱۹۹۴م و بهخاطر تلاشش در دستیابی بهصلحی جامع و بهرسمیتشناختن کشور خودگردان فلسطینی و موفقیت در بهثمر رساندن پیمان اسلو، بههمراه یاسر عرفات و شیمون پرز موفق بهدریافت جایزۀ صلح نوبل گردید.
درگذشت
– درگذشت یاکوبوس هنریکوس وانتهوف در سال ۱۹۱۱م؛ فیزیکدان و شیمیدان آلی هلندی که در سال ۱۹۰۱م بهخاطر کشف قوانین دینامیک شیمیایی و فشار اسمزی در محلولها، موفق بهکسب نخستین جایزۀ نوبل شیمی شد.
– درگذشت گابریله دانونزیو در سال ۱۹۳۸م؛ از شاعران و نویسندگان مشهور ایتالیایی قرن ۲۰م که در زمینۀ نمایشنامهنویسی و شاعری، مرتبهای بلند دارد.
– درگذشت آنه فرانک در سال ۱۹۴۵م؛ نویسندۀ یهودی آلمانی که پس از مرگش بهواسطۀ چاپ دفترچۀ خاطرات روزانهاش، خاطرات یک دختر جوان، شهرت جهانی پیدا کرد. این خاطرات بازگوکنندۀ مستندی از تجربۀ پنهانشدن وی و خانوادهاش در طول اشغال هلند توسط آلمان نازی در جنگ جهانی دوم است و یکی از شناختهشدهترین کتابهای جهان است و چندین نمایشنامه و فیلم بر اساس آن ساخته شدهاست.
– درگذشت ماریانو آزوئلا گونزالز در سال ۱۹۵۲م؛ رماننویس مکزیکی با مضمون عمده آثار نظامیگری و سیاست
– درگذشت جاکومو بالا در سال ۱۹۵۸م؛ نقاش ایتالیایی و پیرو سبک فوتوریسم اهل ایتالیا و یکی از تأثیرگذارترین استادان این مکتب که استاد اومبرتو بوچونی و جینو سورینی بودهاست.
– درگذشت ملا مصطفی بارزانی در سال ۱۹۷۹م؛ از رهبران جنبش ملیگرای کُرد و نخستین رهبر حزب دموکرات کردستان عراق که سالهای متعدد، رهبری عملیات مسلحانه برای خودمختاری کردستان عراق را بهعهده داشت.
– درگذشت آرتور کستلر در سال ۱۹۸۳م؛ داستاننویس، وقایعنگار و روزنامهنگاری از یهودیان مجارستان
– درگذشت ادوین هربرت لند در سال ۱۹۹۱م؛ دانشمند و مخترع آمریکایی که عمدهشهرت وی برای اختراع و تولید دوربینهای پولاروید و فیلتر پولارایزر ارزانقیمت است.
– درگذشت داستی اسپرینگفیلد در سال ۱۹۹۹م؛ خوانندۀ پاپ انگلیسی که مجلۀ رولینگ استون، وی را بهعنوان بزرگترین خوانندۀ پاپ بریتانیا معرفی کردهاست.