سیزدهم/۱۳ آگوست در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی چپدستها
وقایع
– در سال ۱۵۲۱م؛ تنشوتیتلان (مکزیکوسیتی امروزی) پایتخت آزتکها، توسط هرمن کورتس اسپانیایی سقوط کرد.
– در سال ۱۹۱۳م؛ فولاد ضد زنگ توسط هری بریرلی تولید شد.
– در سال ۱۹۱۸م؛ نخستین زن برای خدمت در نیروهای تفنگدار نظامی آمریکا ثبتنام کرد.
– در سال ۱۹۲۳م؛ مصطفی کمال که بعدها آتاتورک لقب گرفت، نخستین رئیسجمهور ترکیه شد.
– در سال ۱۹۶۰م؛ کشور آفریقای مرکزی از فرانسه مستقل شد.
زادروزها
– زادروز ساموئل دو شامپلن در سال ۱۵۶۷م؛ سرباز، کاوشگر، نقشهکش، طراح، دیپلمات، دریانورد، وقایعنویس، نژادشناس و گیتانگار (جغرافیا، زمیننگاری) فرانسوی و پدر فرانسۀ نُو و بنیادگذار شهر کبک
– زادروز میشل اوژن شورول در سال ۱۷۸۶م؛ شیمیدان فرانسوی که بر روی اسید چرب کار کرد و یافتههای او کاربرد گستردهای در زمینههای هنر و صنعت یافت. اعتبار کشف اسید مارگاریک نیز از آنِ اوست. همچنین او طراح نوعی صابون با چربی حیوانی و نمک بود.
– زادروز سر جرج گابریل استوکس، بارونت اول در سال ۱۸۱۹م؛ ریاضیدان و فیزیکدان بریتانیایی که بهعلت مطالعات خود روی مایعات ویسکوز، بهویژه بهخاطر قانون ویسکوزیته استوکس که توصیف حرکت یک کُرۀ جامد در مایع میباشد، و قضیۀ استوکس که یک قضیۀ اساسی تجزیه و تحلیل بردارها است، بهشهرت رسید.
– زادروز ریچارد مارتین ویلشتتر در سال ۱۸۷۲م؛ شیمیدان آلمانی که برای تحقیق بر روی رنگدانههای گیاهی، بهویژه سبزینه، در سال ۱۹۱۵م موفق بهدریافت جایزۀ نوبل شیمی شد.
– زادروز آلفرد هیچکاک در سال ۱۸۹۹م؛ کارگردان بریتانیایی که فعالیت عمدهاش در ایالات متحدۀ آمریکا بودهاست. او بیشتر در زمینۀ فیلمهای معمایی و دلهرهآور فعالیت داشت.
– زادروز فردریک سنگر در سال ۱۹۱۸م؛ زیستشیمیدان انگلیسی و تنها کسی که ۲ بار برندۀ جایزۀ نوبل شیمی در سالهای ۱۹۵۸م و ۱۹۸۰م شدهاست. او بعد از جان باردین، دومین فردی است که موفق بهدریافت ۲ جایزۀ نوبل در یک رشته گردیدهاست.
– زادروز فیدل کاسترو در سال ۱۹۲۶م؛ سیاستمدار و انقلابی کوبایی که علاوه بر رهبری انقلاب کوبا، بهعنوان نخستوزیر و سپس بهعنوان رئیسجمهور این کشور مشغول فعالیت بود. حزب کمونیست کوبا که تنها حزب سیاسی در نظام تکحزبی کوبا است، تحت رهبری وی اداره میشد.
– زادروز سری دوی در سال ۱۹۶۳م؛ هنرپیشۀ برجستۀ زن هندی که در بیش از ۳۰۰ فیلم نقشآفرینی کردهاست.
– زادروز آلن شیرر در سال ۱۹۷۰م؛ فوتبالیست مشهور انگلیسی و بازیکن سابق تیمهای بلکبرنراورز و نیوکاسلیونایتد
درگذشت
– درگذشت فلورانس نایتینگل در سال ۱۹۱۰م؛ اصلاحگر اجتماعی انگلیسی، آماردان و بنیانگذار پرستاری نوین. او زمانی برجسته شد که بهعنوان مدیر و مربی، ترتیب مراقبت سازمانیافته از سربازان مجروح در طی جنگ کریمه را داد. وی بهپرستاران اعتبار امیدوارکنندهای داد و تبدیل بهتندیسی از فرهنگ ویکتوریایی شد، بهخصوص توصیفی که از او شد بهعنوان زنی چراغبهدست که شبانگاه میان مجروحین جنگی گشت میزد.
– درگذشت ژول ماسنه در سال ۱۹۱۲م؛ از آهنگسازان نیمۀ دوم سدۀ ۱۹م فرانسه که شهرت خود را بهویژه بهخاطر توانایی در خلق اپرا بهدست آوردهاست.
– درگذشت جان اولریش نف در سال ۱۹۱۵م؛ شیمیدان اهل ایالات متحدۀ آمریکا
– درگذشت ادوارد بوخنر در سال ۱۹۱۷م؛ شیمیدان و مخمرشناس آلمانی که در سال ۱۹۰۷م موفق بهکسب جایزۀ نوبل شیمی شد.
– درگذشت هربرت جورج ولز در سال ۱۹۴۶م؛ روزنامهنگار، جامعهشناس، تاریخنگار سوسیالیست اهل انگلستان و نویسندۀ رمان و داستان کوتاه که بهخاطر خلق رمانهای علمیتخیلی شناخته شدهاست و اغلب از او با عنوان پدر علمیتخیلی یاد میشود.
– درگذشت تیگران وارتانویچ پتروسیان در سال ۱۹۸۴م؛ استاد بزرگ شطرنج ارمنی اهل شوروی و قهرمان شطرنج جهان