هشتم/۸ سپتامبر در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی سواد
– روز جهانی فیزیوتراپی (توان‌بخشی)
وقایع
– در سال ۱۹۷۱م؛ مرکز هنرهای نمایشی جان.اف کندی در واشنگتن دی‌سی گشایش یافت.
– در سال ۱۹۷۴م؛ جرالد فورد، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، نیکسون، رئیس‌جمهور پیشین این کشور را که به ۳ اتهام جلوگیری از عدالت، سوءاستفاده از قدرت و تحقیر کنگره در رابطه با رسوایی واترگیت تحت تعقیب قضایی بود، مورد عفو قرار داد.
زادروزها
– زادروز ریچارد یکم (ریچارد شیردل) در سال ۱۱۵۷م؛ وی با وجود شجاعت و دلاوری بسیار در میدان نبرد، برای تقویت حکومتش در انگلستان تلاش می‌کرد و در طول پادشاهیِ ۱۰ ساله‌اش، کم‌تر از ۶ ماه را در انگلستان سپری کرد و در طول زندگی خود، با ناکامی‌های فراوانی روبه‌رو گشت. او در سومین جنگ صلیبی شرکتی مؤثر داشت و یکی از سرداران صلیبیون علیه صلاح‌الدین ایوبی بود که به‌شکست انجامید و خزانۀ به‌جا مانده از هنری دوم را به‌کلی تهی کرد.
– زادروز شهاب‌الدین حجازی در سال ۱۳۸۸م؛ نویسنده و شاعر عربی حجازی در سدۀ ۹ه.ق
– زادروز مارین مرسن در سال ۱۵۸۸م؛ کشیش، فیلسوف، ریاضی‌دان، خداشناس و نظریه‌پرداز موسیقی اهل فرانسه که گاهی پدر صوت‌شناسی و از دوستان رنه دکارت نیز شناخته می‌شود.
– زادروز فردریک میسترال در سال ۱۸۳۰م؛ نویسندۀ فرانسوی و برندۀ جایزۀ نوبل سال ۱۹۰۴م
– زادروز آنتونین لئوپلد دوُرژاک در سال ۱۸۴۱م؛ نخستین آهنگ‌ساز بوهِمی که به‌شهرت جهانی دست یافت. او موسیقی فولکلور (بومی) سرزمین مادری خویش را در قالب موسیقی رمانتیک قرن ۱۹م ارائه داد. راز محبوبیت او در استعداد شایان توجه‌اش در خلق ملودی‌های پُرنشاطِ چک بود.
– زادروز مایکل فرین در سال ۱۹۳۳م؛ نمایش‌نامه‌نویس، رمان‌نویس، فیلمنامهنویس و روزنامه‌نگار اهل بریتانیا که برندۀ جوایزی همچون جایزۀ لارنس الیویه و جایزۀ امی شده‌است.
– زادروز رابرت مریهو آدامز (باب آدامز) در سال ۱۹۳۷م؛ فیلسوف تحلیلی اهل آمریکا که عمدتاً در حوزۀ متافیزیک، دین و اخلاق کار می‌کند.
– زادروز مایکل برنت شرمر در سال ۱۹۵۴م؛ نویسنده، روزنامه‌نگار و تاریخ‌نگار علم اهل آمریکا و بنیان‌گذار جامعهٔ شکاکان
درگذشت
– درگذشت ابوالمظفر ابیوردی در سال ۱۱۳م؛ قاری، نسب‌شناس، شاعر، نویسنده و زبان‌شناس عربی اُمَوی ایرانی و وزیر سلجوقی در سدۀ ۵ه.ق که بر علوم ادبی و تبارشناسی دانا بود.
– درگذشت هرمان فون هلمهولتز در سال ۱۸۹۴م؛ پزشک و فیزیک‌دان آلمانی که در چندین زمینۀ مختلف علمی کمک‌های چشم‌گیری انجام داده‌است. شهرت او بیشتر به‌خاطر اثبات قانون پایستگی انرژی است. امروز نام بزرگ‌ترین انجمن بنیادهای پژوهشی آلمان، به‌نام و به‌افتخار او، انجمن هلمهولتز است.
– درگذشت آدام اوپل در سال ۱۸۹۵م؛ مخترع آلمانی که کارخانۀ خودروسازی اوپل را بنیان نهاد.
– درگذشت فیصل بن حسین (ملک فیصل اول) در سال ۱۹۳۳م؛ اولین پادشاه عراق مدرن و بنیان‌گذار سلسله هاشمی عراق
– درگذشت ریشارد اشتراوس در سال ۱۹۴۹م؛ موسیقی‌دان و آهنگ‌ساز و رهبر ارکستر آلمانی
– درگذشت ویلارد فرانک لیبای در سال ۱۹۸۰م؛ شیمی‌فیزیک‌دان آمریکایی و برندۀ جایزۀ نوبل شیمی در سال ۱۹۶۰م که برای توسعۀ روش استفاده از کربن ۱۴ برای تعیین سن در باستان‌شناسی، زمین‌شناسی، ژئوفیزیک و دیگر شاخه‌های علم، موفق به‌دریافت جایزۀ نوبل شیمی شد.
– درگذشت هیدکی یوکاوا در سال ۱۹۸۱م؛ فیزیک‌دان ژاپنی و بنیان‌گذار فرضیۀ مزون‌ها و برندۀ جایزۀ نوبل فیزیک
– درگذشت آنا مندیتا در سال ۱۹۸۵م؛ هنرمند اجرا، نقاش، مجسمه‌ساز و ویدئو آرتیست کوبایی‌آمریکایی که به‌خاطر آثار هنری بدنی/زمینی معروف است. عناصر چهارگانۀ طبیعت، فمینیسم، خشونت، زندگی و تعلق، بن‌مایۀ آثار او را تشکیل می‌دهد. او به‌خاطر فعالیت‌های هنری‌اش برندۀ جوایزی همچون کمک‌هزینۀ گوگنهایم و جایزۀ بزرگ رم شد. از آثارش می‌توان به «بی‌عنوان» (صحنۀ تجاوز) اشاره کرد. وی با سقوط از طبقۀ ۳۴ آپارتمانی در دهکدۀ گرینویچ کشته‌شد.
– درگذشت هلن برتا امیلی (لنی ریفنشتال) در سال ۲۰۰۳م؛ کارگردان آلمانی و تهیه‌کننده، فیلمنامهنویس، ویرایش‌گر، عکاس، بازیگر و رقصنده که به‌خاطر جنبه‌های زیبایی شناختی و ابداعاتش در فیلم‌سازی مشهور است.
– درگذشت الیزابت دوم در سال ۲۰۲۲م؛ ملکۀ سابق پادشاهی بریتانیا و دیگر قلمروهای مشترک‌المنافع که در طول زندگی‌اش ملکۀ حاکم ۳۲ قلمرو بود و تا زمان مرگش به ۱۵ قلمرو رسید. سلطنت ۷۰ سال و ۲۱۴ روزۀ او طولانی‌ترین مدت‌زمان سلطنت در پادشاهی بریتانیا است.
