دوازدهم/۱۲ نوامبر در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی ذات‌الریه
وقایع
– در سال ۱۵۵۵م؛ پارلمان انگلستان، مذهب کاتولیک را مذهب رسمی کشور تعیین کرد.
– در سال ۱۸۴۷م؛ برای نخستین‌بار در جهان، جیمز یانگ سیمسون برای بیهوش‌کردن بیمار جهت انجام عمل جراحی، از کلروفورم استفاده کرد.
– در سال ۱۹۲۰م؛ پیمان راپیلو با هدف رفع مسائل مرزی پادشاهی ایتالیا و یوگسلاوی در دریای آدریاتیک به‌امضا رسید.
– در سال ۱۹۲۷م؛ لئون تروتسکی از روسیه تبعید شد.
– در سال ۱۹۳۶م؛ پل خلیج سانفرانسیسکو اوکلند افتتاح شد.
– در سال ۱۹۴۲م؛ نبرد دریایی گوادالکانال، در جریان جنگ جهانی دوم، میان ایالات متحده و امپراتوری ژاپن آغاز شد.
– در سال ۱۹۴۶م؛ نخستین بانک سواره (اتوبانک) در شهر شیکاگو آغاز به‌کار کرد.
– در سال ۱۹۸۰م؛ فضاپیمای وویجر ۱، در نزدیک‌ترین فاصلۀ خود از زحل، اولین عکس خود را از حلقۀ این سیاره ثبت کرد.
– در سال ۱۹۹۰م؛ تیم برنرز لی، با کمک رابرت کایلا، پیشنهاد طراحی شبکۀ جهانی وب را ارائه کرد.
– در سال ۱۹۹۳م؛ یواف‌سی (مبارزۀ قهرمانی نهایی؛ یک برنامۀ تلویزیونی آمریکایی هنرهای رزمی ترکیبی) تأسیس شد.
– در سال ۱۹۹۶م؛ یک جت بوئینگ ۷۴۷ خطوط هوایی سعودی در آسمان هند و نه‌چندان دورتر از فرودگاه دهلی نو، در مرگبارترین سانحۀ هوایی تا زمان خود، با یک هواپیمای باری قزاقستان برخورد کرد که منجر به‌سقوط هر ۲ هواپیما و کشته‌شدن ۳۴۹ تَن گردید.
– در سال ۲۰۰۳م؛ قطار شهری شانگهای به‌عنوان پُرسرعت‌ترین قطار تجاری جهان نام گرفت.
– در سال ۲۰۰۸م؛ طبق یک اطلاعیۀ رسمی، از مارس ۲۰۰۳م تا نهم نوامبر ۲۰۰۸م، ۴ هزار و ۱۹۲ آمریکایی در جریان اشغال نظامی عراق کشته‌شدند.
زادروزها
– زادروز الیزابت کدی استانتون در سال ۱۸۱۵م؛ فعال اجتماعی آمریکایی و از رهبران جنبش حقوق زنان در آمریکا
– زادروز یاکوب ادوارد پولاک در سال ۱۸۱۸م؛ پزشکی که به‌دعوت امیرکبیر برای تدریس در دارالفنون همراه با ۶ استاد دیگر اتریشی در سال ۱۲۳۰خ، پیش از گشایش دارالفنون به‌ایران آمدند. او با تربیت دانش‌آموزان دارالفنون و تألیف اولین کتب پزشکی مدرن، نقشی کلیدی در معرفی پزشکی نوین به‌ایران ایفا کرد و پس از دکتر کلوله و قبل از استخدام دکتر تولوزان، پزشک مخصوص ناصرالدین‌شاه قاجار بود و پس از ۱۰ سال اقامت در ایران، به‌وطن خود بازگشت.
– زادروز اگوست رودن در سال ۱۸۴۰م؛ هنرمند فرانسوی که شهرت وی بیشتر مرهون مجسمه‌های اوست. از تندیس‌های معروف ساختۀ او، می‌توان به‌اندیشه‌گر اشاره کرد.
– زادروز جان ویلیام استرات در سال ۱۸۴۲م؛ فیزیک‌دان انگلیسی که به‌همراه ویلیام رمزی، کاشف عنصر آرگون بودند. او به‌خاطر تلاش‌هایش در بررسی چگالی گازها در سال ۱۹۰۴م موفق به‌دریافت جایزۀ نوبل فیزیک شد.
– زادروز سون یات سن در سال ۱۸۶۶م؛ سیاست‌مدار، پزشک، نویسنده، فیلسوف، خطاط و انقلابی اهل چین که یکی از اصلی‌ترین رهبران انقلاب شین‌های بود. این انقلاب منجر به‌سرنگونی دودمان چینگ در سال ۱۹۱۱م شد. سون یات سن نخستین رئیس‌جمهور و بنیان‌گذار جمهوری چین بود و از او به‌عنوان پدر چین مدرن یاد می‌شود.
– زادروز گریس کلی در سال ۱۹۲۹م؛ مدل، بازیگر مشهور هالیوود و برندۀ جایزۀ اسکار که با ازدواج با رینیۀ سوم، حکم‌ران شاهزاده‌نشین موناکو، ملکۀ آن کشور و ملقب به‌عنوان سلطنتی گریس موناکو شد.
– زادروز جلال طالبانی زنگنه در سال ۱۹۳۳م؛ رئیس‌جمهور عراق و رهبر حزب اتحادیۀ میهنی کردستان و از رهبران جنبش ملی‌گرایی کُرد
– زادروز کریستینا پری روسی در سال ۱۹۴۱م؛ نویسنده و شاعر اهل اروگوئه که داستان‌های کوتاه او بیشتر دربارۀ زنان و اغلب طنزآمیز و ماوراءالطبیعی است.
درگذشت
– درگذشت پرسیوال لوول در سال ۱۹۱۶م؛ نویسنده، ریاضی‌دان، و ستاره‌شناس، و برای ۶ سال یک کارخانه‌دار آمریکایی و محرکی برای اندیشۀ وجود کانال در مریخ (بهرام)، بنیان‌گذار رصدخانۀ لوول در فلگستف، آریزونا و آغازگر تلاش برای یافتن سیارۀ پلوتو بود که ۱۴ سال پس از مرگ وی کشف شد.
– درگذشت لیو شائوچی در سال ۱۹۶۹م؛ انقلابی کمونیست، سیاست‌مدار، نظریه‌پرداز و رئیس‌جمهور جمهوری خلق چین
– درگذشت ویلما رودالف در سال ۱۹۹۴م؛ دوندۀ زن آمریکایی که در دوران کودکی در آستانۀ فلج‌شدن از ناحیۀ کمر به‌پایین قرار گرفت، اما با روحیۀ بالا نه‌تنها بیماری را پشت سر گذاشت، بلکه قهرمان دو و میدانی نیز شد. او نخستین زن آمریکایی است که در مسابقات المپیک رُم، موفق به‌کسب ۳ مدال طلا در رشتۀ دو و میدانی زنان دُوِ ۱۰۰ متر سرعت، ۲۰۰ متر سرعت و ۴۰۰ متر امدادی شد. وی همچنین به‌جهت سبک دویدنش به‌غزال سیاه ملقب گردید. وی از سوی آسوشیتد پرس، به‌عنوان بهترین زن ورزشکار سال‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۶۱م شناخته‌شد.
– درگذشت هنریک میکواژ گورِتسکی در سال ۲۰۱۰م؛ آهنگ‌ساز لهستانی
– درگذشت سر جان کنث تاونر در سال ۲۰۱۳م؛ آهنگ‌ساز بریتانیایی و یکی از معدود آهنگ‌سازان معاصری که شهرتش از مرز دنیای موسیقی کلاسیک گذشته‌بود و محبوبیتی فراگیر داشت.
