پنجم/۵ مارس در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی پفک
وقایع
– لشکرکشی ژولیان، امپراتور روم از انطاکیه با ۹۰ هزار سپاهی علیه شاهنشاهی ساسانی در سال ۳۶۳م، که این لشکرکشی به‌مرگ ژولیان ختم شد.
– در سال ۱۶۱۶م؛ کتاب نیکلاس کوپرنیک دربارۀ گردش افلاک آسمانی، ۷۳ سال پس از نخستین انتشار در فهرست کتاب‌های ممنوعه قرار گرفت.
– در سال ۱۸۷۲م؛ بریتانیا به‌طور رسمی به‌برمه اعلان جنگ کرد.
– در سال ۱۹۳۳م؛ حزب آدولف هیتلر، حزب ناسیونال‌سوسیالیست کارگران آلمان با دریافت ۴۳/۹ درصد آرا در انتخابات پیروز شد.
– در سال ۱۹۴۶م؛ عبارت پردۀ آهنین (نام بخش‌بندی مرزیِ اروپای پس از جنگ جهانی دوم)، اولین‌بار در یک سخنرانی توسط وینستون چرچیل استفاده شد.
– در سال ۱۹۷۴م؛ در جریان جنگ یوم کیپور، نیروهای اسرائیلی از کرانۀ باختری کانال سوئز عقب نشستند.
– فرود کاوش‌گر روسی، ونرا ۱۴ بر زهره در سال ۱۹۸۲م
زادروزها
– زادروز ویلیام اوترد در سال ۱۵۷۵م؛ کشیش و ریاضی‌دان انگلیسی که بیشتر به‌عنوان واضع و مخترع خط‌کش متحرک دورانی شناخته می‌شود.
– زادروز روزا لوکزامبورگ در سال ۱۸۷۰م؛ انقلابی یهودی و رهبر سوسیالیست و کمونیست آلمانی لهستانی‌تبار و از مهم‌ترین چهره‌های سوسیالیستی در آغاز قرن ۲۰م و از اصلی‌ترین بنیان‌گذاران حزب سوسیال‌دموکرات پادشاهی لهستان و لیتوانی و اتحادیۀ اسپارتاکیست (بعدها؛ حزب کمونیست آلمان ۱۹۱۸م)
– زادروز جُئُو ئِن لای (چوان لای و چوئن لای) در سال ۱۸۹۸م؛ سیاست‌مدار و یکی از رهبران مهم سیاسی چین و اولین نخست‌وزیر جمهوری خلق چین
– زادروز جیمز توبین در سال ۱۹۱۸م؛ اقتصاددان آمریکایی که در سال ۱۹۸۱م برندۀ جایزۀ نوبل اقتصاد شد.
– زادروز پیر پائولو پازولینی در سال ۱۹۲۲م؛ کارگردان، نویسنده، شاعر و روشنفکر معاصر ایتالیایی که خود را به‌عنوان بازیگر، روزنامه‌نگار، رمان‌نویس، نمایشنامه‌نویس و شخصیت سیاسی هم مطرح کرد. او از برجسته‌ترین کارگردانان ایتالیا در قرن ۲۰م و چهرۀ برجسته‌ای در ادبیات اروپا و هنر سینما است.
– زادروز موریس روسابی در سال ۱۹۴۱م؛ مورخ و استادیار برجستۀ اهل آمریکا که در زمینۀ تاریخ آسیای مرکزی، آسیای شرقی و چین تخصص دارد.
– زادروز برنارد آرنو در سال ۱۹۴۹م؛ بازرگان، کارآفرین، سرمایه‌دار و کلکسیونر آثار هنری اهل فرانسوی که بر پایۀ رتبه‌بندی گزارش ۲ نشریۀ بلومبرگ و فوربس که دارایی‌های ثروت‌مندان جهان را گزارش می‌کنند، او در صدر فهرست پولدارترین افراد جهان قرار داشته‌است.
درگذشت
– درگذشت پیر سیمون لاپلاس در سال ۱۸۲۷م؛ ریاضی‌دان، فیزیک‌دان، اخترشناس و فیلسوف فرانسوی که برای تکمیل مکانیک سماوی، بسیار همت گذاشت.
– درگذشت آلساندرو ولتا در سال ۱۸۲۷م؛ دانشمند نام‌دار ایتالیایی و مخترع باتری‌های نسل امروز
– درگذشت آنّا آخماتووا در سال ۱۹۶۶م؛ شاعر و نویسندۀ اهل روسیه و یکی از مهم‌ترین شاعران روسیه در قرن ۲۰م محسوب می‌شود و نامش در فهرست نهایی نامزدان جایزۀ نوبل ادبیات در سال ۱۹۶۵م قرار گرفت. او یکی از بنیان‌گذاران مکتب شعری آکمه‌ایسم بوده‌است.
– درگذشت ژوزف استالین در سال ۱۹۵۳م؛ رهبر و سیاست‌مدار کمونیست شوروی که از رهبر عملی حزب کمونیست اتحاد شوروی و در نتیجه رهبر ۲ فاکتوی کل این کشور بود. وی از زمان رسیدن به‌قدرت و جنگ جهانی دوم در نظریۀ مرد بزرگ، جزو تأثیرگذارترین افراد جهان بر تاریخ بشریت به‌شمار می‌آید.
– درگذشت هوگو چاوز در سال ۲۰۱۳م؛ چهل و پنجمین رئیس‌جمهور ونزوئلا که به‌عنوان رهبر حزب بولیواری چپ و انقلاب بولواری شناخته می‌شود و به‌خاطر سیاست‌های سوسیال‌دموکراتیک، ضدیتش با جهانی‌سازی نئولیبرالی و سیاست خارجی ایالات متحدۀ آمریکا، و حمایت از مواضع ایران و فلسطین مشهور بود. او مؤسس حزب چپ‌گرای جنبش جمهوری پنجم بود.
