«توماس پین» فیلسوف انگلیسی در تاریخ ۲۹ ژانویهی ۱۷۳۶م در انگلستان به دنیا آمد. وی در جوانی راهیِ ایالات متحدهی آمریکا شد و سالیان طولانی در این کشور اقامت گزید. «توماس پین» در زندگیِ شخصی، فراز و نشیبهای فراوانی داشت و برای نجات و استقلال آمریکا نیز تلاش بسیاری نمود. در پاییز سال ۱۷۷۵م، در آن هنگام که هنوز بسیاری از رهبران مستعمرات، ابراز تمایلی نسبت به جداشدن از انگلستان نکردهبودند، «توماس پین» به فکر ایجاد یک ملت واحد و مستقل در آمریکا افتاد و در کتاب خود با عنوان «عقل سلیم»، استقلال را بهعنوان شعار اصلیِ انقلاب آمریکا عنوان کرد.
در این کتاب که آن را «انجیل سیاسیِ آمریکا» خواندهاند، «توماس پین» با کلماتی صریح و روشن، مردم را به ایجاد جمهوری دعوت کردهاست. این صراحت آنچنان است که گفتهاند: نویسندهی اعلامیهی استقلال آمریکا، هر کس باشد، مؤلف حقیقیِ آن، «توماس پین» است. وی در مورد فرانسه نیز تلاش نمود تا به انقلاب آنها کمک کند، اما اعتراض وی به حکومت «دورهی ترور و وحشت»، او را تا آستانه اعدام پیش برد. «توماس پین» از بینوایان در برابر توانگران، و از ستمدیدگان در مقابل ستمگران پشتیبانی مینمود و ضمن نگارش سلسله مقالاتی، تقریباً یکقرن قبل از جنگهای داخلیِ آمریکا، مسئلهی «الغای بردگی» را مطرح ساخت.
وی در سالهای بعد، پس از سفر به اروپا، تصمیم گرفت که به همهی بشریت کمک کند. «توماس پین» دین را هم محدودکنندهی پیشرفت بشر میدانست و اعلام کرد که «جهان، وطن او، و نیکیکردن نیز دین اوست.» وی برای نشر عقاید خود دو کتاب «حقوق بشر» و «عصر خرد» را نگاشت و در آن دو خواستار جهانی فارغ از تفرقههای مذهبی و خرافات شد؛ به همین علت توسط کلیسا به بیخدایی و بیدینی محکوم گشت و تکفیرش کردند. در اندیشهی اجتماعیِ او، آزادی برای همهی جهانیان، صلح برای همیشه و برابریِ انسانها نیز جایگاه ویژهای دارد.
«توماس پین» اظهار میداشت که «گُل آزادی از دانهی رنج میبالد، این است آنچه ما حاضریم بهخاطر آن رنج بکشیم و حتی جان بدهیم، آزادی برای خودمان و آزادی برای همهی جهانیان…» اما حملهی او به کلیسا، دشمنیِ بسیاری را علیه وی برانگیخت. «توماس پین» سرانجام در روزی چون امروز؛ یعنی هشتم ژوئن ۱۸۰۹م در ۷۲ سالگی درگذشت و در حالی که به علت تکفیر کلیسا تنها شش نفر در خاکسپاریِ او شرکت کردند، در نیو راچل دفن شد. در سال ۱۸۱۹م، یک روزنامهنگار رادیکال بهنام «ویلیام کوبت» جسد او را از خاک بیرون کشید؛ به امید آنکه در خاک انگلستان برای او تشییعجنازهای درخور برپا کند، اما استخوانهای او گُم شد! یادش گرامی و راهش پُررهرو باد… در ادامه تصاویری جالب از پرترهها و کاریکاتورهایی قدیمی مربوط به «توماس پین» در همان زمان را مشاهده میکنید.
نگارش و گردآوری؛ قجرتایم