دوازدهم/۱۲ می در تاریخ را میخوانید.
-
مناسبتها
– روز جهانی پرستار
– روز جهانی دوقلوها و چندقلوها
– روز جهانی زن در ریاضیات؛ بهبهانۀ زادروز مریم میرزاخانی
-
وقایع
– در سال ۱۵۵۱م؛ دانشگاه سنمارکو بهعنوان اولین دانشگاه قارۀ آمریکا در لیما، پایتخت پرو گشایش یافت.
– در سال ۱۸۸۱م؛ تونس بهتحتالحمایگی فرانسه درآمد.
– در سال ۱۹۲۶م؛ تیم اکتشافی روئال آمونسن برای نخستینبار با هواپیما از روی قطب شمال گذشتند.
– در سال ۱۹۴۱م؛ در سال ۱۹۴۱م؛ کنراد تسوزه، مهندس آلمانی، زِد-۳، نخستین کامپیوتر کاملاً خودکار قابل برنامهریزی جهان را در شهر برلین بهنمایش گذاشت.
– در سال ۱۹۴۹م؛ قوای سرخ شوروی، محاصرۀ برلین را خاتمه بخشیدند.
– در سال ۱۹۵۵م؛ پس پایان جنگ جهانی دوم، اتریش استقلال خود را بازیافت.
– در سال ۲۰۰۲م؛ با سفر ۵ روزۀ جیمی کارتر، رئیسجمهور ایالات متحده بهکوبا، او نخستین رئیسجمهور ایالات متحده شد که بعد از انقلاب کوبا بهاین کشور سفر کردهاست.
– در سال ۲۰۰۸م؛ زمینلرزۀ ۸ ریشتری در استان سیچوآن چین، قریب به ۷۰ هزار کشته، بیش از ۳۷۰ هزار زخمی و ۴/۸ میلیون بیخانمان برجای گذاشت.
-
زادروزها
– زادروز یوستوس فون لیبیش در سال ۱۸۰۳م؛ شیمیدان آلمانی که فعالیتهای گستردهای در زمینۀ شیمی کشاورزی و زیستشناسی انجام داد.
– زادروز فلورانس نایتینگل در سال ۱۸۲۰م؛ اصلاحگر اجتماعی انگلیسی، آماردان و بنیانگذار پرستاری نوین. او زمانی برجسته شد که بهعنوان مدیر و مربی، ترتیب مراقبت سازمانیافته از سربازان مجروح در طی جنگ کریمه را داد. وی بهپرستاران اعتبار امیدوارکنندهای داد و تبدیل بهتندیسی از فرهنگ ویکتوریایی شد، بهخصوص توصیفی که از او شد بهعنوان زنی چراغبهدست که شبانگاه میان مجروحین جنگی گشت میزد.
– زادروز ژول ماسنه در سال ۱۸۴۲م؛ از آهنگسازان نیمۀ دوم سدۀ ۱۹م فرانسه که شهرت خود را بهویژه بهخاطر توانایی در خلق اپرا بهدست آوردهاست.
– زادروز گابریل اوربن فوره در سال ۱۸۴۵م؛ آهنگساز فرانسوی
– زادروز کاترین هوتن هپبورن در سال ۱۹۰۷م؛ بازیگر آمریکایی که در طول ۶۰ سال فعالیت حرفهای خود، بانوی اول هالیوود بود و برای روحیهای با استقلال سرسختانه، همراه با شخصیتی پُرشور و شوق معروف بود.
– زادروز دوروتی مری هاجکین در سال ۱۹۱۰م؛ دانشمند شیمیدان انگلیسی که بهدلیل کارهایش بر پدیدۀ پراش پرتو ایکس نامدار گشت، برندۀ جایزۀ نوبل شیمی در سال ۱۹۶۴م شد.
– زادروز ژولیوس روزنبرگ در سال ۱۹۱۸م؛ همراه با اتل روزنبرگ، زن و شوهر یهودی کمونیست آمریکایی بودند که هر ۲ بهجرم جاسوسی و دادن اطلاعاتی راجع بهسلاحهای اتمی بهشوروی، در آمریکا اعدام شدند. آنها از فعالان اتحادیۀ کمونیستهای جوان در سازمان جوانان حزب کمونیست آمریکا بودند.
– زادروز جرج کارلین در سال ۱۹۳۷م؛ استندآپ کمدین، منتقد اجتماعی، بازیگر و نویسندۀ آمریکایی و برندۀ ۵ جایزۀ گرمی برای جنگهای کمدی
-
درگذشت
– درگذشت بِدریخ اِسمِتانا در سال ۱۸۸۴م؛ آهنگساز اهل چک و پدر موسیقی چک
– درگذشت نلی زاکس در سال ۱۹۷۰م؛ شاعر آلمانی و برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات در سال ۱۹۶۶م
– درگذشت اریک اریکسون در سال ۱۹۹۴م؛ روانشناس آمریکایی آلمانیالاصل
– درگذشت ایرنا استانیسلاوا سندلر در سال ۲۰۰۸م؛ مددکار اجتماعی اهل لهستان و کاتولیکی که در سازمان زیرزمینی لهستانی و مقاومت زگوتا در ورشو، تحت اشغال آلمان نازی در جنگ جهانی دوم خدمت میکرد.