شانزدهم/۱۶ آذرماه در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز دانشجو در ایران
وقایع
– حمله به‌دانشکدۀ فنی دانشگاه تهران در جریان اعتراضات به‌سفر معاون رئیس‌جمهور وقت آمریکا (ریچارد نیکسون) در سال ۱۳۳۲خ
– تظاهرات هواداران جنبش سبز در ایران و سایر کشورها با حضور دَه‌ها هزار نفر از مردم و دانشجویان در سال ۱۳۸۸خ
– حادثۀ کشته‌شدن ۹ کوهنوردان مشهدی در اشترانکوه در اثر سقوط بهمن در سال ۱۳۹۶خ
زادروزها
– زادروز علی‌قلی میرزا اعتضادالسلطنه در سال ۱۲۰۱خ؛ پسر پنجاه‌و‌چهارم فتحعلی‌شاه قاجار و عموی محمدشاه قاجار که از ابتدای جوانی وارد خدمات دولتی شد. وی مجذوب ایده‌های دورۀ روشنگری اروپا بود و در اشاعۀ آن‌ها در ایران کوشش فراوان کرد. در دوران درخشان دارالفنون، رئیس مدرسه بود و در ماندگاری و دوام مدرسه نقش کلیدی داشت. هم‌زمان با ریاست مدرسه در سال ۱۸۵۵م وزارت علوم را تأسیس نمود و ۲۲ سال نیز به‌عنوان «اولین وزیر علوم ایران» فعالیت کرد. علاوه بر مسئولیت‌های او به‌عنوان رئیس دارالفنون و وزیر علوم، در بازه‌های زمانی مختلف عهده‌دار مسئولیت‌های دیگری چون خدمت در وزارت صنایع و بازرگانی، معدن، تلگراف، چاپ‌خانۀ دولتی و فرمانداری ملایر و تویسرکان نیز بوده‌است.
– زادروز آذر اندامی در سال ۱۳۰۵خ؛ پزشک و باکتری‌شناس ایرانی، مخترع واکسن وبا و از پژوهش‌گران انستیتو پاستور ایران که یکی از حفره‌های برخوردی روی سیارۀ ناهید به‌پاس خدمات علمی و انسانی او نام‌گذاری شده‌است.
– زادروز مهدی شریعت‌رضوی (آذر شریعت‌رضوی) در سال ۱۳۱۱خ؛ عضو سازمان جوانان تودۀ ایران و یکی از ۳ دانشجویی که در حملۀ نیروهای امنیتی به‌دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۲خ کشته‌شد.
– زادروز احمد تفضلی در سال ۱۳۱۶خ؛ زبان‌شناس، ایران‌شناس، پژوهش‌گر، مترجم و متخصص زبان پارسیگ، پارتی و استاد زبان‌های باستانی در دانشگاه تهران و عضو شورای علمی مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی از سال ۱۳۶۶خ و معاون علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی از سال ۱۳۷۰خ که در زمینۀ زبان‌های ایرانی میانه، به‌ویژه پارسیگ و پارتی، در پهنۀ بین‌المللی، یکی از معدود صاحب‌نظران به‌شمار می‌آمد. او هنگامی که با اتومبیل خود از دانشگاه به‌خانه‌اش می‌رفت، ناپدید و چند ساعت بعد جنازۀ او پیدا شد. این قتل هم‌زمان با قتل تعدادی از پژوهش‌گران و روشنفکران رخ داد که از او به‌عنوان قربانی قتل‌های زنجیره‌ای نام برده می‌شود.
– زادروز هوشنگ ظریف در سال ۱۳۱۷خ؛ موسیقی‌دان و نوازندۀ تار
– زادروز مجید شهریاری در سال ۱۳۴۵خ؛ استاد دانشگاه شهید بهشتی، فیزیک‌دان و دانشمند هسته‌ای که در ایران ترور شد.
– زادروز مهراب قاسم‌خانی در سال ۱۳۵۰خ؛ طراح دکور و نویسنده
– زادروز هنگامه هویدا در سال ۱۳۵۷خ؛ نویسنده، شاعر، مترجم، پژوهش‌گر و دانش‌آموختۀ زبان و ادبیات فارسی
درگذشت
– درگذشت میرزا صادق‌خان مستشارالدوله در سال ۱۳۳۱خ؛ از دولت‌مردان و سیاست‌مداران دوران قاجار و پهلوی که چهارمین رئیس مجلس شورای ملی ایران و اولین رئیس مجلس پس از استبداد صغیر (دورۀ دوم) بود.
– درگذشت مهدی شریعت‌رضوی (آذر شریعت‌رضوی) در سال ۱۳۳۲خ؛ عضو سازمان جوانان تودۀ ایران و یکی از ۳ دانشجویی که در حملۀ نیروهای امنیتی به‌دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۲خ کشته‌شد.
– درگذشت احمد قندچی در سال ۱۳۳۲خ؛ از طرفداران جبهۀ ملی و یکی از ۳ دانشجویی که در حملۀ نیروهای امنیتی به‌دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۲خ کشته‌شد. او همچنین برادر اصغر قندچی، کارآفرین ایرانی و پدر صنعت کامیون‌سازی در ایران بود.
– درگذشت مصطفی بزرگ‌نیا در سال ۱۳۳۲خ؛ عضو کمیتۀ مرکزی سازمان جوانان حزب تودۀ ایران و یکی از ۳ دانشجویی که در حملۀ نیروهای امنیتی به‌دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۲خ کشته‌شد.
– درگذشت عیسی صدیق اعلم (صدیق اعلم) در سال ۱۳۵۷خ؛ ادیب، نویسنده و از سیاست‌گذاران و کارگزاران فرهنگی دورۀ پهلوی که طرح اولیۀ تأسیس دانشگاه تهران و سپس به‌عنوان وزیر فرهنگ، ریاست دانشگاه تهران را نیز در دست داشت، سومین رئیس این دانشگاه شد و از پیشگامان واژه‌گزینی در زبان فارسی است.
– درگذشت شهریار شفیق در سال ۱۳۵۸خ؛ افسر ارشد نیروی دریایی ارتش شاهنشاهی ایران و فرزند اشرف پهلوی و احمد شفیق و نوۀ رضاشاه که به‌ضرب گلولۀ فدائیان اسلام در پاریس ترور شد.
– درگذشت جواد معروفی در سال ۱۳۷۲خ؛ آهنگ‌ساز و تنظیم‌کنندۀ ارکستر گُل‌های رنگارنگ و نوازندۀ پیانو و فرزند استاد موسی معروفی نوازندۀ تار
– درگذشت منوچهر نوذری در سال ۱۳۸۴خ؛ دوبلور، هنرپیشه، مجری و کارگردان
