هجدهم/۱۸ دسامبر در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
– روز جهانی مهاجران
– روز جهانی زبان عربی
– روز جهانی عاری از خشونت و افراطی‌گری
وقایع
– در سال ۱۲۷۱م؛ قوبلای‌خان، سلسلۀ یوآن را در مغولستان و چین امروزی بنیان نهاد.
– به‌قدرت‌رسیدن خاندان آل ثانی در قطر در سال ۱۸۷۸م
– در سال ۱۹۵۸م؛ کشور نیجر با وجود مخالفت فرانسه اعلام استقلال کرد. جامعۀ بین‌الملل نیز یک‌سال بعدتر استقلال این کشور را به‌رسمیت شناخت.
– کشف اپیمتئوس، قمر سیارۀ زحل در سال ۱۹۶۶م
– در سال ۱۹۷۲م؛ در پی به‌بن‌بست‌رسیدن مذاکرات صلح، ارتش ایالات متحده عملیات نظامی خط‌شکن ۲ را علیه مواضع ویتنام شمالی آغاز کرد و در این عملیات برای اولین‌بار پس از پایان جنگ جهانی دوم، از بمب افکن‌های بی-۵۲ بهره جست.
– تأسیس بانک توسعۀ اسلامی در سال ۱۹۷۳م؛ یکی از مؤسسات بزرگ مالی توسعه‌ای بین‌المللی و از نهادهای تخصصی سازمان کنفرانس اسلامی است که با هدف پیشبرد توسعۀ اقتصادی و پیشرفت اجتماعی کشورهای عضو و جوامع مسلمان کشورهای غیر عضو، در سراسر جهان بر اساس اصول شریعت اسلامی از سوی ۲۲ کشور اسلامی و با سرمایۀ نخست ۷۵۵ میلیون دینار اسلامی در جدۀ عربستان تأسیس شد. ایران نیز به‌همراه ۵۶ کشور دیگر در سال ۱۹۸۹م با پذیره‌نویسی ۱۴۹۱ میلیون دینار به‌عضویت آن بانک درآمده‌است.
– در سال ۱۹۷۹م؛ کنوانسیون امحای کلیۀ اشکال تبعیض علیه زنان، در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به‌تصویب رسید.
– در سال ۲۰۰۶م؛ نخستین انتخابات در امارات متحدۀ عربی برگزار شد.
– در سال ۲۰۱۰م؛ اعتراضات عمومی در تونس که سرمنشأ بهار عربی بود آغاز شد.
زادروزها
– زادروز جوزف جان تامسون در سال ۱۸۵۶م؛ فیزیک‌دان انگلیسی که در سال ۱۹۰۶م جایزۀ نوبل فیزیک را به‌خاطر کار بر روی خواص الکتریکی گازها به‌دست آورد.
– زادروز آرشیدوک فرانتس فردیناند در سال ۱۸۶۳م؛ وی تا روز مرگش وارث تاج‌و‌تخت پادشاهی اتریش‌مجارستان بود. ترور او در سارایوو جرقه‌ای بود که اتریش بر اساس آن با صربستان اعلام جنگ کرد و جنگ جهانی اول به‌این ترتیب آغاز شد.
– زادروز هکتور هیو مونرو (ساکی) در سال ۱۸۷۰م؛ نویسنده و روزنامه‌نگار بریتانیایی که داستان‌های او بازتاب‌دهندۀ اوضاع اجتماعی و فرهنگی زمان پادشاهی ادوارد هفتم هستند و با لحنی طنزآمیز به‌تمسخر تظاهرها، حماقت‌ها و نامهربانی‌های اجتماع می‌پردازند. برخی از داستان‌های او، فضایی ترسناک دارند.
– زادروز ژوزف استالین در سال ۱۸۷۸م؛ رهبر و سیاست‌مدار کمونیست شوروی که از رهبر عملی حزب کمونیست اتحاد شوروی و در نتیجه رهبر ۲ فاکتوی کل این کشور بود. وی از زمان رسیدن به‌قدرت و جنگ جهانی دوم در نظریۀ مرد بزرگ، جزو تأثیرگذارترین افراد جهان بر تاریخ بشریت به‌شمار می‌آید.
– زادروز پاول کلِه در سال ۱۸۷۹م؛ نقاش سوئیسی با ملیت آلمانی که در کارش از سبک‌های مختلف هنری از جمله هیجان‌نمایی (اکسپرسیونیسم)، کوبیسم و سورئالیسم تأثیر گرفت.
– زادروز ادوین هاوارد آرمسترانگ در سال ۱۸۹۰م؛ مهندس برق و ابداع‌کنندۀ مدولاسیون فرکانس رادیویی با ۴۲ اختراع ثبت‌شده و جوایز متعددی از جمله مدال افتخار اعطاشده از سوی مؤسسان مهندسین رادیو، مدال لژیون فرانسه، مدال فرانکلین و مدال ادیسون که به‌تالار مشاهیر مخترع نیز راه یافته‌است.
– زادروز ایولین مری دانبار در سال ۱۹۰۶م؛ هنرمند، عکاس و معلم بریتانیایی که به‌خاطر ثبت تصاویر و تواریخ مشارکت زنان در جنگ جهانی دوم در جبهۀ داخلی بریتانیا، به‌ویژه کار زنان در بخش کشاورزی شناخته شده‌است. او تنها زنی بود که برای کمیتۀ مشورتی هنرمندان جنگ با حقوق و به‌صورت تمام‌وقت کار می‌کرد.
– زادروز غفوروف باباجان در سال ۱۹۰۸م؛ تاریخ‌دان، سیاست‌مدار و خاورشناس نامی و اهل تاجیکستان
– زادروز ویلی برانت در سال ۱۹۱۳م؛ سیاست‌مدار آلمانی و صدراعظم آلمان که عقایدی سوسیال‌دموکراسی داشت و در سال ۱۹۷۱م به‌خاطر پیشرفت روابط آلمان غربی با آلمان شرقی، لهستان و اتحاد شوروی، جایزۀ صلح نوبل را دریافت کرد و در سال ۱۹۷۰م نیز عنوان مرد سال مجلۀ تایم را کسب کرد.
– زادروز آلفرد بستر در سال ۱۹۱۳م؛ نویسندۀ علمی‌تخیلی، نمایشنامهنویس رادیو و تلویزیون، ویراستار نشریات، نویسندۀ کمیک استریپ و داستان‌های کمدی
– زادروز مارک ریچ (مارسل داوید رایش) در سال ۱۹۳۴م؛ سرمایه‌دار و دلال در بخش تجارت مواد خام، مواد غذایی، نفت، بنزین و املاک بود. بیشتر شهرت او به‌خاطر تأسیس شرکت گلنکور و محکومیت او به‌دلیل فرار از پرداخت مالیات در ایالات متحده و همچنین تجارتِ غیر قانونی نفت با ایران در زمان بحران گروگان‌گیری سفارت ایالات متحده در ایران بود. او در زمان محکوم‌شدن در سوئیس زندگی می‌کرد و هیچ‌گاه به‌ایالات متحده بازنگشت. در زمان دولت بیل کلینتون، او به‌صورت بحث‌برانگیزی در ۲۰ ژانویۀ ۲۰۰۱م و روز آخر دولت کلینتون، مورد عفو قرار گرفت.
– زادروز هارولد الیوت وارموس در سال ۱۹۳۹م؛ زیست‌شناس آمریکایی و برندۀ جایزۀ نوبل پزشکی در سال ۱۹۸۹م
– زادروز استیو بیکو (شهید مبارزه با آپارتاید) در سال ۱۹۴۶م؛ مبارز مشهور ضد آپارتاید در دهۀ ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰م در آفریقای جنوبی که در تأسیس جنبش آگاهی سیاهان نقش به‌سزایی در مبارزه و قدرت‌بخشیدن به‌جمعیت سیاه در آفریقای جنوبی داشت.
– زادروز استیون آلن اسپیلبرگ در سال ۱۹۴۶م؛ کارگردان، تهیه‌کننده و فیلم‌نامه‌نویس آمریکایی یهودی، برندل ۳ جایزۀ اسکار و یکی از موفق‌ترین کارگردانان تاریخ سینما
– زادروز ویلیام بردلی پیت (برد پیت) در سال ۱۹۶۳م؛ بازیگر و تهیه‌کنندۀ فیلم آمریکایی که برای نقش‌آفرینی‌هایش چندین جایزه از جمله ۲ جایزۀ گلدن‌گلوب و ۱ جایزۀ اسکار دریافت کرده‌است.
– زادروز استیو آستین در سال ۱۹۶۴م؛ یکی از کشتی‌گیران آمریکایی و یکی از (اسطوره‌های تاریخ کشتی حرفه‌ای) که رکوردار مسابقات رویال‌رامبل با ۳ بار بُرد در این مسابقات و همین‌طور دارای ۶ دوره قهرمانی در جهان است.
درگذشت
– درگذشت آنتونیو استرادیواری در سال ۱۷۳۷م؛ سازنده و تعمیرکار ایتالیایی سازهای زهی مانند ویولن، ویلونسل، گیتار و چنگ بود. او به‌عنوان قابل‌توجه‌ترین هنرمند در زمینۀ ساخت سازهای زهی (به‌خصوص زهی آرشه‌ای) شناخته شده‌است.
– درگذشت یوهان گوتفرید فون هردر در سال ۱۸۰۳م؛ فیلسوف، زبان‌شناس، شاعر، منتقد ادبی، از دانشمندان تأثیرگذار عصر روشنگری و از نظریه‌پردازان بزرگ قرن ۱۸م اروپا در حوزۀ زبان، تاریخ و فرهنگ است.
– درگذشت ژان باتیست لامارک در سال ۱۸۲۹م؛ زیست‌شناس فرانسوی و سرباز، زیست‌شناس، دانشگاهی و یکی از اولین کسانی که پیشنهاد کرد فرگشت موجودات زنده به‌وقوع پیوسته‌است و بر مبنای قوانین طبیعی پیش رفته‌است. وی واضع دیدگاه لامارکیسم است.
– درگذشت میشل فلوریا شال در سال ۱۸۸۰م؛ ریاضی‌دان فرانسوی
– درگذشت ریچارد اوون در سال ۱۸۹۲م؛ زیست‌شناس انگلیسی، کالبدشناس تطبیقی و دیرین‌شناس
– درگذشت ماری ادوارد وایانت در سال ۱۹۱۵م؛ سوسیالیست انقلابی معروف فرانسوی که در سال ۱۹۰۰م با کمک هم‌فکرانش، حزب سوسیالیست انقلابی فرانسه را بنیان گذاشت.
– درگذشت هانس اولریش رودل در سال ۱۹۸۲م؛ سرهنگ لوفت‌وافه (عنوان اطلاقی به‌نیروی هوایی آلمان در دورۀ رایش سوم) و پُرافتخارترین خلبان و سرباز حاضر در جنگ جهانی دوم
– درگذشت کنراد تسوزه در سال ۱۹۹۵م؛ مهندس عمران آلمانی و از پیشگامان علوم رایانه که مهم‌ترین موفقیت او، ساخت نخستین رایانۀ عملیاتیِ کاملاً خودکارِ قابل برنامه‌ریزیِ جهان (زد-۳) در سال ۱۹۴۱م بود.
– درگذشت چارلز برلیتز در سال ۲۰۰۳م؛ دانشمند آمریکایی که دربارۀ علل وقوع حوادث رخ‌داده در منطقه‌ای از اقیانوس اطلس به‌نام مثلث برمودا تحقیق می‌کرد. علت شهرت او به‌خاطر نوشتن کتاب «مثلث برمودا» است. او سال‌های متمادی دربارۀ علل وقوع حوادث ناشناخته در ۲ منطقۀ عجیب یکی با نام مثلث برمودا واقع در اقیانوس اطلس و منطقۀ دیگری واقع در اقیانوس آرام با نام مثلث اژدها به‌تحقیق پرداخت.
– درگذشت آنتونی سمسون در سال ۲۰۰۴م؛ نویسنده و روزنامه‌نگار بریتانیایی
– درگذشت جوزف باربِرا در سال ۲۰۰۶م؛ یکی از بنیان‌گذاران شرکت انیمیشن‌سازی هانا باربرا (همراه با ویلیام هانا)
– درگذشت واتسلاف هاول در سال ۲۰۱۱م؛ نمایشنامهنویس و نویسنده و سیاست‌مدار اهل جمهوری چک و اولین رئیس‌جمهور جمهوری چک
