هفدهم/۱۷ مارس در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
وقایع
– اعلان تأسیس پادشاهی ایتالیا در سال ۱۸۶۱م
– در سال ۱۹۱۷م؛ نیکلای دوم، تزار روسیه که با مخالفت مردم روبه‌رو شده‌بود، با هدف برقراری مجدد آرامش، اختیارات خود را به‌یک دولت موقت واگذار کرد که این نیز اثری نداشت و ۷ ماه بعد نظام روسیه با انقلاب بلشویکی تغییر یافت.
– در سال ۱۹۳۹م؛ در جریان جنگ دوم چین و ژاپن، نبرد نانچانگ بین کومینتانگ و امپراتوری ژاپن آغاز شد.
– نخستین پرواز بمب‌افکن راهبردی نورث امریکن بی-۴۵ تورنادو در سال ۱۹۴۷م
– در سال ۱۹۵۸م؛ ایالات متحده، ماهوارۀ ونگارد ۱ را پرتاب کرد.
– در سال ۱۹۶۳م؛ انفجار کوه آگونگ در بالی (آتش‌فشان چینه‌ای متقارنی که در شرق جزیرۀ بالی در اندونزی قرار گرفته و بلندترین و مقدس‌ترین کوه این جزیره شناخته می‌شود) جان بیش از ۱۱۰۰ نفر را گرفت.
– در سال ۱۹۶۹م؛ گلدا مئیر، نخستین نخست‌وزیر زن در اسرائیل شد.
زادروزها
– زادروز تویوتومی هیده‌یوشی در سال ۱۵۳۷م؛ سامورایی و یکی از ۳ رهبر متحدکنندۀ ژاپن در دوران آشوب‌زدۀ سنگوکو (دوران جنگ‌های داخلی، آشوب‌های اجتماعی و دسیسه‌های سیاسی در ژاپن)
– زادروز محمد سعید پاشا در سال ۱۸۲۲م؛ سومین فرمانروای مصر، در دوران عثمانی و فرزند محمدعلی پاشا بنیان‌گذار دودمان خدیوی مصر بود و با این‌که از سال ۱۸۵۴ تا ۱۸۶۳م به‌عنوان والی مصر با سلطان عثمانی بیعت کرده‌بود، ولی عملاً حکومتی مستقل داشت.
– زادروز گوتلیب دایملر در سال ۱۸۳۴م؛ مهندس، مکانیک و صنعت‌گر آلمانی
– زادروز ورا لی در سال ۱۹۰۳م؛ زن نظامی اهل بریتانیا که در طول جنگ جهانی دوم، یکی از عوامل اجرایی عملیات ویژۀ مخفی نیروهای بریتانیایی بود که توسط گشتاپو دستگیر و سپس در اردوگاه کار اجباری اعدام شد.
– زادروز ناتانیل آدامز کولز در سال ۱۹۱۹م؛ موسیقی‌دان، پیانیست جاز و خوانندۀ باریتون آمریکایی
– زادروز شیخ مجیب‌الرحمن در سال ۱۹۲۰م؛ از سیاست‌مداران بنگلادشی و رهبر و بنیان‌گذار کشور بنگلادش و خواهان برپایی دموکراسیِ پارلمانی به‌سبک سوسیالیستی
– زادروز کالپانا چاولا در سال ۱۹۶۲م؛ فضانورد آمریکایی هندی‌الاصل و اولین زن اهل هند که به‌فضا سفر کرده‌است.
درگذشت
– درگذشت مارکوس آئورلیوس در سال ۱۸۰م؛ از امپراتوران بزرگ روم و یکی از ۵ امپراتور خوب از دودمان آنتونی نروایی و فیلسوف رواقی بوده‌است.
– درگذشت ابن خلدون در سال ۱۴۰۶م؛ تاریخ‌نگار و جامعه‌شناس مشهور عرب
– درگذشت دانیل برنولی در سال ۱۷۸۲م؛ فیزیک‌دان و ریاضی‌دان هلندی‌تبار سوئیسی
– درگذشت فریدریش ویلهلم بسل در سال ۱۸۴۶م؛ ستاره‌شناس آلمانی که جایگاه ارزنده‌ای در پیشرفت اخترشناسی موضعی داشت.
– درگذشت کریستیان یوهان دوپلر در سال ۱۸۵۳م؛ فیزیک‌دان و ریاضی‌دان اتریشی که شهرت او بیشتر به‌خاطر اثر دوپلر (در فیزیک امواج می‌گوید که بسامد یک موج بر اثر حرکت فرستنده یا گیرندۀ آن تغییر می‌کند) است.
– درگذشت آلکسی آلکسیویچ بروسیلوف در سال ۱۹۲۶م؛ ژنرال روسی که غالباً به‌خاطر توسعۀ تاکتیک‌های هجومی جدیدی که در یک سری از نبردها موسوم به‌یورش بروسیلوف در سال ۱۹۱۶م به‌کار برد و بزرگ‌ترین دستاورد وی نیز هستند، مورد توجه قرار گرفته‌است. این تاکتیک‌های خلاقانه و نسبتاً موفق، بعدها توسط آلمانی‌ها مورد تقلید قرار گرفتند.
– درگذشت آستن چمبرلین در سال ۱۹۳۷م؛ سیاست‌مدار اهل بریتانیا، برندۀ جایزۀ صلح نوبل و برادر ناتنی نویل چمبرلن، نخست‌وزیر بریتانیا
– درگذشت ایرن ژولیو کوری در سال ۱۹۵۶م؛ فیزیک‌دان و شیمی‌دان فرانسوی که به‌خاطر کشف رادیواکتیویتۀ مصنوعی در سال ۱۹۳۵م جایزۀ نوبل شیمی را دریافت کرد.
– درگذشت لوکینو ویسکونتی در سال ۱۹۷۶م؛ کارگردان نامی سینما و تئاتر ایتالیایی
– درگذشت حسین مؤنس در سال ۱۹۹۶م؛ تاریخ‌نگار، ادیب و اندیشمند مصری
– درگذشت جان وارنر باکوس در سال ۲۰۰۷م؛ دانشمند آمریکایی در زمینۀ علم رایانه که رهبری گروهی را بر عهده داشت که اولین زبان برنامه‌نویسی سطح بالا (فورترن) را اختراع نمودند. او همچنین مخترع فرم باکوس‌نائور (بی‌ان‌اف) نیز بود که تقریباً پُراستفاده‌ترین نمادگری برای تعریف نحوِ زبان‌های صوری (یا زبان فُرمال در ریاضیات، منطق و علوم رایانه؛ به‌زبان‌هایی گفته‌می‌شود که با فرمول‌های دقیقِ ریاضیاتی و قابل‌پردازش برای ماشین تعریف شده‌اند) است.
– درگذشت دِرِک آلتون والکات در سال ۲۰۱۷م؛ شاعر، نمایش‌نامه‌نویس و نقاش و برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات ۱۹۹۲م و جایزۀ تی.اس. الیوت ۲۰۱۱م و یکی از چهره‌های شاخص ادبیات پسااستعماری
