پنجم/۵ ژوئن در تاریخ را میخوانید.
مناسبتها
– روز جهانی محیط زیست
وقایع
– در سال ۱۸۳۲م؛ در زمان سلطنت لویی فیلیپ، پادشاه معروف فرانسه، جمهوریطلبان آن کشور برای نخستینبار علیه حکومت او قیام کردند.
– در سال ۱۹۶۷م؛ با حملۀ اسرائیل بهمصر، جنگ ۶ روزه آغاز شد و در پایان نخستین روز از جنگ، نیروی هوایی اسرائیل، عملاً نیروی هوایی مصر و اردن را نابود کرد.
زادروزها
– زادروز آدام اسمیت در سال ۱۷۲۳م؛ فیلسوف اخلاقگرای اسکاتلندی در دوران روشنگری اسکاتلند که از او بهعنوان پیشگام در اقتصاد سیاسی و پدر علم اقتصاد مدرن یاد میشود. وی همچنین از نظریهپردازان اصلی نظام سرمایهداری مدرن بهشمار میرود.
– زادروز جان کاوچ آدامز در سال ۱۸۱۹م؛ ستارهشناس و ریاضیدان معروفی بریتانیایی که توانست با انجام محاسبات پیچیده و بررسی مدار سیارۀ اورانوس، کشف کند که سیارهای فراتر از اورانوس وجود دارد.
– زادروز پانچو ویا در سال ۱۸۷۸م؛ یکی از برجستهترین ژنرالهای انقلاب مکزیک
– زادروز جان مینارد کینز در سال ۱۸۸۳م؛ یکی از اقتصاددانان برجستۀ قرن ۲۰م اهل انگلستان
– زادروز فدریکو گارسیا لورکا در سال ۱۸۹۸م؛ شاعر و نویسندۀ اسپانیایی که همچنین نقاش، نوازندۀ پیانو، و آهنگساز نیز بود. او یکی از اعضای گروه نسل ۲۷ بود و بهدست پارتیزانهای ملی در جنگ داخلی اسپانیا کشتهشد.
– زادروز دنیس گابور در سال ۱۹۰۰م؛ مخترع و مهندس برق لهستانی که بیشتر بهخاطر اختراع هولوگرافی شهرت دارد و بعدها بههمین خاطر در سال ۱۹۷۱م جایزۀ نوبل فیزیک را دریافت کرد.
– زادروز مارک والبرگ در سال ۱۹۷۱م؛ هنرپیشه، تهیهکننده، تاجر، مدل، خوانندۀ رپ و ترانهنویس آمریکایی
درگذشت
– درگذشت کارل ماریا فون وبر در سال ۱۸۲۶م؛ آهنگساز آلمانی که اپراهای او تأثیر زیادی بر شکلگیری اپراهای دورۀ رمانتیک آلمان داشت.
– درگذشت استیون کرین در سال ۱۹۰۰م؛ شاعر و نویسندۀ آمریکایی
– درگذشت ویلیام سیدنی پورتر (او. هنری) در سال ۱۹۱۰م؛ نویسندۀ آمریکایی که داستانهای کوتاهش بهدلیل لطافت طبع، بازی با کلمات، شخصیتپردازی شورانگیز و پایان هوشمندانه و غافلگیرانه معروف هستند.
– درگذشت هربرت کیچنر در سال ۱۹۱۶م؛ سیاستمدار و نظامی اهل بریتانیا که افسر ارشد ارتش بریتانیا و سرپرست مستعمراتی بود که در لشکرکشیهای امپراتوری بریتانیا و بعدها در نقش محوری که در اوایل جنگ جهانی اول بهعهده داشت شهرت فراوانی کسب کرد؛ اگرچه او در نیمۀ جنگ درگذشت.
– درگذشت ژرژ فیدو در سال ۱۹۲۱م؛ نمایشنامهنویس قرن ۱۹م اهل فرانسه
– درگذشت ویلهلم دوم در سال ۱۹۴۱م؛ آخرین قیصر آلمان و پادشاه پروس
– درگذشت رونالد ویلسن ریگان در سال ۲۰۰۴م؛ هنرپیشۀ سابق و سیاستمدار آمریکایی و چهلمین رئیسجمهور ایالات متحدۀ آمریکا از حزب جمهوریخواه
– درگذشت ری داگلاس بردبری در سال ۲۰۱۲م؛ شاعر آمریکایی و نویسندۀ گونههای خیالپردازی، وحشت و علمیتخیلی
– درگذشت جروم برونر در سال ۲۰۱۶م؛ روانشناس اهل ایالات متحدۀ آمریکا و از منتقدان بزرگ و سرسخت دیدگاه رفتارگرایی در زمینۀ یادگیری
