چهاردهم/۱۴ آوریل در تاریخ را می‌خوانید.
مناسبت‌ها
وقایع
– در سال ۱۹۲۸م؛ با فرود هواپیمای یونکرس و۳۳ که از شهر برمن آلمان برخواسته‌بود، در جزیرۀ گرینلی کانادا، نخستین پروازِ بدونِ توقفِ یک هواگرد از شرق اقیانوس اطلس به‌غرب آن، با موفقیت صورت گرفت.
– در سال ۱۹۷۱م؛ دولت آمریکا به‌تحریم اقتصادی چین پایان داد.
– در سال ۲۰۱۴م؛ در جریان آدم‌رُبایی دانش‌آموزان دختر چیبوک، ۲۷۶ دختر دبیرستانی از مدرسه‌ای در ایالت بورنو نیجریه، توسط شبه‌نظامیان بوکو حرام ربوده شدند.
زادروزها
– زادروز ابن رشد در سال ۱۱۲۶م؛ همه‌چیزدان و فیلسوف نامدار اسپانیایی و مسلمان
– زادروز آبراهام اورتلیوس در سال ۱۵۲۷م؛ جغرافی‌دان و نقشه‌نگار فلاندری که عموماً او را به‌عنوان ابداع‌کنندۀ اطلس‌های جغرافیاییِ امروزی می‌شناسند. همچنین او را نخستین فردی می‌دانند که مسئلۀ پیوستگیِ قاره‌ها، پیش از جداشدن به‌حالت امروزی را مطرح کرد.
– زادروز کریستیان هویگنس در سال ۱۶۲۹م؛ دانشمند و فیزیک‌دان سرشناس هلندی سدۀ ۱۷م که با اختراع ساعت پاندولی، توانست نام خود را در میان مخترعان جهان ثبت کند.
– زادروز آبراهام داربی در سال ۱۶۷۷م؛ استاد آهن و ریخته‌گری اهل انگلیس که نقشی مهم در انقلاب صنعتی ایفا کرد؛ او روشی جدید برای تولید آهن خام در کوره که سوخت آن با کک به‌جای زغال چوب بود را توسعه داد. این یک گام بزرگ رو به‌جلو در تولید آهن به‌عنوان ماده‌ای خام در انقلاب صنعتی بود.
– زادروز جوزپه والادیه در سال ۱۷۶۲م؛ معمار و شهرساز اهل ایتالیا و از پیشروان سبک نئوکلاسیسیسم ایتالیا
– زادروز آن سالیوان (جوآنا آن منسفیلد سالیوان میسی) در سال ۱۸۶۶م؛ معلمی آمریکایی بود که او را به‌خاطر معلمی و همراهیِ هلن کلر می‌شناسند.
– زادروز آرنولد جی. توینبی در سال ۱۸۸۹م؛ تاریخ‌دان انگلیسی
– زادروز هانری کربن در سال ۱۹۰۳م؛ فیلسوف، ایران‌شناس و اسلام‌شناس فرانسوی که بخشی از عمر خود را در ایران و خاورمیانه سپری کرد. او نخستین برگردان آثار مارتین هایدگر به‌زبان فرانسه و همچنین معرفی‌کنندۀ فلسفۀ اشراق سهروردی و حکمت متعالیۀ ملاصدرا به‌اروپاییان بوده‌است. وی همچنین از پایه‌گذاران فلسفۀ تطبیقی است که به‌نقادی فلسفۀ مدرن غرب بر پایۀ سنت فلسفۀ اسلامی می‌پردازد.
– زادروز فیصل بن عبدالعزیز آل سعود در سال ۱۹۰۶م؛ فرزند سوم ملک عبدالعزیز، بنیان‌گذار پادشاهی عربستان سعودی، و سومین پادشاه این کشور از خاندان آل سعود
– زادروز آلن مک‌دایارمید در سال ۱۹۲۷م؛ شیمی‌دان آمریکایی‌زادۀ اهل نیوزیلند که در سال ۲۰۰۰م برای کشف و توسعۀ پلیمررسانا، به‌طور مشترک به‌همراه آلن هیگر و هیدکی شیریکاوا، موفق به‌دریافت جایزۀ نوبل شیمی شد.
– زادروز اریش فون دنیکن در سال ۱۹۳۵م؛ نویسندۀ سوئیسی کتاب‌های نظریات فضانوردان باستانی و زیست فرازمینی
– زادروز ریچی بلکمور در سال ۱۹۴۵م؛ نوازندۀ گیتار، آهنگ‌ساز، موسیقی‌دان و پایه‌گذار گروه‌هایی چون دیپ‌پرپل و رینبو اهل انگلستان
درگذشت
– درگذشت جرج فردریک هندل در سال ۱۷۵۹م؛ آهنگ‌ساز آلمانی‌تبار و انگلیسی اواخر دورۀ باروک که عمده‌معروفیت‌اش به‌خاطر اپراها، اوراتوریوها و کنسرتوهای ارگِ به‌جامانده از اوست.
– درگذشت خاچاطور آبوویان در سال ۱۸۴۸م؛ نویسنده، شاعر و نقاش ارمنستانی و پدر ادبیات مدرن ارمنی
– درگذشت لودویک لازاروس زامنهوف در سال ۱۹۱۷م؛ پزشک لهستانی و آفرینندۀ زبان بین‌المللی اسپرانتو در سال ۱۸۸۷م که این زبان متأثر از زبان آلمانی علیا با گویش ییدیش است. یونسکو سالِ ۱۹۸۶م را به‌پاس خدمات زامنهوف به‌بشریت و به‌خاطر ابداع زبان اسپرانتو، سالِ زامنهوف اعلام کرد.
– درگذشت لویی سالیوان در سال ۱۹۲۴م؛ معمار آمریکایی قرن ۲۰م که از وی به‌عنوان «پدر آسمان‌خراش‌ها» و «پدر مدرنیسم» یاد می‌شود. اصل تبعیت فرم از کارکرد نیز نخستین‌بار در سال ۱۸۹۶م توسط سالیوان در مقاله‌ای با عنوان «بررسی هنری یک ساختمان اداری بلند» معرفی گردید. او استاد فرنک لوید رایت و از مبدعان اصلی ساختمان‌های بلند است.
– درگذشت جان سینگر سارجنت در سال ۱۹۲۵م؛ هنرمند اهل ایالات متحدۀ آمریکا که از مطرح‌ترین تک‌چهره‌نگاران زمان خود بود. از او در حدود ۹۰۰ نقاشی رنگ روغن و بیش از ۲ هزار آبرنگ و همچنین طرح‌های بی‌شمار و نقاشی با زغال بر جای مانده‌است. آثار او نمایش‌گر سفرهایش به‌سراسر جهان، از ونیز به‌تیرول، کورفو، شرق میانه، مونتانا، مین و فلوریدا است.
– درگذشت ولادیمیر مایاکوفسکی در سال ۱۹۳۰م؛ شاعر و درام‌نویس فوتوریست (آینده‌گرای) انقلابی روسی
– درگذشت آمالی امی نوتر در سال ۱۹۳۵م؛ ریاضی‌دان با نفوذ آلمانی که به‌واسطۀ سهم ممتازی که در جبر انتزاعی و فیزیک نظری داشت شناخته شده‌است. پاول الکساندروف، آلبرت انیشتین، ژان دیدونه، هرمان وایل، و نوربرت وینر از او به‌عنوان مهم‌ترین محقق زن در تاریخ ریاضیات یاد کرده‌اند.
– درگذشت یاکوف یوسیفوویچ جوگاشویلی در سال ۱۹۴۳م؛ بزرگ‌ترین فرزند ژوزف استالین که در جنگ جهانی دوم در ارتش سرخ خدمت کرد و در اوایل تهاجم آلمان نازی به‌خاک شوروی به‌اسارت درآمد. او که در حال پَرسه‌زدن در حیاط اردوگاه بود، ناگهان خطاب به‌نگهبانان فریاد زد: «شلیک کنید!» سپس به‌سوی آن سیم خاردار دوید. یکی از نگهبانان به‌نام کنراد هارفیخ به‌سوی او شلیک کرد و او را کشت.
– درگذشت ریچل لوئیز کارسون در سال ۱۹۶۴م؛ نویسندۀ زیست‌شناسی دریایی و محیط زیست آمریکایی
– درگذشت سیمون دو بووُآر در سال ۱۹۸۶م؛ فیلسوف، نویسنده، فمینیست و اگزیستانسیالیست فرانسوی
– درگذشت ویلیام لیپسکام در سال ۲۰۱۱م؛ شیمی‌دان آمریکایی که در سال ۱۹۷۶م به‌خاطر مطالعاتش بر روی ساختار مشکلات نورزاییِ بوران‌های ترکیبات شیمیایی، موفق به‌دریافت جایزۀ نوبل شیمی شد.
– درگذشت جین وولف در سال ۲۰۱۹م؛ نویسندۀ اهل ایالات متحدۀ آمریکا
