سرطان «دودکش‌‌پاک‌کن‌ها» یکی از موارد جالب پزشکی است. در سال ۱۷۷۵م «سر پرسیوال پات» جراح و دانشمند انگلیسی متوجه شیوع بالای سرطان «کیسه‌ی بیضه» [اسکروتوم] در «دودکش‌پاکن‌ها» شد. این اشخاص از سنین زیر پنج‌‌سال با لباس نامناسب یا حتی برهنه وارد دودکش بخاری و شومینه می‌شدند و دوده‌های چسبیده به جداره‌ی دودکشها را فرومی‌ریختند. با توجه به این‌که در کشورهای دیگر مانند آلمان نوع تمیزکردن دودکش با انگلستان متفاوت بود و شیوع سرطان «کیسه‌ی بیضه» بسیار کم‌تر بود، «سر پرسیوال پات» متوجه شد که برخورد پوست «کیسه‌ی بیضه» با دوده و عدم استحمام این کارگران (کودک کار) موجب سرطان شده‌است.
ویدئویی کوتاه از دودکشپاککنهای خردسال در دهه‌ی ۱۹۳۰م (بی‌صدا)
این اولین مورد از کشف عامل محیطی [در این‌جا دوده] به‌عنوان عامل سرطان‌زایی است. در نهایت سال‌ها بعد پارلمان انگلستان در فرمانی، هم محدودیت‌های سنی برای استخدام این کودکان تصویب کرد و هم تهیه‌ی لباس مناسب و امکان استحمام آنان بعد انجام کار «دودکش‌پاک‌کنی» الزامی شد. با انجام این اصلاحات، موارد سرطان «کیسه‌ی بیضه» در این کارگران به شدت کاهش یافت، اما در حداقل یک بازه‌ی زمانیِ ۲۰۰ ساله، چه میزان کودک در این دودکشها، سقوط کرد، خفه و کشته شد، یا سرطان گرفت…؟! مشخص نیست. در ادامه تصاویری جالب توجه از این کودکان و شیوه‌ی کار آن‌ها، به علاوه آثار به‌جامانده از آن دوران در رابطه با کودک کار را مشاهده می‌کنید.
پی‌نوشت؛ «سر پرسیوال پات» در تمام عمرش خدمات پزشکیِ بی‌نظیری انجام داد و در حوزه‌ی جراحی واقعاً یک نخبه‌ی تمام‌عیار بود. یادش گرامی و راهش پُررهرو باد…
نگارش و گردآوری؛ قجرتایم
